Aynı profilde, farklı açılarda elle serim yapılarak üretilmiş kompozit parçaların incelenmesi

Abstract

Uçakların performansı büyük ölçüde kanat tasarımlarına bağlıdır. Tarihsel olarak, daha iyi uçuş kontrolleri, daha uzun menzil ve daha iyi uçuş profilinin yanı sıra düşük sürtünme ve düşük yakıt tüketimi ile daha iyi performans gösteren uçaklar geliştirmek için birçok tasarım değişikliği yapılmıştır. Tasarım değişikliğine bağlı olarak, uçağın parçalarının yapıldığı malzemelerde değişmek zorunda kalmıştır. Buna bağlı olarak havacılıkta yeni malzemeler geliştirme yoluna gitmiştir. İlk uçaklarda kullanılan tahta ve bez malzemelerin yerini günümüzde yüksek teknoloji ile üretilen ve bir malzemenin tek başına sahip olamayacağı mukavemet, korozyon direnci ve hafiflik gibi birçok üstün özelliği bir arada barındıran kompozit malzemeler almıştır. Günümüz uçaklarının özellikle uçuş kontrollerini sağlayan elevatör, aileron, spoiler gibi ana kumanda yüzeylerini oluşturan parçaların üretiminde kompozit malzeme kullanılmaktadır. Kuşlardan esinlenen dönüşen kanatlar, gelecekteki uçakların kanatları ve kanatçıklarıdır. Böyle bir uçak kanadının içinde, bükülmeye uyumlu yapılar, kanat kutusunun hemen dışındaki elastomerik kaplamalarla birleşir. Bu yapılar kanadın dış kabuğunu oluşturur ve anizotropik davranış gösterir. Aralık yönünde sert ve kiriş yönünde esnek, karmaşık çalıştırma mekanizmalarına gerek yoktur; bunun yerine, küçük servo motorlarla birlikte balık kılçığına benzer bir içyapı, daha az enerji ve minimum ağırlık ile aynı işlevi yerine getirir. Söz konusu yapıların bu faydaları ve Türk Havacılık ve Uzay Sanayii'nin (TAI) Türk savaş uçağı Hürjet, insansız hava araçları Anka ve Aksungur gibi mevcut uçak projeleri göz önüne alındığında, ana odak noktaları bu yapılar olmaktadır. Kapsamlı bir literatür taramasının ardından, uygun geometriyi belirlemek için trapez oluklu yapıların çekme ve 3 noktalı eğilme (3PB) testlerinin FEM analizi yapılmıştır. geometriye sahip bir tanesi alüminyumdan, diğeri kompozitten olmak üzere iki adet parça üretilmiştir. Üretimden önce alüminyum ve kompozit olarak uygun dolgu yapı belirlenmiştir. Ayrıca belirlenen geometride alüminyum parçanın üretilmesini sağlamak üzere kalıp ve kompozit parçanın üretilmesi için kullanılacak uygun geometriye sahip serim tool'unun tasarımı yapılmıştır. Tasarlanan tool'un ve kalıbın imalatı yapılmıştır. Daha önce belirlediğimiz dolgu yapılar, elde edilen kalıp ve tool yardımı ile tasarlanan parçalara dönüştürülmüştür. Üretilen bu parçalar testlere tabi tutulmuştur. Test sonuçları değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın sonuçları göstermiştir ki serim tasarımında elyaf yönleri mutlaka dikkate alınmalıdır. Anahtar kelimeler: Kompozit, çekme mukavemeti, karma malzemeler, tek bindirmeli birleştirme, farklı açılı serim, yapıştırma.

Aircraft performance is highly dependent on wing design. Historically, many design changes have been made to develop airplanes that perform better with better flight controls, longer range and better flight profile, as well as lower friction and lower fuel consumption. Depending on the design change, the materials of which the parts of the aircraft were made had to change. Accordingly, it has chosen to develop new materials in aviation. Today, the wood and cloth materials used in the first aircraft have been replaced by composite materials, which are produced with high technology and which contain many superior features such as strength, corrosion resistance and lightness that a material cannot have on its own. Composite materials are used in the production of parts that form the main control surfaces of today's aircraft, such as elevators, ailerons, spoilers, which provide flight controls. Inspired by birds, transforming wings are the wings and ailerons of future airplanes. Inside such an airplane wing, flexural structures are combined with elastomeric coatings just outside the wing box. These structures form the outer shell of the wing and show anisotropic behavior. Rigid in the gap direction and flexible in the beam direction, there is no need for complex actuation mechanisms; instead, a fishbone-like internal structure combined with small servo motors performs the same function with less energy and minimal weight. Considering the benefits of these structures and the existing aircraft projects of Turkish Aerospace Industries (TAI), such as the Turkish warplane Hürjet, Anka Unmanned Aerial Vehicle (UAV), Aksungur, these structures became the main focus. Following an extensive literature review, FEM analysis of tensile and 3-point bending (3PB) testing of trapezoidal corrugated structures will be performed to determine the appropriate geometry. Two parts, one from aluminum and the other from composite, will be produced with the decided geometry. Before production, the appropriate core structure will be determined as aluminum and composite. In order to ensure the production of the aluminum part in the determined geometry, the design of the Lay-up tool with the appropriate geometry to be used for the production of the mold and the composite part will be made. The designed tool and mold will be manufactured. The core structures that we determined before will be converted into designed parts with the help of the mold and tool. These produced parts will be subjected to tests. Test results will be evaluated and comparisons will be made on them. Key words: Composite, tensile strength, composite materials, single lap jointing, different angle laying, bonding.