Yatırım teşvik sistemi ile kalkınma ajansı mali destek programlarının etki ve etkinliklerinin kentlerin kalkınması açısından karşılaştırmalı değerlendirilmesi; Bartın örneği

Abstract

Kalkınma ajanslarının üstlenmiş oldukları en önemli görevlerden biri bölge içi ve bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılmasıdır. Söz konusu görevi yerine getirmek için kullanmış oldukları en önemli mekanizma mali destek programlarıdır. Yatırım Teşvikleri de kendi sistematiğinde barındırdığı destek unsurları ile bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılmasını amaçlamaktadır. Kalkınma ajansları mali destek programları ile teşvik sisteminin benzer amaçları gerçekleştirmeye çalıştıkları anlaşılmaktadır. Bu çalışmada; kalkınma ajansları mali destek programları ve teşvik sistemlerinin kentlerin kalkınmasına etkileri; yatırım, istihdam ve göç verileri dikkate alınarak değerlendirilmektedir. Ayrıca, bahsi geçen sistemlerin destek unsurlarının etkinlikleri; prosedür, zaman, kaynakların yerinde verimli kullanımı, muhasebeleştirme, istihdam ve yatırım öncelikleri açısından karşılaştırılmaktadır. Etki ve etkinlik değerlendirmeleri yapılırken; 2009 yılı verileri başlangıç kabul edilmektedir. Zira 2009 yılında bütün ajansların kuruluş süreci tamamlanmış ve aynı zamanda yeni teşvik yasası yayınlanmıştır. Bahsi geçen değerlendirmede, 2009-2018 yıllarını kapsayan dönemde, Bartın İlinde, teşvik sistemi kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar ile Batı Karadeniz Kalkınma Ajansınca desteklenen ve teşvik sistemi ile hedef kitlelerinin benzerlik arz ettiği KOBİ Mali Destek Programları, Güdümlü Proje ve Küçük Ölçekli Alt Yapı Mali Destek Programları kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar baz alınmıştır. Çalışma sonucunda iki sistemin birbirini tamamlayan ve zaman zaman birbirini ikame edebilen yönlerinin olduğu, kendilerine özgü bazı avataj ve dezavantajları bünyelerinde barındırdıkları görülmektedir. İki sistemin de bu çalışma ile ortaya konulan güçlü yönlerini ihtiva eden hibrit bir sistemin tasarlanması, sunulan hizmetleri; desteği veren kurum açısından kaynakların daha etkin ve yerinde kullanıldığı, yatırımcı açısından ise kolay anlaşılır ve ulaşılır hale getireceği değerlendirilmektedir.

One of the most important tasks undertaken by development agencies is to reduce intraregional and interregional development disparities. The most important mechanism they have used to fulfill this task is financial support programs. Investment Incentives also aim to reduce regional development disparities with the support elements they have in their systematic. It is understood that the financial support programs of development agencies and the incentive system are trying to achieve similar objectives. In this study; the impact of development agencies’ financial support programs and incentive systems on cities development are evaluated in consideration of investment, employment and immigration data. In addition, the effectiveness of the support elements of mentioned systems are compared in terms of time, exact and efficient use of resources, accounting, employment and investment priorities. While assessing impact and effectiveness; Data for 2009 are considered as initial. Because in 2009, the establishment process of all agencies was completed and a new incentive law was issued. In the mentioned evaluation, in the period covering 2009-2018, it was used as base that investments made within the scope of the incentive system in Bartın Province and supported by the Western Black Sea Development Agency which constitutes similarities between the incentive system and target groups are covered by the SME Financial Support Programs, Guided Project and Small Scale Infrastructure Financial Support Programs. As a consequence of the study, it is seen that the two systems have complementary and interchangeable aspects from time to time, and include some of their own advantages and disadvantages. Designing a hybrid system which includes the strengths of both systems revealed by this study, the services provided; It is considered that the resources are more effective and exact viiort he institution that provides support, and will be easily understood and accessible viiort he investors