Abbasiler dönemi sağlık hizmetleri ve tıbbî gelişmeler

Abstract

Tıbbî faaliyetlerin tam olarak ne zaman başladığına yönelik bir şey söylemek mümkün değildir. Tıp ilmi insanların sağlık sorunlarına karşı çözüm bulma ihtiyaçlarından dolayı ortaya çıkmıştır. Hz. Peygamber döneminde tıp gerek Arapların gerekse diğer medeniyetlerin tıbbî birikiminden yararlanılarak geliştirilmeye çalışılmıştır. Emevîler döneminde ise ortaya çıkan tercüme faaliyetleri ile Müslümanlar tıp konusunda farklı bilgilerle karşılaşmışlardır. Bu bilgileri de kitaplaştırarak daha kalıcı hale getirmişlerdir. Abbâsîler dönemiyle birlikte ise tıbbî anlamda önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bu gelişimi sağlayan etkenler tercüme faaliyetleri, Cündişâpûr tıp okulu hekimlerinin Bağdat’a gelmesi, Abbasi halifelerinin tıbbi faaliyetleri desteklemesi ve buna yönelik önemli doktorları saraylarına çağırmaları, bu doktorlara ödenen ücretler, tıbbi hizmetleri düzenlemeye yönelik yapılan bazı uygulamalar ve Abbasi halifelerinin hastane kurulmasındaki katkılarıdır. Bunların yanında o dönemde hastane kurma çalışmalarına maddi anlamda gelir sağlayarak katılan hayırsever insanları da sayabiliriz. Tüm bu gelişmelerin detaylarına çalışmada yer verilmiştir. Abbâsîler döneminde tıptaki gelişmeler daha çok Buhtîşû ailesiyle başlamıştır. Bu aile Bağdat’a gelerek Abbâsîlerde tıp ilminin gelişmesine katkı sağlamıştır. Abbâsîler döneminde hekim sayıları ve hastane sayılarında artış olmuştur. Abbâsîler döneminde gerek tıp eğitimi gerek yapılan tercümeler sayesinde tıp ilmi gelişerek eczacılık gibi tıbbın dalları ortaya çıkmıştır. Eczacılığın ortaya çıkmasıyla ise Abbâsîler ilaç yapma konusunda da gelişmişlerdir. Sonuç olarak tıp ilmi Abbâsîler dönemine kadar çeşitli aşamalardan geçerek gelmiş ve altın çağını yaşayarak günümüz tıp ilminin temellerini oluşturmuştur.

It is not possible to say anything about exactly when medical activities started. The science of medicine emerged because of the need of people to find solutions to their health problems. Hz. In the time of the Prophet, medicine was tried to be developed by utilizing the medical knowledge of both Arabs and other civilizations. During the Umayyad period, Muslims encountered different information about medicine with the translation activities that emerged. They made this information more permanent by making it a book. During the Abbasid period, important developments took place in the medical sense. The factors that contributed to this development were the translation activities, the physicians of the Jundishapur medical school coming to Baghdad, the Abbasid caliphs supporting medical activities and calling important doctors to their palaces, the salaries paid to these doctors, some practices for arranging medical services and the contribution of the Abbasid caliphs to the establishment of the hospital. In addition to these, we can count the philanthropic people who participated in the efforts to establish a hospital at that time by providing financial income. The details of all these developments are included in the study. During the Abbasid period, the developments in medicine started mostly with the Buhtîşû family. This family came to Baghdad and contributed to the development of medical science in the Abbasids. During the Abbasid period, the number of physicians and the number of hospitals increased. During the Abbasid period, medical science developed and branches of medicine such as pharmacy emerged, thanks to both medical education and translations. With the emergence of pharmacy, the Abbasids also developed in medicine. As a result, the science of medicine has passed through various stages until the Abbasid period and has lived its golden age and formed the foundations of today's medical science.