Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki kök değerlerin incelenmesi

Abstract

Yabancılara Türkçe öğretiminde değerler eğitimi, Türk toplumunun kültürel değerlerinin tanıtılması ve dil öğrenicisinin içinde bulunduğu toplumla uzlaşım sağlaması açısından önemli görülmektedir. Bu çalışmanın amacı yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki okuma metinlerinin kök değerler açısından durumunun incelenmesidir. Nitel araştırma yönteminde doküman incelemesiyle gerçekleştirilen araştırmanın veri setini Yedi İklim, Gazi TÖMER ve Yeni İstanbul yayın evlerine ait bağımsız dil seviyesinde ders kitaplarındaki okuma metinleri oluşturmaktadır. Ölçüt örneklem yöntemine göre seçilen kitaplarda toplam 124 metinde kök değerler incelenmiştir. Çalışmanın verileri içerik analiziyle çözümlenmiştir. Metinlerde kök değer cümleleri Talim ve Terbiye Kurumu tarafından 2017 yılında belirlenen kök değerler ve alt tutumları gösteren tabloya uygun şekilde her yayınevi için B1 ve B2 düzeyinde belirlenmiş ve kitap setlerinin kök değer sayıları hazırlanan grafikler aracılığıyla açıklanmıştır. Aynı yayınevine ait kitaplara ait veriler birlikte sunulduktan sonra kitap setlerinin bağımsız dil düzeyinde kök değer sayılarına ulaşılmış bu sayılardan hareketle yabancılara Türkçe öğretiminde bağımsız dil düzeyinde okuma metinlerinin kök değer sonuçlarına ulaşılmıştır. Çalışmanın sonucunda Yedi İklim (f=246), Yeni İstanbul (f=243), Gazi TÖMER (f=234)kitap setlerinde toplam 723 değer tespit edilmiştir. Yardımseverlik (f=91), dürüstlük (f=88) öz denetim (f=78) metinlerde en sık yer verilen değerlerken adalet (f=64), sabır (f=63), sevgi (f=62) en az işlenen kök değerlerdir. Yayınevlerinin kendi içinde düzeyler arası incelemesinde kök değerlerin Yeni İstanbul ders kitabı dışında dil düzeyi arttıkça artış gösterdiği görülmüştür. Bununla birlikte değerlerin dağılımında yayınevlerinin kendi düzeyleri arasında ve üç yayınevinin birlikte kıyaslanması ile elde edilen bulgulara göre incelenen her kitapta öncelik verilen değerlerin birbiriyle benzer olmadığı belirlenmiştir. Kök değerlerle ilgili yayınevlerinin B1-B2 düzeyleri arasındaki ve farklı yayınevlerin bağımsız dil düzeyindeki sonuçlarının çeşitlilik göstermesinden hareketle bu farklılığı en aza indirmek amacıyla alan uzmanları, yayınevleri, kitap yazarları arasında ortak planlamaların yapılması, değerler eğitiminin nasıl yapılması gerektiğiyle ilgili program hazırlanması ve metin seçiminde metinlerde en az yer verilen kök değerlerin göz önünde bulundurulması gibi öneriler sunulmuştur.

Values ​​education in teaching Turkish to foreigners is considered important in terms of introducing the cultural values ​​of the Turkish society and ensuring reconciliation of the language learner with the society in which he/she lives. The aim of this study is to examine the situation of the reading texts in the textbooks teaching Turkish to foreigners in terms of root values. The data set of the research, which was carried out by document analysis in the qualitative research method, consists of reading texts in independent language level textbooks belonging to Yedi İklim, Gazi TÖMER and Yeni İstanbul publishing houses. Root values​​were examined in a total of 124 texts in the books selected according to the criterion sampling method. The data of the study were analyzed by content analysis. Root value sentences in the texts were determined at the B1 and B2 level for each publishing house, in accordance with the table showing the root values ​​and sub-attitudes determined by the Education and Training Institution in 2017, and the root value numbers of the book sets were explained through prepared graphics. After the data of the books belonging to the same publishing house were presented together, the root value numbers of the book sets at the independent language level were reached. Based on these numbers, the root value results of the reading texts at the independent language level in teaching Turkish to foreigners were reached. As a result of the study, a total of 723 values ​​were determined in the book sets Yedi İklim (f=246), Yeni İstanbul (f=243), Gazi TÖMER (f=234). While helpfulness (f=91), honesty (f=88) and self-control (f=78) are the most frequently mentioned values ​​in the texts, justice (f=64), patience (f=63), love (f=62) are the least mentioned values. In the cross-level examination of the publishing houses, it was seen that the root values ​​increased as the language level increased, except for the New Istanbul textbook. However, according to the findings obtained by comparing the distribution of values ​​among the publishing houses' own levels and among the three publishing houses together, it was determined that the values ​​given priority in each book examined were not similar to each other. Based on the diversity of results regarding root values ​​between the B1-B2 levels of publishing houses and at the independent language level of different publishing houses, in order to minimize this difference, joint planning should be made between field experts, publishing houses and book authors, preparation of a program on how values ​​education should be carried out and the best use of texts in text selection. Suggestions such as considering the root values ​​that are rarely included are presented.