Kültürel zeka ve davranışsal niyet arasındaki ilişkide algılanan değer ve turist deneyiminin aracı rolü

Abstract

Turistler farklı kültürlerden insanlarla etkileşime geçerken kültürel farklılıkların olumsuz etkilerini azaltmak için kültürel zeka becerileri ve farkındalığı uygulamaya çalışmaktadır. Kültürel zeka, bireylerin kültürler arasındaki farklılıkları etkin bir şekilde yönetmesini sağlayan bir beceri olarak tanımlanmıştır, yani yüksek kültürel zekaya sahip olanlar daha uyumlu ve kendi kültürel ortamları dışındaki kültürel ortamlarda daha iyi başa çıkabilirler. Ayrıca kültürel zeka bireylerin yerel kültürü daha iyi anlamalarına ve yerel kültüre uyum sağlamalarına yardımcı olmaktadır. Bu durum bireylerin algılanan değeri daha fazla kavramalarına ve yerel kültürle daha güçlü bir bağ kurmasına yardımcı olabilir ve sonuç olarak turistlerin destinasyonu tekrar ziyaret etmelerini sağlayabilir. Destinasyonda turistler için algılanan değer kavramı deneyime ve hizmete dayalı ürünlerden meydana gelmektedir; fakat deneyime dayalı ürünlerin turistlere unutulmaz bir turizm deneyimi yaşatması daha olasıdır. Kültürlerarası bir ortamda turistlerin yüksek seviyede kültürel etkileşime maruz kalmaları, onların derin bir kültürel katılım ve büyük bir turist deneyimi elde etmelerini sağlayarak pozitif davranışsal niyet geliştirmelerine olanak sağlamaktadır. Daha önce yapılan çalışmaların büyük bölümü işgörenlere ve uluslararası öğrencilere uygulanmış olsa da bu çalışma turistlerin bakış açısıyla kültürel zekayı incelemektedir. Bu kapsamda araştırmanın amacı, İstanbul’u ziyaret eden yabancı turistlerin kültürel zekaları, turizm deneyimleri, değer algıları ve davranışsal niyeti arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmanın amacına ulaşabilmek için, öncelikle literatür taranmış ve literatürde yer alan çalışmalar ışığında oluşturulan anket uygulanmıştır. Ankette kültürel zeka, algılanan değer, turist deneyimi ve davranışsal niyete ilişkin sorular ile turistlerin demografik özelliklerini ilişkin sorular yer almaktadır. Kültürel turizm destinasyonları, kültürel unsurları yerinde deneyimlemek isteyen uluslararası turistleri çeken, dünyanın en önemli ve en hızlı büyüyen yerlerinden bazıları olarak kabul edilmektedir. Araştırmanın evrenini İstanbul’u ziyaret eden yabancı turistler oluşturmaktadır. Kolayda örneklem yöntemi kullanılarak toplamda 497 yabancı turiste anket uygulanmış olup toplamda 469 geçerli anket elde edilmiştir. Araştırma sonucunda kültürel zekanın algılanan değer, turist deneyimi ve davranışsal niyeti etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca, algılanan değer ve turist deneyimimin de davranışsal niyeti etkilediği belirlenmiştir. Bununla beraber, kültürel zeka ve davranışsal niyet arasındaki ilişkide algılan değer ve turist deneyiminin kısmi aracı rolü olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, bu çalışma kültürel zeka literatürünü genişletmekte ve ulaşılan bilgiler doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.