| dc.description.abstract | Esbâbu Vurûdi’l-Hadîs, Hadis İlimleri’nin çeşitlerinden olan ve Esbâbu’n-Nuzûl İlmi nasıl Kur’ân-ı Kerîm âyetlerinin nuzûl sebeplerini araştırıyorsa Esbâbu Vurûdi’l-Hadîs de hadîslerin söyleniliş sebeplerini araştıran bir ilim olduğu ele alınmıştır.
Ummu Kays adlı sahâbiyyenin kendisine evlilik teklifi yapan bir sahâbîye: “Benimle Mekke’den Medine’ye hicret edersen seninle evlenirim” şartını koymuş ve kendiyle Mekke’den Medine’ye hicret ettiği için o sahâbîyle evlenmiş olan Ummu Kays’ın bu hâdisesini işiten Hz. Peygamber (s.a.s.): “Ameller, niyetlere göredir. Herkes yaptığı işin karşılığını niyetine göre alır. Kimin niyeti, Allah’a ve Rasûlüne hicret etmekse eline geçecek sevap da Allah ve Rasûlüne hicret sevabıdır. Kimde elde edeceği bir dünyalığa veya evleneceği bir kadına kavuşmak için yola çıkmışsa onun hicreti de hicret ettiği şeye göre değerlendirilir.” Hadîsinin tam metni kaynaklarından özellikle el-Kutubu’s-Sitte müelliflerinin (el-Buhârî, Muslim, Ebû Dâvûd, et-Tirmizî, İbn Mâce, en-Nesâî, İbn Mâce) eserleri bağlamında ele alınacak ve hadîsin yorumunun nasıl yapıldığı üzerinde durulmuştur.
Hadislerin vurûd sebeplerinin tespit edilmesi hadislerin daha iyi anlaşılması için üzerinde durulması gereken bir husustur. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.) zaman zaman aynı soruya muhataplarının durumlarına göre değişik cevaplar verdiği hadis kaynaklarında mevcuttur. Bu açıdan hadislerin söyleniliş sebeplerinin bilinmesine ihtiyaç hâsıl olmaktadır.
Anadolu’da da bugün bir işin niçin yapıldığını belirtmek için “Amel niyetlere göredir.” Hadisi âdeta bir atasözü gibi dilden dile dolaşmaktadır. Bir kişinin yaptığı eylemin, muhatapları tarafından yanlış algıladığında: “Benim gayem bu değildi. Bunu, şu maksatla yaptım.” diye maksadını açıklarken muhatabına da “Ameller, niyetlere göredir.” Diyerek yaptığı eylemin sebebini açıklarken bu hadisi kullanmaktadır.
Peygamberimizin (s.a.s.) “Ameller, niyetlere göredir.” sözünün hem kendi döneminde hem de günümüzde niyetlerin arka planını ortaya çıkarmaya vesile olduğu vurgulanarak tebliğimiz sonuçlandırılmıştır. | en_US |
