Farklı ağırlıklandırma temelli çok kriterli karar verme yöntemleri ile finansal performans ölçümü üzerine bütünleşik bir inceleme: Türkiye Taşkömürü Kurumu örneği

Abstract

Finansal performans, işletmelerin ve finansal kuruluşların gelecek dönem faaliyetlerinde etkin rol oynayan önemli karar bileşenlerinden birisidir. Bu süreçte karar vericiler, çok sayıda finansal göstergenin dönemsel olarak birlikte değerlendirilebileceği analitik yaklaşımlara gereksinim duymaktadırlar. Bu noktada, çeşitli alanlarda faaliyet gösteren firmalara ilişkin finansal performansın incelenmesinde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri (ÇKKV) kullanımı yaygındır. Bu çalışmada, Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun 2009-2018 yılları arasındaki finansal performansının farklı ağırlıklandırma temelinde ÇKKV yöntemleri ile ölçülmesi hedeflenmektedir. Kriterler, finansal performans üzerine yapılmış olan çalışmalar göz önüne alınarak belirlenmiş ve objektif ağırlıklandırma yöntemlerinden Entropi, CRITIC, Standart Sapma ve Eşit Ağırlıklandırma yöntemleri kullanılarak ağırlıklandırılmıştır. Kurumun finansal performansı, bu dört farklı ağırlıklandırma temelinde COPRAS, GİA ve TOPSIS yöntemleri yardımıyla analiz edilmiş, Borda Sayım tekniği ile inceleme yılları kendi içinde bütünleşik bir şekilde sıralanmıştır. Sonuç olarak, en iyi finansal performansa sahip alternatifin 2009 yılı, en kötü finansal performansa sahip alternatifin ise 2016 yılı olduğu belirlenmiştir.

Financial performance is one of the important decision components that play an active role in the future activities of enterprises and financial institutions. In this process, decision-makers need analytical approaches in which many financial indicators can be periodically evaluated together. At this point, the use of Multi-Criteria Decision Making Methods (MCDM) is common in the analysis of financial performance of firms operating in various fields. In this study, Turkey Hard Coal Authority's between 2009-2018 year financial performance different weighting based of on measured with MCDM methods. The criteria were determined by considering the studies on financial performance and weighted by using objective weighting methods Entropy, CRITIC, Standard Deviation and Equal Weighting. The financial performance of the institution was analyzed on the basis of these four different weighting methods with the help of COPRAS, GRA and TOPSIS methods. As a result, it was determined that the alternative with the best financial performance was 2009 and the alternative with the worst financial performance was 2016.