Ulus yöresinde orman suçlarına ilişkin zarar ve tazminat hesapları

Abstract

Türkiye’de önemli bir sorun olan ormanların korunması, sürdürülebilir orman yönetimi açısından büyük önem taşımaktadır. Ormanlara zarar veren, insan kaynaklı ve yasalarca yasaklanmış izinsiz ağaç keseme, bulundurma, sarf etme, nakletme, orman açma-yerleşme, işgal ve faydalanma, otlatma, avlanma ve yangın gibi fiiller orman suçu sayılmaktadır. Orman suçlarının azaltılması ve etkili önlemlerin alınması için iyi analiz edilmeleri, oluşan zarar ve tazminatların doğru bir şekilde hesaplanması gerekmektedir. Bu çalışma, Bartın ilinde ormancılık faaliyetleri ve orman suçları bakımından önemli olan Ulus Orman İşletme Müdürlüğünde son 10 yılda oluşan ve mahkemelere intikal eden orman suçlarını çeşitli özellikleri itibariyle incelemek, orman suçlarıyla ilgili orman işletmesinin ve adliyedeki dava dosyalarında bilirkişilerin yaptığı zarar ve tazminat hesaplarını karşılaştırmak, tartışmak ve hesaplama yöntemlerini bilimsel açıdan değerlendirmek, böylece orman suçlarının azaltılmasına ve sürdürülebilir orman yönetimine katkı sağlamak amacıyla ele alınmıştır. Bu amaçla Ulus Orman İşletme Müdürlüğü ve bağlı orman işletme şefliklerinde (Ulusçayı, Abdipaşa, Sökü, Kumluca, Ardıç ve Drahna) tutulan suç zaptlarından orman suçlarına ilişkin bilgiler alınmıştır. Ayrıca Ulus Adliyesine intikal eden orman suçlarına ilişkin dava dosyaları incelenmiş, bazı dava dosyalarından ve bilirkişi raporlarından zarar ve tazminat hesaplarıyla ilgili bilgiler alınmıştır. Elde edilen verilere göre orman suçları çeşitli özellikleri itibariyle tablolar ve yüzde yöntemiyle değerlendirilmiştir. Bu kapsamda öne çıkan bazı orman suçlarıyla ilgili orman işletmesinin düzenlediği tazminat hesaplarıyla adliyedeki dava dosyalarındaki tazminat hesaplamaları, karşılaştırılmış ve aralarındaki farklar saptanmıştır. Bu farkların nedenleri irdelenmiş, tazminat bedellerinin yeterliliği ve bilimsel literatüre uygunluğu değerlendirilmiştir. Yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda, son 10 yıllık periyotta toplam 290 adet orman suçunun, en çok ağaç kesme, açma-yerleşme, işgal ve faydalanma ile yangın suçunun işlendiği ve son yıllarda suç sayısında bir azalma olduğu saptanmıştır. Ağaç kesme, açma-yerleşme, işgal ve faydalanma suçlarına ilişkin orman işletmesinin hesapladığı tazminat miktarı ile bilirkişiler tarafından hesaplanan tazminat bedelleri arasında bir farkın bulunmadığı anlaşılmıştır. Yangın suçunda ise bilirkişinin hesapladığı tazminat bedelinin orman işletmesininkinden 15,3 kat daha az olduğu ve bunun da ağaçlandırma bedeli hesabından kaynaklandığı saptanmıştır. Ayrıca tazminat hesaplarında çoğunlukla odun hammaddesi ve fidan zararı ile ağaçlandırma maliyetine odaklı bir hesaplama yaklaşımının söz konusu olduğu, bunun dışında orman ekosistem bütünlüğünü içinde oluşabilecek tüm zararların hesaba katılmadığı, tazminat bedellerinin yetersiz olduğu ve bilimsel literatürde yer alan Orman Kıymetlerinin Takdiri metotlarına uygun olmadığı anlaşılmıştır. Bu sonuçlara göre orman suçlarında tüm orman fonksiyonlarını dikkate alan zarar ve tazminat hesaplarının hukuka ve bilimsel esaslara uygun olarak hesaplanması gerektiği ortaya konmuş ve bu kapsamda uygulamaya ışık tutacak ve ormanların sürdürülebilir yönetimine hizmet edecek bazı öneriler geliştirilmiştir.

The protection of forests, which is an important problem in Turkey, is of great importance for sustainable forest management. The acts such as illegal cutting from the forests, holding, consuming, transporting, settling into forest, occupying and benefiting, grazing, hunting and fire are considered as forest crime, which they are harmful to the forest, are of human origin and are prohibited by law. In order to reduce forest crimes and take effective measures, it is necessary to analyze them well and to calculate the damages and compensations correctly. This study aims to investigate the forest crimes in terms of their various characteristics, which have occurred in the last 10 years and are referred to the courts in the Ulus Forest Enterprise Directorate, which is important regarding forestry activities and forest crimes in the Bartın province, to compare and discuss the damage and compensation accounts made by the forest enterprise and experts in courthouse related to forest crimes and to evaluate the calculation methods scientifically. Thus, it aims to contribute to forest crime reduction and sustainable forest management. For this purpose, data on forest crimes were obtained from crime records in the Ulus Forest Enterprise Directorate and affiliated forest management chiefs (Ulusçayı, Abdipaşa, Sökü, Kumluca, Ardıç ve Drahna). Also the case files related to the forest crimes that were transferred to Ulus Courthouse were examined, and information about damages and compensation accounts were obtained from some case files and expert reports. According to the data obtained, forest crimes were evaluated according to their various characteristics by using tables and percentage method. In this context, compensation calculations prepared by the forest enterprise related to some prominent forest crimes and the compensation calculations in the case files of the judiciary were compared and the differences between them were determined. The reasons of these differences were discussed, the adequacy of the compensation costs and conformity with the scientific literature were evaluated. As a result of the investigations and evaluations, it was determined that there were 290 forest crimes in the last 10 years period, the most wood cutting, opening-settling, occupation and exploitation and fire incursion have been committed and there has been a reduction in the number of crimes in recent years. It was understood that there was no difference between the compensation amount calculated by the forest enterprise for the crimes of cutting, opening-settling, occupying and exploitation and the compensation amounts calculated by the experts. In the case of fire offense, it was found out that the compensation calculated by the expert is 15.3 times less than that of the forest enterprise, and this was due to the calculation of afforestation cost. In addition, it was found that there was a calculation approach focusing on the damages of wood raw material and the cost of seedling and reforestation, all damages in the forest ecosystem integrity were not taken into account, the compensation amounts were insufficient and were not in accordance with the Appraisal Methods of the Forest Assets in the scientific literature. According to these results, it was revealed that the damages and compensation calculations which take into account all forest functions in forest crimes should be calculated in accordance with the laws and scientific principles, and in this context, some suggestions were developed for implementation and sustainable forest management.