Yaşlı bireylerin yaşam kalitesinin mekânsal açıdan irdelenmesi: Bartın 75. Yıl Huzurevi

Abstract

Yaşlanma, hayatın gidişatında var olan durmayan veya gerilemeyen, önünde durulamaz bir süreçtir. Bu süreç doğrultusunda toplumun sağlık koşulları, refah düzeyi ve yaşam standartları iyileştikçe, insanlar daha uzun ömürlü yaşayabilmektedir. Bu etkilerin getirisi olarak toplumlardaki yaşlı nüfusu sayısında artış gözlemlenecek olup, Türkiye'nin nüfusunda da gelecek yıllarda yaşlı nüfusunun artacağı öngörülmektedir. Artan yaşlı nüfusu dikkate alındığında yaşlıların sorunlarına, yaşam kalitesine ve memnuniyet düzeylerinin artmasına önem verilmesi gerektiği dikkat çekmektedir. Bu bağlamda yaşlılık dönemine yönelik bilgi edinmek, yaşlılar için psikolojik, fizyolojik ve sosyo-ekonomik gereksinimleri karşılayabilecek uygun mekânların yaratılması hem yaşlı bireyler için hem tasarımcı için önem kazanmaktadır. Bu kapsamda tez çalışmasında yapılan araştırmalar ile yaşlı bireylerin yaşam kalitesine yönelik yaşlı bakım ve huzur evleri ele alınarak, peyzaj mimarlığı açısından mekânsal kalitesi yüksek yaşam ortamlarının oluşturulması hedefinde öneriler sunulması amaçlanmıştır. Tez çalışmasında Bartın kentinde yer alan 75. Yıl Huzurevi'nde yaşayan yaşlı bireylerle yüz yüze görüşmeler yapılmış, binanın mevcut eski hali ile yapılan iç ve dış mekân değişiklikleri incelenmiştir. Hazırlanan ankette Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği Yaşam Kalitesi ölçeğinden yararlanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; Bartın 75. Yıl Huzurevi'nde yapılan mekânsal değişiklikler ve yenileme çalışmalarının, yaşlı bireylerin yaşam kaliteleri üzerine olumlu etkiler sağladığı, şartların iyileşmesi ile birlikte standartların da arttığı belirlenmiştir. Tezde, anket değerlendirilmeleri sonucunda belirlenen eksikler ve mekânsal iyileştirilmelere yönelik öneriler sunulmuştur.

Aging is an unstoppable process that exists in the course of life and does not stop or regress. In the direction of this process, as the health conditions, welfare level and living standards of the society improve, people are able to live longer. As a result of these effects, an increase in the number of elderly population in societies will be observed, and it is predicted that the elderly population will increase in Turkiye's population in the coming years. In the face of the increasing elderly population, it draws attention to the fact that the problems of the elderly, the quality of life and the increase of satisfaction levels should be given attention. In this regard, the creation of appropriate spaces that can meet the psychological, physiological and socio-economic requirements for the elderly and obtain information about the elderly period is becoming important for both elderly individuals and designers. In this context, with the researches in this thesis, it is aimed to present suggestions for the creation of living environments with high spatial quality in terms of landscape architecture by adressing elderly care and nursing homes for the quality of life of elderly individuals. In this thesis study, face-to-face interviews were conducted with elderly people living in the Bartın 75. Yıl Nursing Home, the interior and exterior changes made with the current old state of the building were examined. In the questionnaire, it is benefitted from the Quality of Life scale determined by the World Health Organization. According to results obtained; it is determined that the spatial changes and renovation works carried out in the Bartın 75. Yıl Nursing Home provide positive effects on the quality of life of elderly individuals, and standards increase with the improvement of conditions. In this thesis, the identified deficiencies as a result of survey evaluations and suggestions for spatial improvements are presented.