Koronavirüs (COVID-19) salgınının ormancılık faaliyetleri üzerindeki etkileri: Bartın ili örneği

Abstract

2020 yılının başından itibaren kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs (Covid-19) salgını, sadece insan sağlığını değil, pek çok sektörü olumsuz yönde etkilemiştir. Koronavirüs salgınının ormancılık sektöründe yarattığı olumsuz etkileri Bartın ili özelinde, disiplinler arası ve çok boyutlu bir yaklaşımla ortaya koymak ve birtakım öneriler geliştirmek amacıyla bu tez çalışması ele alınmıştır. Bu amaca ulaşmak için Bartın ve Ulus orman işletme müdürlükleri ile Bartın Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Müdürlüğünde çalışanlarla tam alanda yüz yüze görüşme usulüyle uygulanan 5'li Likert ölçekli anket çalışmasından elde edilen veriler materyal olarak kullanılmıştır. Ayrıca Bartın ilindeki ormancılık faaliyetlerine ilişkin veriler ilgili kurumların kayıtlarından ve ekonomik sonuçlara ait veriler ise söz konusu orman işletmelerinin bilançolarından alınmıştır. Kayıtsal veriler 2019 (normal yıl) ve 2020 (salgın yılı) yılları için elde edilmiş, anket çalışması ise 2021 yılının Mayıs-Kasım aylarında gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler betimleyici istatistikler, istatistiksel yöntemler (Cronbach Alfa testi, korelasyon analizi, Kruskal-Wallis H testi, Post Hoc çoklu karşılaştırma testleri) ve finansal tablo oranları (kârlılık, verimlilik, iktisadilik kriterleri) yardımıyla analiz edilmiş ve değerlendirilmiştir. Verilerin analizi ve değerlendirilmesi amacıyla Excel ve SPSS 22.0 paket programı kullanılmıştır. Tez kapsamında, Bartın ilindeki ormancılık örgütü çalışanlarının anketteki 5'li Likert ölçekli önermelere verdikleri cevaplara göre her bir ormancılık faaliyetinin koronavirüsten etkilenme düzeyleri belirlenmiştir. Ayrıca oluşturulan 12 ormancılık faaliyet grubu itibariyle etkilenme düzeyi analiz edilmiş ve faaliyet grupları bazında fark olup olmadığı test edilmiştir. Katılımcıların ormancılık faaliyetinin koronavirüsten etkilenme düzeylerine ilişkin görüşleriyle bazı kişisel özellikleri arasındaki korelasyonlar saptanmıştır. Koronavirüsün etkileri konusundaki görüşlerin bazı kişisel özelliklere göre farklı olmadığı yönündeki sıfır hipotezinin (H0) denetimi yapılmıştır. Diğer yandan kayıtsal veriler kullanılarak, koronavirüs salgınının her bir ormancılık faaliyeti üzerindeki etkileri mutlak değerler ve yüzde cinsinden belirlenmiştir. Hedeflerden sapmalar formüllerle, tablo ve grafiklerle ortaya konulmuş ve bu etkilerin ormancılık faaliyetlerine ve işletmelere göre farklı olup olmadığı belirlenmiştir. Keza işletmelerin ekonomik sonuçları 13 adet finansal tablo oranı (2 adet kârlılık, 8 adet verimlilik ve 3 adet iktisadilik oranı) yardımıyla analiz edilmiştir. Anket verilerinin analizi ve değerlendirilmesi sonucunda; 5'li Likert puanlarının ortalamasına göre etki puanı ≤1,49 olan erozyon kontrolü ve mera ıslahı, silvikültür ve odun üretimi çalışmalarının koronavirüs salgınından hiç etkilenmediği (%0); etki puanı 1,5-1,99 olan orman yolları yapımı ve bakımı, ağaçlandırma ve fidan üretimi, ORKÖY faaliyetleri, orman kadastrosu ve ODOÜ üretiminin "çok az" oranda (%13) olumsuz etkilendiği; etki puanı 2,0-2,49 olan insan kaynakları yönetimi, orman koruma, işletme ve pazarlama faaliyetlerinin "az" oranda (%25) olumsuz etkilendiği ve etki puanı ≥2,5'den büyük olan DKMP faaliyetlerinin "orta" derecede (%50) olumsuz etkilendiği saptanmıştır. Kayıtsal verilerin analizi sonucunda; koronavirüs salgınından Bartın ve Ulus orman işletmelerindeki odun üretim faaliyetlerinin, ODOÜ üretiminin, işletme ve pazarlama faaliyetlerinin, silvikültürel faaliyetlerin, ağaçlandırma, erozyon kontrolü ve mera ıslahı çalışmalarının, orman yolları yapım ve bakım çalışmalarının, orman kadastrosu çalışmalarının ve ORKÖY faaliyetlerinin etkilenmediği, ancak orman suçlarının olumsuz yönde etkilendiği ve DKMP faaliyetlerinde bariz şekilde azalmanın olduğu belirlenmiştir. Ayrıca Covid-19 salgını nedeniyle Bartın ve Ulus orman işletmelerinde masrafların arttığı, buna karşılık satış gelirlerinin azaldığı, işletme kârlılığının %54,79 (Ulus'ta) ile %77,23 (Bartın'da) oranlarında düştüğü, iktisadiliğinin %15,38-%68,52 oranında azaldığı ve verimlilik oranlarında azalmaların olduğu saptanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, koronavirüs salgınının ormancılık faaliyetleri üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılmasına ilişkin birtakım görüşler ve öneriler ortaya konulmuştur. Böylece ormancılık mal ve hizmetlerinin aksamadan sunulmasına, işletme bazında verimliliğin ve iktisadiliğin artırılmasına, uzun vadede sürdürülebilir ormancılığa ve toplumsal refaha olumlu katkılar yapılmıştır.

The coronavirus (Covid-19) epidemic, which has affected the whole world in a short time since the beginning of 2020, has adversely affected not only human health but also many sectors. This thesis study was handled in order to reveal the negative effects of the coronavirus epidemic in the forestry sector in the province of Bartın, with an interdisciplinary and multidimensional approach and to develop some suggestions. In order to achieve this aim, a 5-point Likert scale survey was conducted with the employees of Bartın and Ulus forest enterprise directorates and Bartın Nature Conservation and National Parks (DKMP) Directorate in the full field by face-to-face interview method. The obtained data were used as material. In addition, data on forestry activities in the province of Bartın were obtained from the records of the relevant institutions, and data on economic results were obtained from the balance sheets of the related forest enterprises. Registered data were obtained for the years 2019 (normal year) and 2020 (epidemic year), and the interviews were carried out in May-November 2021. The obtained data were analyzed and evaluated via descriptive statistics, statistical methods (Cronbach Alpha test, correlation analysis, Kruskal-Wallis H test, Post Hoc multiple comparison tests), and financial statement ratios (profitability, productivity, economic efficiency criteria). Microsoft Excel and SPSS 22.0 package programs were used for the analysis and evaluation of the data. In the thesis, the exposure levels of each forestry activity to the coronavirus were determined according to the answers given by the forestry organization employees in the province of Bartın to the 5-point Likert scale propositions in the questionnaire form. In addition, the level of influence of the 12 forestry activity groups created was analyzed and it was tested whether there was a difference based on activity groups. Correlations between the views of the participants on the level of being affected by the coronavirus in forestry activities and some personal characteristics were determined. The null hypothesis (H0), which states that the views on the effects of the coronavirus are not different according to some personal characteristics, was checked. On the other hand, the effects of the coronavirus epidemic on each forestry activity were determined in absolute values and percentages by using registry data. Deviations from the targets were revealed with formulas, tables and graphics, and it was determined whether these effects were different according to forestry activities and enterprises. Likewise, the economic results of the enterprises were analyzed via the 13 financial statement ratios (2 profitability, 8 productivity, and 3 economic efficiency). As a result of the analysis and evaluation of the interview data, it was found that erosion control and pasture improvement, silviculture, and wood production activities with an impact score of ≤1.49 according to the average of 5-point Likert scores were not affected at all (0%) by the coronavirus epidemic; the construction and maintenance of forest roads, afforestation and sapling production, ORKÖY activities, forest cadastre and NWFP's production with an impact score of 1.5-1.99 were negatively affected at a "very little" rate (13%); human resources management, forest protection, business and marketing activities with an impact score of 2.0-2.49 were negatively affected at a "slight" rate (25%), and nature conservation and national park (DKMP) activities with an impact score greater than ≥2.5 were negatively affected a "moderate" degree (50%). As a result of the analysis of the registry data, it was determined that wood production activities in Bartın and Ulus forest enterprises, NWFP's production, operation and marketing activities, silvicultural activities, afforestation, erosion control and pasture improvement works, forest road construction and maintenance works, forest cadastre and ORKÖY activities were not affected by the coronavirus epidemic, but forest crimes were negatively affected and there was a significant decrease in DKMP activities. In addition, due to the Covid-19 outbreak, it was detected that expenses in Bartın and Ulus forest enterprises increased, sales revenues decreased, operating profitability decreased by 54.79% (in Ulus) and 77.23% (in Bartın), and its economy decreased by 15.38-68.52%, and there were decreases in productivity rates. According to the findings, some opinions and suggestions have been put forward to reduce the negative effects of the coronavirus epidemic on forestry activities. Thus, positive contributions were made to the delivery of forestry goods and services without interruption, to increase productivity and economy based on enterprises and to sustainable forestry and social welfare in the long run.