Yaşam boyu öğrenme kapsamında Bartın ilinde okuma kültürü: Bir durum çalışması

Abstract

Toplumların gelişmişlik düzeyini belirleyen en önemli öğelerden birisi okuma kültürüdür. Okuma kültürüne sahip olan toplumlar; kültürel, ekonomik ve toplumsal gelişimlerini tamamlamış, demokrasinin gereğini yerine getirebilen, modern ve çağdaş toplumlardır. Okuma kültürü faktörleri içerisinde yer alan kitapların, gazetelerin, dergilerin, kütüphanelerin, kırtasiyelerin, kitabevlerinin ve okuma kültürüne ilişkin bir takım faaliyetlerin, bu çalışmanın örneklemini oluşturan Bartın'da, eskiden beri var olduğu bilinmektedir. Bu nedenle; yaşam boyu öğrenme kapsamında, Bartın Cumhuriyetçi Memleket Gazetesi aracılığıyla, Bartın ilinde 1929–2015 yılları arasında okuma kültürünün nasıl desteklendiğini ortaya koymak, bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmada kullanılan veriler, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yoluyla elde edilmiştir. Bu kapsamda, Türkiye'nin en eski üç gazetesinden biri olan ve halen yayımına devam eden Bartın Cumhuriyetçi Memleket Gazetesi incelenmiştir. Buna göre; 1 Ocak 1929-31 Aralık 2015 tarihleri arasında, gazetede yer alan ve doğrudan okuma kültürünü içeren tüm haberler (haber, köşe yazısı, reklam vb.) çalışmaya dâhil edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde, içerik analizi tekniklerinden kategorisel içerik analiz kullanılmıştır. Verilerden elde edilen iletiler biraraya getirilerek incelenmiş, benzerlik ve farklılıkları doğrultusunda değerlendirilerek, tematik bir kodlama yapılmıştır. Kodlamalar doğrultusunda beş ayrı kategori oluşturulmuştur. İnceleme sonucuna göre, konu ile ilgili toplam 740 haber tespit edilmiştir. Buna göre haberlerin; 460 adedi okuma materyalini, 100 adedi okuma alışkanlığını kazandırmaya ilişkin faaliyetleri, 68 adedi okuma alışkanlığını kazandırmayı, 57 adedi okuma materyalinin sağlanmasını ve 55 adedi ise okuma alışkanlığı kazandırmayı amaçlayan ve kâr amacı gütmeyen kurumları destekler niteliktedir. Çalışma, Bartın'ın gerek ilçe, gerekse il statüsü kazandıktan sonra okuma kültürünün oluşmasına ilişkin gerçekleştirmiş olduğu çalışmaları ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda Bartın'da okuma kültürünün var olmasında ve gelişmesinde, Bartın Cumhuriyetçi Memleket Gazetesi'nin çok büyük katkıları olduğu görülmektedir. Çalışmanın sonuçlarına göre; eğitim ve kültür politikalarında olası düzenlemeler, okuma kültürünün oluşturulması ve yaygınlaştırılması konusunda önemli görülmektedir. Yine medyanın toplum üzerindeki etkisi de göz önünde bulundurularak, okuma kültürüne ilişkin etkin faaliyetler gerçekleştirilmesi önemli görülmektedir. Ayrıca belediye ve sivil toplum kuruluşlarının da, okuma kültürüne dair yapacakları çalışmalar önemli görülmektedir. Bununla beraber, bu çalışmanın, okuma kültürü konusunda çalışma yapacak diğer araştırmacılara da yardımcı olabileceği düşünülmektedir.

One of the most important factors to determine the development level of societies is reading culture. Societies with reading culture are modern and contemporary societies which have completed their cultural, economic and social development and has the ability to do what is necessary for democracy. Reading culture elements including books, newspapers, magazines, libraries, stationeries, bookstores and several activities are long known to have taken place in Bartın where the sampling of the study is formed. Thus, revealing by means of Bartın Cumhuriyetçi Memleket (Bartın Republican Homeland) Newspaper how reading culture was supported between 1929 and 2015 in Bartın within the scope of life long learning constitutes the aim of this study. The data used in the study has been obtained via document examination which is one of the qualitative research designs. In this scope Bartın Cumhuriyetçi Memleket (Bartın Republican Homeland) Newspaper which is one of the oldest three newspapers in Turkey and still published has been examined. Accordingly, all the news (news, columns, advertisements, etc.) having taken place in the mentioned newspaper between Januart 1, 1929 and December 31, 2015 and relating the reading culture directly have been included in the study. In the analysis of data, categorical content analysis, one of the content analysis methods has been used. Messages obtained from data have been gathered, examined and thematic coding has been made after evaluating the messages in accordance with their similarities and differences. Five different categories have been created in line with codings. According to the examination result 740 news regarding the subject have been determined. In this context, 460 news were about reading materials, 100 were related to activities to getting people adopt reading habit, 68 were about getting people adopt reading habit, 57 were about providing reading materials and 55 were supportive to non-profit organisations targeting getting people adopt reading habit. The study reveals the works carried out related to forming reading culture both before and after Bartın became a province. The study shows Bartın Cumhuriyetçi Memleket Newspaper has made a significant contribution to creating and developing reading culture in Bartın. According to the results of the study, potential regulations in education and culture policies are considered to have an important impact in creating and developing reading culture. Besides, essential activities are considered vital given the impact of media on society. Also the works of municipalities and non-governmental organisations regarding reading culture are essential. In addition, this study is considered to be helpful for other researchers to carry out studies regarding reading culture.