Zonguldak Saltukova Orman İşletme Şefliği orman yol ağının ve sanat yapılarının CBS tabanlı düzenlenmesi

Abstract

Ormanların işletmeye açılması, entansif ve amaca uygun bir rasyonel ormancılık uygulamasını olanaklı hale getirmektedir. Bu amaçla ihtiyaç duyulan en önemli araçlardan birisini orman yolları teşkil etmektedir. Bu yollar, bir yandan odun hammadde, personel, malzeme ve ekipmanların nakledilmesine, bir yandan da orman köylerinin yol gereksinimlerinin ve bunun yanında halkın dinlenme isteklerinin karşılanmasına imkan sağlamaktadır. Bu suretle söz konusu yollar ekonomik, sosyal ve hatta kültürel faydalar sağlamaktadır. Ormancılığın temel ve göz ardı edilemez disiplinlerinden birisi olan orman yollarının planlanarak tesis edilmesi; ormancılığın bir diğer esas prensiplerinden olan ormanın devamlılığı ile güncel anlayışla bir işletmeciliğin gerçekleştirilmesi ile orman içinde her türlü orman ürünü ile orman işçisi, orman köylüsü vb. gibi beşeri ulaşımı sağlayan ulaşım ağlarının oluşmasını mümkün kılacaktır. Hatalı bir projelendirme başta çevresel açıdan olmak üzere teknik, ekonomik ve peyzaj açılarından olumsuz sonuçlar doğurur Ekskavatör ile yapılan 1 km'lik orman yolu inşaatı sırasında yaklaşık 1,2 ha’lık, dozer ile ise yaklaşık 1,6 ha’lık orman alanı kaybı oluşmaktadır. Orman yolu planlama çalışmalarının en önemli ve en zor aşamasını orman yolu geçkilerinin belirlenmesi oluşturmaktadır. Bu işlemler, üzerinde titizlikle çalışılması gereken zaman alıcı ve maliyetli çalışmalardır. Geleneksel metotlarla çok zaman alan ve maliyeti yüksek olan bu çalışmalar uzaktan algılama verileri üzerinde doğrudan yapılarak kolaylıkla gerçekleştirilebilir. Böylece, klasik haritalarda hiçbir zaman değerlendirilemeyecek kadar çok bilgi tek bir görüntü üzerinde okunup birlikte değerlendirilebilir. Ülkemizde son yıllarda otoyolların planlamasında kullanılan sayısal fotogrametri destekli sayısal arazi modellerinin; dağlık bölgelerde yer alan orman yollarının plan ve proje çalışmalarında kullanılması para ve zaman olarak yapılan harcamaları büyük ölçüde azalmıştır. Çünkü yapılan araştırmalar sayısal veriler ile bilgisayar ortamında çalışmanın, klasik yönteme göre çok daha ucuz olduğunu göstermektedir. Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü Saltukova Orman İşletme Şefliği yol ağının ve sanat yapılarının CBS tabanlı olarak düzenlenmesinin ele alındığı bu çalışmada; işletme şefliğinde ekonomik fonksiyonlarına göre işletme sınıfları ve gerekçeleri, fonksiyon alan sınırları, büyüklüğü, coğrafi mevkileri, diğer kuruluşların yolları, yol ile ilgili planlama çalışmaları, yıllık üretim miktarları, çalışılan alan sınırları ve alan özellikleri de dikkate alınarak, yol ve sanat yapılarının CBS tabanlı olarak yapım maliyetlerinin hesaplanması ve planlanması, düzenlenmesi araştırılmıştır. 77+925 km’ si yenı yapımı planlanan 45+575 km’ si mevcut olan toplam 123+500 km’ lik yolun toplam 83+935 km’ si orman içi tülüdür. 4339,50 ha ormanlık alan içerisinde 429.675 m² alana sahip 83+935 km’lik yolun itibari yol yoğunluğu %0,99 olarak hesaplanmıştır. Çalışması kapsamında 77+925 km yol tesviyesi planlanmıştır. Tesviyesi planlanan 77+925 km’ lik yol hattının maliyeti 2.223.060,00 TL olarak hesaplanmıştır. Yeni yapımı planlanan yol hattının ortalama eğimi %42,5 iken, klas durumu değerlendirmesinde ortalama toprak küskü değeri %60,17; ortalama kaya durumu %39,84 olmuştur. 77+925 km uzunluğundaki tevzi planlanan yol hattı için; 124,928 m³ toprak küskü, 89.065 m³ kaya’ nın kazılması, taşınması ve diğer hafriyat işlemleri gerçekleştirilmiştir.

Putting forests into operation makes it possible to implement an intensive and purposeful rational forestry. One of the most important tools needed for this purpose is forest roads. These roads allow the transportation of wood raw materials, personnel, materials and equipment, on the one hand, and on the other hand, meet the road needs of the forest villages, as well as the resting demands of the people. In this way, these roads provide economic, social and even cultural benefits. The planning and establishment of forest roads, which is one of the basic and non-negligible disciplines of forestry; With the continuity of the forest, which is another basic principle of forestry, and the realization of an operation with a current understanding, all kinds of forest products and forest workers, forest villagers, etc. in the forest. It will enable the formation of transportation networks that provide human transportation. An incorrect project design results in negative results in terms of technical, economic and landscaping, especially in terms of environmental aspects. During the construction of a 1 km forest road with an excavator, approximately 1.2 ha of forest area is lost, and with the dozer approximately 1.6 ha. The most important and most difficult stage of forest road planning studies is the determination of forest road passes. These processes are time-consuming and costly works that need to be worked on meticulously. These studies, which are very time-consuming and costly with traditional methods, can be easily performed by directly doing them on remote sensing data. Thus, much information that could never be evaluated in classical maps can be read on a single image and evaluated together. In our country, digital photogrammetry supported digital terrain models used in the planning of highways in recent years; The use of forest roads in mountainous regions in plan and project studies has greatly reduced the expenditures made in terms of money and time. Because the researches show that working in computer environment with numerical data is much cheaper than the classical method. In this study, in which Zonguldak Regional Directorate of Forestry Saltukova Forestry Operations Directorate's road network and art structures are arranged on a GIS basis; GIS based analysis of roads and art structures, taking into account the business classes and justifications according to their economic functions, functional area boundaries, size, geographical locations, roads of other organizations, planning studies related to the road, annual production amounts, working area boundaries and area characteristics in the business chiefdom. Calculation, planning and regulation of construction costs were investigated. 83+935 km of the total 123+500 km road, 77+925 km of which is planned to be newly constructed, and 45+575 km of existing roads, is forest tulle. The nominal road density of the 83+935 km road with an area of 429.675 m² within a 4339.50 ha forest area has been calculated as 0.99%