Platon’un adalet ve filozof kral anlayışı

Abstract

Geçmişten günümüze insanı en çok meşgul eden problemlerden birinin adalet olduğunu, bu bağlamda felsefe tarihi boyunca bu problemle şu ya da bu şekilde ancak yakından ilgilenildiğini söylemek mümkündür. Adaleti politik, ahlaki, hukuki bir mesele olmanın çok daha ötesinde, doğrudan yaşamla ilişkisi çerçevesinde temellendirmeye çalışan filozof Platon’dur. Platon, iyi ve mutlu bir yaşamı adil/doğru bir yaşamla, adil/doğru bir yaşamı da filozofça bir yaşamla özdeşleştirmiştir. Platon düşüncesinde adalet/doğruluk, herkesin kendi işini düzgün bir biçimde yaptığı, bir başkasının işine karışmadığı ideal bir polisde/kentte tecelli etmektedir. Aynı zamanda bir kentin adil olabilmesinin teminatı, herkesin kendi üzerine düşen işi doğru yapmasını mümkün kılacak kararlar alarak kenti yönetecek olan, filozof kraldır. Dolayısıyla adil bir kentte de adalet, filozof kralın şahsında zuhur etmektedir. Bu çalışmada, Platon’un adalet/doğruluk anlayışının filozofça bir yaşamla bağlantısı gösterilmeye ve kendi doğası gereği adaleti tesis etmiş bir kimse olarak filozof kralın polisin adil olmasının teminatı olduğu ifade edilmeye çalışılacaktır.