Filyos liman projesinin kruvaziyer gemi turizmi açısından değerlendirilmesi ve bölge ekonomisine katkısı

Abstract

Kruvaziyer gemi turizmi dünyada giderek artan ve katma değeri yüksek olan önemli bir alt sektör olarak tanımlanmaktadır. Kruvaziyer gemi turistlerinin gerek gelir seviyesi gerek harcama potansiyeli ve gerekse bıraktığı katma değer klasik turistlere nispeten kat kat yüksek düzeyde olduğu bilinmektedir. Son yıllarda Türkiye’nin de gelirleri arasında yer alan kruvaziyer gemi ve turist sayısı, dünyanın da toplam gelirinin ancak yaklaşık %2’si gibi düşük bir düzeyini oluşturmaktadır. Türkiye’nin bu sektördeki katma değerinin artırılması gerek makro ekonomik büyüme ve gerekse bölgesel kalkınma açısından büyük öneme sahiptir. Batı Karadeniz Bölgesinin sahip olduğu zengin doğal, tarihi ve kültürel varlıkları söz konusu turistler için son derece cazip özellikler taşımakta ve bölgenin kalkınması açısından büyük bir potansiyel oluşturmaktadır. Diğer taraftan 2018 yılında tamamlanacak olan Türkiye’nin 2. GAP projesi olarak da adlandırılan Filyos Projesi de bu bakımdan bölgeye büyük bir fırsat sunmaktadır. Yaptığımız ekonometrik çalışmada 2011-2014 yılları baz alınarak Türkiye’de yer alan en yüksek yolcu hacmine sahip 10 ilin limanları araştırmaya tabi tutulmuştur. Araştırmada bu limanlara kruvaziyer gemilerle yanaşan turistlerin, şehrin kişi başına düşen milli gelire katkıları tahmin edilmiştir. Uygulama kısmında yapılan Breusch - Pagan LM testi ile En Küçük Kareler Yöntemi yerine Panel etkisinin varlığı tespit edilmiştir. Sonrasında yapılan Hausman testi ile regresyonun Rassal etkiler yöntemiyle tahmin edilmesine karar verilmiş ve ardından analizin tahmin sonuçlarına göre de limanlara kruvaziyer gemilerle yanaşan yolcu sayısındaki % 1’lik artış illerin kişi başına düşen milli gelirlerini %3 oranında artırdığı görülmüştür.

Cruise ship tourism is to recognize it as an important sub-sectors with a high added value and increased gradually in the world. It is known that cruise ship tourists have a comparatively higher level of income than the classical tourists, with the added value of spending potential and leaving value. The number of cruise ships and tourists in Turkey's revenues in recent years constitutes only about 2% of the world's total income. Increasing the value added of Turkey in this sector has great importance in terms of macroeconomic growth and regional development. The rich natural, historical and cultural assets of the Western Black Sea Region are of great appeal for such tourists and offer great potential for the development of the region. The other side the Filyos Project, also called the 2nd GAP project of Turkey, which will be completed in 2018, offers a great opportunity to the region. In the econometric study we carried out, based on the years 2011-2014, the ports of the 10 provinces with the highest passenger volume in Turkey were investigated. In the survey, contribution to the per capita national income of the tourists approaching these ports by cruise ships was estimated. With the Breusch - Pagan LM test performed on the application side, the presence of Panel effect was determined instead of the Least Squares Method. With the later Hausman test, it was decided to estimate the regression by the random effects method. According to the results of the analysis followed by a 1% increase in the number of passengers docked on cruise ships, it has been seen that the per capita income of the people has increased by 3% per capita.