dc.contributor.author | Hizmetli, Mustafa | |
dc.date.accessioned | 2019-12-11T07:22:49Z | |
dc.date.available | 2019-12-11T07:22:49Z | |
dc.date.issued | 2017 | |
dc.identifier.citation | Hizmetli, M. “Abbasilerde Hisbe ve Muhtesib Bağdat Örneği Hisba and Muhtasib in Abbasid Period The Case of Baghdad,” Journal of History Culture and Art Research, vol. 6, no. 6, pp. 425–0, Dec. 2017. | en_US |
dc.identifier.issn | 2147-0626 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11772/2063 | |
dc.description.abstract | Abbasiler döneminde hisbe teşkilatının görev alanı genişlemiş, pazar sorumlusu yerine muhtesip kavramı kullanılmaya başlanmıştır. Abbasilerin II. Halifesi Ebû Cafer el-Mansûr ve oğlu el-Mehdî-Billah dönemlerinde muhtesib atamasının yapıldığı ve çarşı pazarların denetim ve kontrolüne özen gösterildiği bilinmektedir. Meslek ve sanat erbabının denetiminden devlet memurlarının görevlerini yapıp yapmadıklarını kontrol edip halifeye bildirmeye kadar geniş yetkilere sahip olan muhtesiplerin görev alanına giren başlıca konular şunlardır: Ölçü ve tartıların kontrolü ile bunlarla ilgili şikâyetlerin takibi, imal ve satışta hile ve sahteciliğe karşı tedbir almak, tekelciliği ve istifçiliği önlemeye çalışmak, fiyatları kontrol etmek, kalpazanlığı engellemek, cadde, sokak ve pazaryerlerinin düzen ve temizliğine özen gösterilmesini sağlamak, ev ve dükkânlardan cadde ve sokakları daraltıp trafik akışını sıkıntıya sokacak ihlalleri önlemek. Bu kadar kapsamlı görevleri üstlenen muhtesiplere görevlerini yerine getirirken kullanacakları çeşitli yaptırım ve ceza yetkileri verilmişti. Çalışmada kazâ ve mezâlimle birlikte, Abbasi adli teşkilatını oluşturan hisbe teşkilatının sorumlusu olan muhtesiblerin tayin ve azilleri ile cezalandırılmaları konusunda hangi kriterlerin esas alındığı, görev ve yetki alanları konuları da ele alınmaktadır. Faaliyet alanı esasen çarşı-pazarın denetimi ile genel ahlakın korunması ve kamu hizmetlerinin aksamadan yürütülmesini denetleme üzerinde odaklanan hisbe teşkilatının sorumlusu olan muhtesibin görevini ifası sırasında yardım ve hizmetlerinden faydalandığı asli yardımcı ve vekillerden başka, “emin” ve “arif” unvanlı uzmanlıklarından yararlanılan görevliler de teşkilatın diğer üyelerini oluşturmaktaydı. Muhtesib ve yardımcılarının aldıkları ücret ile idari yapı ve halk nezdindeki itibar ve imajları da makalede vurgulanan diğer konuları oluşturmaktadır. | en_US |
dc.description.abstract | The scope of the Hisbe organization started to expand during the Abbasid period and the term Muhtesip began to be used for manager of market responsibilities. The second caliph of Abbasid Abu Jaffer alMansur and his son Al-Mahdi-Billah made the appointment of Muhtasib and paid attention to supervision and control of markets. The main duties of Muhatasips, ranging from control of work of professionals and the artisans to keep check and balance and reporting to caliph, ere as follows: control of the measures and scales and complaints about them, taking measures against fraud and forgery in production and sale, monopoly and obsession to control the prices, to prevent counterfeiting, to ensure that the order and cleanliness of streets and to prevent violations that will narrow the streets and streets from the houses and shops and cause traffic flow to be distressed. A variety of sanction and punishment authorities were assigned to assist Muhtasibs for fulfilling their duties to such a wide range of tasks. Present study explores the criteria of duties of Muhtasibs who were responsible for Hisbe organization as part of Abbasid Judicial Organization, as well principles of punishment, dismissal and transfer of Muhtasips under Kada (judgment) and Mazalim (law court). Aside from permanent assistants, there were other members of organizations known as Emin and Arif who were responsible for further provision of assistance and support to Muhtasips. Moreover, the wage and administrative structure of the muhtasib and its supporters and the reputation and image of them is also discussed in this paper. | en_US |
dc.language.iso | tur | en_US |
dc.publisher | Journal of History Culture and Art Research | en_US |
dc.relation.isversionof | 10.7596/taksad.v6i6.1219 | en_US |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
dc.subject | Abbasiler | en_US |
dc.subject | Hisbe | en_US |
dc.subject | Muhtesib | en_US |
dc.subject | Bağdat | en_US |
dc.subject | Abbasi tarihi | en_US |
dc.subject | İslam kurumları tarihi | en_US |
dc.subject | Abbasids | en_US |
dc.subject | Baghdad | en_US |
dc.subject | Tarih | en_US |
dc.subject | History | en_US |
dc.subject | Abbasid history | en_US |
dc.subject | History of Islamic institutions | en_US |
dc.title | Abbasilerde hisbe ve muhtesib Bağdat örneği | en_US |
dc.title.alternative | Hisba and muhtasib in Abbasid period the case of Baghdad | en_US |
dc.type | article | en_US |
dc.relation.journal | Journal of History Culture and Art Research | en_US |
dc.contributor.department | Bartın Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü | en_US |
dc.contributor.authorID | 0000-0002-3924-7081 | en_US |
dc.identifier.volume | 6 | en_US |
dc.identifier.issue | 6 | en_US |
dc.identifier.startpage | 425 | en_US |
dc.identifier.endpage | 443 | en_US |