Kırsal alanda yaşayanların somut olmayan kültürel miras aktarımına ilişkin bir inceleme: Bartın örneği

Abstract

Kültürel miras, birey lerin y üzy ıllarca insanlık y ararı için ürettiği ve geliştirdiği madd i ve manevi her türlü olguy u kap sar. Bu y önüy le kültürel miras insan zekâsının b ir göstergesi say ılabilir. Top lumların bir iktirdiği, geliştirdiği ve gelecek nesillere aktardığı kültürel mir asın onların bir bakıma kimliğini o luşturduğu da söy lenebilir. Bu b ağlamda, bir ey lerin gelecek kuşaklara aktaracak ları mirasın ve k imliğin korunması son der ece önemlidir. Kültürel miras kavramı sadece elle tutulur gözle görülür taşınmaz kültür varlıklar ını d eğil ay nı zamand a somut olmay an kültürel ö gelerin i ( SOKÜM) de kap samaktadır. SOKÜM, bir top luluğun tarih ve kültürüne ilişkin geniş bir alanı kap samaktadır. Genel olarak beş an a başlıkta top lanan SOKÜM ögelerind en, “sözlü gelen ekler ve anlatımlar ”; şiir, destan, mit, efsane, vb. halk edebiy atı konularını; “ gösteri sanatları”; müzik, dans ve tiy atro ile ilgili konuları v e “top lumsal uy gulamalar, ritüeller v e şölenler”; kutlama, şölen, vb. gib i top lumda var olan değişik uy gulamalar ı ele almaktadır. “Doğa ve evr enle ilgili bilgi ve uy gulamalar ” ögesi altında top lumların do ğa v e evr ene ilişkin sahip oldu ğu inanç ve bilgiler değer lendir ilirk en , “el sanatları gelen eği” ö gesi altında ise geleneksel meslekler, sanat ve zanaat alanlar ına y er verilmektedir. Somut olmay an kültürel mir as ögeler i ile birey ilk ailed e karşılaşır. Birey in y aşamı boy unca somut olmay an kültürel mirası benimsemesi, koruması, sürekliliğin i sağlaması ve y eni nesiller e aktarmasında aile büy üklerinin rolü çok önemlid ir. Nitekim kimliğin ilk oluşumu ailede başlamakta ve y aşam boy u bunun izleri devam etmektedir. Bu araştırmada p op üler kültür ve küreselleşme olgusundan daha uzak oldu ğu düşünülen kırsald a y aşay anların somut olmay an kültürel miras aktarımına ilişkin durumlar ının incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma deseni ile y ürütülen araştırmanın çalışma grubu Bartın kırsalında y aşay an 50 y aş üzeri kişilerden oluşturulmuştur. Araştırmacılar tarafınd an oluşturulan görüşme formu ile veriler top lanmıştır. Betimsel an aliz ile y ap ılan veri analizi süreci devam ettiğind en araştırma sonuçları d aha sonra p ay laşılacaktır.