Akredite edilen sosyal bilgiler öğretmenliği programlarındaki öğretmenlik uygulaması dersinin değerlendirilmesi

Abstract

Bir öğretmenlik programı akredite edilirken değerlendiricilerin en fazla önemsediği konulardan biri de Fakülte-Okul İş Birliği standart alanı kapsamına giren Öğretmenlik Uygulaması dersidir. Bu ders öğretmen eğitiminin en önemli unsurlarından biridir. Bu araştırmanın amacı da akredite edilen Sosyal Bilgiler Öğretmenliği programlarında yürütülen Öğretmenlik Uygulaması dersine ilişkin öğretim elemanı, öğretmen adayı ve uygulama öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesidir. Araştırmada, paydaşların öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin görüşlerini ortaya koyma amacıyla nicel araştırma desenlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, akredite edilen sosyal bilgiler öğretmenliği programlarında öğrenim gören ve Öğretmenlik Uygulaması dersini alan 239 öğretmen adayı, bu adaylara rehberlik eden 40 uygulama öğretmeni ve öğretmenlik uygulaması dersini yürüten 20 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Veriler, Yükseköğretim Kalite Kurulu'nun yetkilendirdiği Öğretmenlik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği tarafından akredite edilmiş olan Anadolu Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Bartın Üniversitesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi ve Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi bünyelerinde bulunan Sosyal Bilgiler Öğretmenliği programlarından elde edilmiştir. Araştırmanın verileri Aslan (2015) tarafından Stufflebeam'in bağlam, girdi, süreç, ürün (CIPP) modeline göre geliştirilen "Öğretmenlik Uygulaması Dersi Değerlendirme Anketi" ile toplanmıştır. Elde edilen veriler, araştırmanın amaçları ve alt problemlerine uygun olarak SPSS paket programı yardımıyla analiz edilmiştir. Uygulama öğretim elemanı, uygulama öğretmeni ve öğretmen adaylarının demografik bilgileri frekans ve yüzde analizi ile incelenmiştir. Katılımcıların her bir maddeye verdikleri yanıtlara ilişkin frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma değerlerine bakılmıştır. Araştırmanın sonucunda, anketin bağlam, girdi, süreç ve ürün bölümlerinde yer alan maddelerin büyük çoğunluğuna yüksek düzeyde olumlu görüş bildirilmiştir. Ancak geliştirmeye açık yönler de tespit edilmiştir. Bunlar; uygulama süreci başında adaylara gereken materyallerin verilmesi, iki saatlik teorik dersin düzenli olarak yapılması ve son olarak adayların ölçme ve değerlendirme becerilerinin geliştirilmesidir. Verilen yanıtlar incelendiğinde uygulama öğretmenlerinin diğer paydaşlara göre daha olumlu görüşler bildirdiği belirlenmiştir. Ayrıca araştırmada, Akreditasyonun, Öğretmenlik Uygulaması dersi özelinde bir standart sağladığı ve bu standartların uygulandığı sonucuna varılmıştır. Bu nedenle Türkiye genelinde yer alan Sosyal Bilgiler Öğretmenliği programlarında, akreditasyon çalışmalarının yaygınlaştırılması önerilmiştir.

When accrediting a teaching program, one of the most important issues for the evaluators is the Teaching Practice course, which falls under the Faculty-School Cooperation standard area. This course is one of the most important elements of teacher education. The purpose of this study is to evaluate the views of instructors, pre-service teachers and mentor teachers on the Teaching Practice course conducted in accredited Social Studies Teacher Education programs. In the study, the survey model, one of the quantitative research designs, was used to reveal the views of stakeholders on the teaching practice course. The participants of the study consisted of 239 pre-service teachers studying in accredited social studies teaching programs and taking the Teaching Practice course, 40 mentor teachers guiding these candidates, and 20 instructors conducting the teaching practice course. The data were obtained from the Social Studies Teacher Education programs of Anadolu University, Ankara University, Atatürk University, Bartın University, Muğla Sıtkı Koçman University, Recep Tayyip Erdoğan University and Zonguldak Bülent Ecevit University, which are accredited by the Association for Evaluation and Accreditation of Teacher Education Programs authorized by the Higher Education Quality Council. The data were collected with the "Teaching Practice Course Evaluation Questionnaire" developed by Aslan (2015) according to Stufflebeam's context, input, process, product (CIPP) model. The data obtained were analyzed with the help of SPSS package program in accordance with the aims and sub-problems of the study. The demographic information of the practicum instructor, practicum teacher and pre-service teachers were analyzed with frequency and percentage analysis. Frequency, percentage, arithmetic mean and standard deviation values of the participants' responses to each item were analyzed. As a result of the study, the majority of the items in the context, input, process and product sections of the questionnaire were highly favorable. However, there were also aspects open for improvement. These are; providing the necessary materials to the candidates at the beginning of the implementation process, conducting the two-hour theoretical course regularly and finally improving the measurement and evaluation skills of the candidates. The responses indicated that mentor teachers expressed more positive opinions than other stakeholders. In addition, the study concluded that accreditation provides a standard for the Teaching Practice course and that these standards are implemented. For this reason, it is recommended that accreditation studies should be expanded in Social Studies Teacher Education programs across Turkey.