Ortaöğretim okullarında İngilizce öğretim programının ve öğrenme ortamlarının evrensel tasarıma dayalı öğrenme ilkelerine uygunluk açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ortaöğretim İngilizce öğretim programının ve öğrenme ortamlarının evrensel tasarıma dayalı öğrenme (ETDÖ) ilkelerine uygunluk açısından değerlendirilmesidir. Araştırmada karma yöntem kullanılmış olup açıklayıcı desenden yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde tarama araştırması; nitel bölümünde durum çalışması kullanılmıştır. Çalışmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında, Bartın ve Zonguldak illerinde bulunan ortaöğretim kurumlarında görev yapmakta olan İngilizce öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel bölümünde çalışma grubunu 202 İngilizce öğretmeni, nitel bölümünde ise çalışma grubunu 8 İngilizce öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel verileri toplanırken araştırmacı tarafından geliştirilen 2 ölçek ve nitel verileri için ise 1 görüşme formu kullanılmıştır. Ortaöğretim İngilizce programının kazanım, içerik, materyal, öğrenme-öğretme süreci ve ölçme-değerlendirme öğelerine yönelik öğretmen görüşlerine ilişkin veriler 'Evrensel Tasarıma Dayalı Öğrenme Temelli Eğitim Programı Değerlendirme Ölçeği' ile; ortaöğretim İngilizce öğretmenlerinin bilgi aktarımı, yansıtıcı düşünme, özerklik, sözel bilgi aktarımı, çoklu ortam ve üst bilişsel düşünmeye ilişkin görüşlerine yönelik verilerin elde edilmesinde 'Öğretmenler İçin Evrensel Tasarıma Dayalı Öğretme Ölçeği'; ortaöğretim İngilizce öğretmenlerinin derslerinde evrensel tasarıma dayalı öğrenmenin ilkelerini göz önünde bulundurma durumlarına ilişkin veriler ise görüşme formu ile çevrimiçi olarak toplanmıştır. Toplanan nicel verilerin analizinde SPSS 19.0 (The Statistical Packet for the Social Sciences) paket programı kullanılmıştır. Yapılan normallik testi sonrasında ölçeklerin normal dağılım göstermemesi nedeniyle bağımsız grupların karşılaştırılmasında parametrik olmayan testlerden Mann-Whitney U-testi kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde çevrimiçi ortamda görüşmeler yapılarak elde edilen verilerin incelenmesi için betimsel analiz kullanılmıştır. Görüşmelerden elde edilen kayıtların yazıya dökülmesinin ardından verilen cevaplar dikkatle incelenerek temalar oluşturulmuş ve İngilizce öğretmenlerinin görüşlerini belirtmek için doğrudan alıntılara yer verilmiştir. Araştırmanın bulgularına bakıldığında, ortaöğretim İngilizce programının cinsiyet, yaşanılan şehir ve öğrenim durumu değişkenlerine göre; ETDÖ temelli eğitim programı değerlendirme ölçeği ve bu ölçeğe ait alt faktörlerin sonuçları incelendiğinde, ETDÖ temelli program değerlendirme açısından cinsiyet değişkenine göre kadın öğretmenlerin erkeklere göre daha olumlu olduğu, yaşanılan şehre göre araştırma yapılan şehirlerde görev yapan öğretmenlerin görüşlerinin benzer olduğu ve öğrenim durumuna göre ise lisans mezunu öğretmenlerin lisansüstü olanlardan daha olumlu olduğu sonucuna varılmıştır; evrensel tasarıma dayalı öğretmeye göre değerlendirilmesinde ise, cinsiyet değişkenine göre kadın ve erkek öğretmenlerin görüşleri arasında anlamlı bir fark görülmemiştir, yaşanılan şehre göre şehirlerde görev yapan öğretmenlerin benzer görüşte olduğu ve öğrenim durumuna göre ise lisans ve lisansüstü mezunu öğretmenlerin görüşlerinin benzer olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın nitel bulguları incelendiğinde, ortaöğretim İngilizce öğretmenlerinin bireysel farklılıklara dikkat ederek derse başlangıçta ilgi çekme ve katılım sağlama, güncel teknolojik araçları etkin bir şekilde kullanma, çeşitli yöntemler, stratejiler, etkinlikler ve alternatif materyaller yardımıyla öğretimi zenginleştirme, öğrencileri hayata hazırlamada öz becerilerini geliştirmek için çaba sarf etme, değerlendirmelerinde her ne kadar resmi uygulamalar yapmak mecburiyetinde de olsalar farklı ve çeşitli değerlendirme alternatifleri sağlamak için çaba gösterdikleri belirlenmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda, evrensel tasarıma dayalı öğrenme ilke ve prensiplerinin kullanımı ve teknoloji ve materyalleri derslere entegre etmede sıkıntılar gözlenmesi nedeniyle ETDÖ ve materyal kullanımında eğitim verilmesi önerilmiştir.

The aim of this study is to evaluate the high school education English curriculum and learning environments in terms of compliance with the principles of universal design of learning (UDL). Mixed method was used and explanatory design was benefitted. In the quantitative part of the research, survey research; in the qualitative part, case study was used. The study group consists of English teachers working in high school education institutions of Bartın and Zonguldak in the 2021-2022 academic year. In the quantitative part of the study 202 English teachers and in the qualitative part of the study 8 English teachers were consisted. While collecting the quantitative data 2 scales and for the qualitative data 1 interview form were developed by the researcher. The data on the teachers' views on acquisition, content, material, learning-teaching process and assessment-evaluation elements of the high school education English curriculum were obtained from the 'UDL-Based Curriculum Evaluation Scale'; UDL-Based Teaching Scale for Teachers' was used in obtaining data on teachers' views on knowledge transfer, reflective thinking, autonomy, verbal knowledge transfer, multimedia and metacognitive thinking; the data on teachers' consideration of udl-based principles in their lessons was collected online with the interview form. Since the scales did not show normal distribution after the normality test, the Mann-Whitney U-test, one of the non-parametric tests, was used to compare the independent groups. In the analysis of qualitative data, descriptive analysis was used to examine the data obtained through online interviews. After the recordings obtained from the interviews were written down, the answers given were carefully examined, themes were formed and direct quotations were included. Considering the findings of the research, according to the variables of gender, city of residence and educational status of the high education English curriculum; when the results of the UDL-based curriculum evaluation scale and the sub-factors were examined, female teachers were more positive than males, the opinions of the teachers working in the researched cities were similar and undergraduate teachers were more positive than postgraduate teachers. In the evaluation of UDL-based teaching and the sub-factors of this scale were examined, it was concluded that there was no significant difference between the views of male and female teachers, the teachers working in the cities have similar views and the opinions of the undergraduate and graduate teachers were similar. When the qualitative findings of the study were examined, it was defined that teachers pay attention to individual differences and try to attract attention and participation at the beginning of lessons, use current technological tools effectively, enrich teaching by various methods, strategies, activities and alternative materials, and improve their self-skills in preparing students for life. It was determined that despite being obliged to make formal implementations in their assessments, different and various assessment alternatives are provided. In line with the results obtained in the research, since there are difficulties in the use of UDL and integrating technology and materials into the lessons, it is suggested that training in UDL and material use should be provided.