Show simple item record

dc.contributor.authorCelal, Vahit
dc.date.accessioned2019-07-08T06:14:40Z
dc.date.available2019-07-08T06:14:40Z
dc.date.issued2014-07-20
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11772/1611
dc.description.abstractAmuderya (Ceyhun) ile Sırderya (Seyhun) arasındaki bu vadiye Arapça olarak nehrin ötesi anlamına gelen “Maveraünnehir”, bugün Özbekistan sınırları içerisindedir ve birçok medeniyete zemin olmuştur. Bilim, kültür ve yetiştirdiği bilim adamları ile önemli yer tutan Maveraünnehir, Ortaçağda İslam Medeniyeti alanında büyük bir gelişme göstermiştir. Mâverâünnehir tabiri IX. yüzyıldan itibaren Farsça kaynaklarda kullanılmaya başlanmıştır. Arapça metinlerde Mâverâü’l-Ceyhun ya da Haytal, Batı kaynaklarında “Transoxiana” diye anılan bölgeye bazı Türk müellifleri Çay-Ardı adını vermişlerdir. Modern dönemde Mâverâünnehir, Ceyhun ile Seyhun nehirleri arasında kalan yaklaşık 660.000 km2lik coğrafî bölgeyi ifade etmek için kullanılmaktadır. Mâverâünnehir’deki söz konusu gelişmeler VIII. yüzyıldan itibaren başlamış Moğol istilası sebebiyle XIII.-XIV.yüzyıllarda kesintiye uğramış, sonra Timur döneminde XIV-XV.yüzyıllarda tekrar devam ettirilmiştir. IX-X.yüzyıllarda tüm alanlarda yaşanan gelişmeler dünya medeniyet tarihinde önemli yere sahiptir. Bu dönemde Harezmi, Fergani, Saguni, Farabi, İbn Sina, Biruni, Maturidi, Buhari, Tirmizi, Semerkandi gibi Orta Asya şerhlerinin künyelerini taşıyan birçok meşhur İslam alimleri ve filozofları yetişmiştir. Entelektüel faaliyetlerin yaygınlaşmasında XI. yüzyılın başında 1004 yılında Harezm’de inşa edilen ve Biruni’nin başkanlık ettiği “Harezm Memun Akademisi”nin önemli yer tutmuştur. Bu makalede bu dönemde felsefî düşüncenin yaygınlaşması hakkında ana hatlarıyla bilgi verilmeye çalışılmıştır.en_US
dc.description.abstractThe valley located between the rivers of Amu-darya (Oxus) and Syr-darya (Jaxartes) is called Mawaraunnahr (“beyond the river”) in Arabic and now is located within the borders of Uzbekistan. It formed a basis for many civilizations. Mawaraunnahr has an important place due to the scientific and cultural activities it carried out and the scientists it raised. It represents a great intellectual development took place in middle ages within the area of Islamic civilization. The term of Mawaraunnahr is used since 9thcentury in Persian resources. The region is also called as Çay-Ardı by some Turkish writers along with difference terms used with reference to it in Arabic and Western sources such as Mawarau’l-Jeyhûn or Haytal and Transoxania respectively. The term of Transoxania is used, in modern period, to refer to the geographical area covering approximately 660.000 square kms between Oxus and Jaxartes. The intellectual developments in Transoxania are started in 8thcentury, have been interrupted by the Mongols’ invasion between 13thand 14thcenturies and reinitialized between 14thand 15thcenturies during Timurid era.Events that took place between 9thand 10thcenturies in all areas have important place within the history of world civilization. Many Islamic scholars and philosophers carrying the identity of Middle Asia like Khwarazmi, Farghānī, Fārābī, Avicenna, Sagunī, Bīrūnī, Bukhārī, Māturīdī, Tirmizīand Samarqandīhave been raised during this period. The “Khwarezm Ma’mūn Academy” which is built in Khwarezm at the beginning of 11thcentury (1004) and chaired by Bīrūnītakes an important place within the proliferation of intellectual activities in Transoxania.It is aimed, in this article, to give an outline of the proliferation of the philosophical thought within aforesaid period.en_US
dc.language.isoturen_US
dc.publisherInternational Journal of Science Culture and Sporten_US
dc.relation.isversionof10.14486/IJSCS150en_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectMaveraünnehiren_US
dc.subjectFelsefeen_US
dc.subjectİslam düşüncesien_US
dc.subjectMedeniyeten_US
dc.subjectTransoxaniaen_US
dc.subjectPhilosophyen_US
dc.subjectIslamic thoughten_US
dc.titleMaveraünnehir'de IX-XII yüzyıllarda felsefî düşüncenin yaygınlaşmasıen_US
dc.title.alternativeProliferation of philosophical thought in transoxania between 9th and 12th centuriesen_US
dc.typearticleen_US
dc.relation.journalInternational Journal of Science Culture and Sporten_US
dc.contributor.departmentBartın Üniversitesi, İslami İlimler Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümüen_US
dc.identifier.volumeSpecial Issueen_US
dc.identifier.issue1en_US
dc.identifier.startpage798en_US
dc.identifier.endpage804en_US


Files in this item

Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record