Beden eğitimi ve spor yüksekokulu ile fen fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin eleştirel düşünme ve empati kurma düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, beden eğitimi spor yüksekokulunda ve fen fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin eleştirel düşünme ve empati kurma düzeylerinin incelenmesi ve bu iki değişken arasındaki farklılığı ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, mevcut durumu ortaya çıkartmayı amaçlayan betimsel taramaya ve ilişkisel taramaya yönelik bir yöntem kullanılmıştır. Araştırma iki aşamadan oluşmaktadır. Araştırmanın birinci aşamasında, beden eğitimi ve spor yüksekokullarında okuyan öğrencilerin ve fen fakültesinde okuyan öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri ve empati kurma düzeyleri; ikinci aşamasında, ilişkisel tarama modeline uygun bir şekilde fen fakültesi ile beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimi ile empati kurma düzeyleri arasındaki ilişki belirlenmiştir. Araştırmanın evrenini, Bartın Üniversitesi’nde 2017-2018 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem kısmını 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu ile Fen Fakültesi’nde öğrenim gören tesadüfi küme örneklem yöntemiyle seçilen toplam 673 (n(erkek)=362, n(kadın)=311) oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu”, Semerci (2003) tarafından geliştirilen “Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği” ve Dökmen (1988) tarafından geliştirilmiş olan Empatik Eğilim Ölçeği (EEÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde, katılımcıların kişisel özelliklerini betimleyici frekans ve yüzde dağılımları çıkarılmış, ölçeklere verilen cevapların aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanarak, eleştirel düşünme eğilimleri ve empati kurma düzeylerine ilişkin dağılımlar belirlenmiştir. Alt problemlere ilişkin bağımsız değişkenlerle; eleştirel düşünme ve empati kurma düzeyleri parametrik testlerle sınanmış, ikili karşılaştırmalar için t testi, üç veya daha fazla küme karşılaştırmaları için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. ANOVA sonucu anlamlı bulunan farklılıkların kaynağını belirlemek üzere varyansların homojen olmasından dolayı Tukey HSD çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Katılımcıların eleştirel düşünme eğilimi ile empati kurma düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak için ise Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon (r) Katsayısı tekniğinden yararlanılmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi 0.05 olarak alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğrencilerin cinsiyet, aktif olarak spor yapma durumu (Fen Fakültesi), kitap okuma alışkanlığı, gelir düzeyi gibi değişkenler dikkate alındığında empatik eğilim toplam puanları açısından anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimi üstbiliş, esneklik, sistematiklik alt boyutlarından kitap okuma değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaşma yaşandığı görülürken, fakülte değişkeni açısından eleştirel düşünme eğilimi esneklik alt boyutu puan ortalamasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Ek olarak araştırma grubundan elde edilen veriler doğrultusunda, empatik eğilim ölçeği ortalama puanları ile eleştirel düşünme eğilimi ölçeği alt boyutları arasında olumlu yönde ve düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.

The purpose of this research was to examine the level of critical thinking and empathy of students who attended physical education sports college and science faculty and to show the difference between these two variables. In the research, a method for descriptive and relational scanning aimed at revealing the current situation has been used. The research consists of two phases. In the first phase of the research, the students' attitudes toward critical thinking and empathy levels of students studying at physical education and sport colleges and those studying at the science faculty; In the second phase, the relationship between science faculty and physical education and sports college students' attitudes toward critical thinking and empathy was determined in accordance with the relational screening model. The universe of the research is constituted by the students who attended Bartın University in 2017-2018 academic year. A total of 673 (n (male) = 362, n (female) = 311) were selected by chance cluster sampling method in the Faculty of Physical Education and Sports and Science Faculty in 2017-2018 academic year. The "Personal Information Form" developed by the researcher, the "Critical Thinking Tendency Scale" developed by Semerci (2003) and the Empathic Tendency Scale (EEÖ) developed by Dökmen (1988) were used as data collection tools in the research. In the analysis of the data, the frequency and percentage distributions describing the participants' personal characteristics were extracted, and the arithmetic mean and standard deviation of the answers given to the scales were calculated and the distributions related to critical thinking tendencies and empathy levels were determined. Independent variables related to sub problems; Critical thinking and empathy levels were tested with parametric tests, t test for binary comparisons, and One-way ANOVA for three or more cluster comparisons. Tukey HSD multiple comparison test was used because of the homogeneity of the variances to determine the source of significant differences found in the ANOVA outcome. The Pearson Moments Multiplication Correlation (r) Coefficient technique was used to reveal the relationship between participants' critical thinking tendencies and empathy levels. The level of significance in the analyzes was taken as 0.05. According to the results of the research, when the variables such as gender, active sporting situation (Science Faculty), book reading habit, income level are taken into account, it is concluded that the empathic tendency leads to significant differentiation in terms of total scores. While the students' tendency to think critically was significantly different from the variables of metacognition, flexibility and systematization, there was a statistically significant difference in the mean of critical thinking tendency and flexibility subscale scores in terms of faculty change. In addition, a statistically significant relationship was found between the mean scores of the empathic tendency scale and the critical thinking tendency scale subscales in positive and low levels in terms of the data obtained from the research group.