Ameliyathane hemşireleri arasında yorgunluk önleyici mat kullanımının ve ayak banyosunun yorgunluk ve alt ekstremite ağrısı üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırma ameliyathane hemşireleri arasında yorgunluk önleyici mat kullanımının ve ayak banyosunun yorgunluk, alt ekstremite ağrısı ve alt ekstremite ağrısına katkısı olabilen bacak ödemi üzerine etkisinin incelenmesi amacıyla yapıldı. Araştırma Batı Karadeniz Bölgesi'nde bulunan Bartın Devlet Hastanesi, Bartın Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi ve Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi ameliyathane ünitelerinde çalışan 32 ameliyathane hemşiresi ile gerçekleştirildi. Tek gruplu ileriye dönük yarı deneysel araştırmada, ameliyathane hemşirelerinde ayak banyosu ve yorgunluk önleyici mat kullanımı olmak üzere iki farklı uygulama gerçekleştirildi. Bu uygulamalara ve yapılacak ölçümlere yönelik ameliyathane hemşirelerine sözel ve video aracılığıyla eğitim verildi. Öncelikle ameliyathane hemşirelerinden üç gün boyunca vakalar arası dinlenme olmadan her gün 4. saatin sonunda dinlenme odasında ayak banyosu yapılması istendi. Bir aylık süre boyunca haftanın ilk vardiyasından hemen önce ve üçüncü vardiyanın bitiminde uygulanan ayak banyosundan 10 dk sonra hemşirelerde ödem varlığı, bacak çevresi, ayak ağrı şiddeti ve yorgunluk düzeyine ilişkin değerlendirmeler hemşirelerin kendileri tarafından yapıldı ve kaydedildi. Ayak banyosu uygulaması tamamlandıktan sonra veri toplamaya 1 ay ara verildi. Daha sonra yorgunluk önleyici mat kullanılarak değerlendirmelere başlandı. Bu uygulama için vakalar arası dinlenme olmadan toplam 4 saat ayakta çalışan hemşirelerden dört haftalık süreç boyunca vakalarda mat üzerinde çalışılması istendi. Bir aylık süre boyunca haftanın ilk vardiyasından hemen önce ve üçüncü vardiyanın bitmesinden 10 dk sonra ölçümler yapıldı. Veriler 29.12.2022- 01.05.2023 tarihleri arasında toplandı. Veriler bağımlı örneklem t testi, Wilcoxon ve Mann-Whitney U testi, tekrarlı ölçümler varyans analizi ve Friedman testi ile değerlendirildi. Uygulamalar öncesi ve sonrasında ağrı şiddeti, bacak çevresi, ödem ve yorgunluk düzeyleri arasındaki fark için etki büyüklüğü Cohen kriterlerine göre yorumlandı. Sonuçlar, %95 güven aralığında, anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirildi. Analizlerde ayak banyosu sonrasında; sağ ve sol ayakta haftalık ağrı şiddeti istatistiksel ve klinik açıdan anlamlı şekilde azaldı (p<0,001; Cohen d:>0,8), dört haftalık izlem süresinin sonunda bu azalma anlamlı farklılık göstermedi (p>0,05). Bacak çevresi haftalık klinik açıdan da az -orta düzeyde etki gösterir şekilde azaldı (Cohen d: 0,2-0,5 arası). Sağ ve sol pretibial ödem düzeylerine olumlu etki gözlenmedi (p>0,05). İlk haftada hemşirelerin yorgunluk düzeylerinde belirgin bir azalma gerçekleşmezken diğer üç haftada klinik açıdan önemli olacak düzeyde azalma gerçekleşti (Cohen d≥0,8). Dört haftalık izlem süresinin sonunda bu azalma istatistiksel anlamlı farklılık göstermedi (p>0,05). Analizlerde yorgunluk önleyici mat kullanımı sonrasında; sağ ve sol ayakta haftalık ağrı şiddeti istatistiksel anlamlı ve klinik açıdan da küçük- orta düzeyde etki gösterir şekilde orta düzeyden hafif düzeye düştü (Cohen d: 0,2-0,5 arası). İlk haftadaki sağ bacak çevresi istatistiksel anlamlı ve klinik açıdan da az öneme sahip şekilde azaldı (p<0,05; Cohen d: 0,393). Üçüncü haftadaki sol pretibial ödem düzeyi klinik açıdan önemli bir etkiye sahip olmamakla birlikte istatistiksel anlamlı şekilde azaldı (Cohen d: 0,397; p>0,05). Üçüncü haftadaki sol pretibial ödem düzeyi klinik açıdan önemli bir etkiye sahip olmamakla birlikte anlamlı şekilde azaldı (p<0,05). Haftalık yorgunluk düzeyleri anlamlı şekilde azaldı (p<0,001; Cohen d ≥0,8). Araştırma, yorgunluk, alt ekstremite ağrısı ve ödemi azaltmada ayak banyosu ile yorgunluk önleyici mat kullanımının birbirine üstünlükleri açısından anlamlı farklılık bulunmamakla birlikte ayak banyosu uygulaması sonrası tüm ölçüm parametrelerinde daha olumlu sonuçlar olduğunu gösterdi.

This study was conducted to examine the effects of anti-fatigue mat use and foot bath on fatigue, lower extremity pain and leg edema which may contribute to lower extremity pain among operating room nurses. The research was carried out with 32 operating room nurses working in the operating room units of Bartın State Hospital, Bartın Gynecology and Children's Hospital and Zonguldak Bülent Ecevit University Health Application and Research Center located in the Western Black Sea Region. In single-group prospective quasi-experimental study, two different practices were carried out in operating room nurses: footbath and anti-fatigue mat use. Operating room nurses were given verbal and video training regarding these practices and the measurements to be made. First of all, the operating room nurses were asked to take a foot bath in the rest room at the end of the 4th hour every day for three days, without rest between cases. Evaluations regarding the presence of edema, leg circumference, foot pain severity and fatigue level were made and recorded by the nurses themselves, 10 minutes after the foot bath applied just before the first shift of the week and after the third shift for a period of one month. After the footbath application was completed, data collection was interrupted for 1 month. Then, evaluations started using an anti-fatigue mat. For this practice, nurses, who worked on their feet for a total of 4 hours without rest between cases, were asked to work on the mat in the cases for a four-week period. For a period of one month, measurements were taken just before the first shift of the week and 10 minutes after the end of the third shift. Data was collected between 29.12.2022 and 01.05.2023. Data were evaluated using dependent sample t test, Wilcoxon and Mann-Whitney U test, repeated measures analysis of variance and Friedman test. The effect size for the difference between pain intensity, leg circumference, edema and fatigue levels before and after the applications was interpreted according to Cohen criteria. The results were evaluated at the 95% confidence interval and significance level of p<0.05. In the analyses, after the foot bath; Weekly pain intensity in the right and left feet decreased statistically and clinically significantly (p<0.001; Cohen's d>0.8), and this decrease did not show a significant difference at the end of the four-week follow-up period (p>0.05). Leg circumference decreased weekly with little to moderate clinical impact (Cohen's d: 0.2-0.5). No positive effect was observed on right and left pretibial edema levels (p>0.05). While there was no significant decrease in the nurses' fatigue levels in the first week, there was a clinically significant decrease in the other three weeks. (Cohen's d ≥0.8). At the end of the four-week follow-up period, this decrease did not show a statistically significant difference (p>0.05). After using an anti-fatigue mat in the analyses; Weekly pain intensity in the right and left feet decreased from moderate to mild, indicating a statistically significant and clinically small-medium effect (Cohen's d: 0.2-0.5). The right leg circumference in the first week decreased statistically significantly and with little clinical significance (p<0.05; Cohen's d: 0.393). The level of left pretibial edema in the third week had a statistically significant decrease, although it did not have a clinically significant effect (Cohen's d: 0.397; p>0.05). The left pretibial edema level in the third week decreased significantly (p<0.05), although it did not have a clinically significant effect. Weekly fatigue levels decreased significantly (p<0.001; Cohen's d≥ 0.8). The study showed that although there was no significant difference in terms of the superiority of footbath and anti-fatigue mat use in reducing fatigue, lower extremity pain and edema, there were more positive results in all measurement parameters after foot bath application.