Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık algılarının yaşam boyu öğrenme tutumları ve e-öğrenmeye hazır bulunuşluğu açısından değerlendirilmesi

Abstract

İnternet teknolojilerinin tüm dünyada hâkim olması sonucu hizmetler, bilgiler ve imkânlar da buna bağlı olarak çeşitlenmiştir. Eski kuşaklar ile günümüz çağdaş nesilleri arasında bilgi toplamak ve bilgiye erişmek gibi konularda farklılıklar yaşanmaktadır. Özellikle çalışma hayatı bakımından ele alındığında önemli farklılıklar dikkati çekmektedir. Bu çalışmada öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık algılarının yaşam boyu öğrenme tutumları ve e-öğrenmeye hazırbulunuşlukları açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın veri toplama aşamasında yaşam boyu öğrenme tutum ölçeği, dijital vatandaşlık ölçeği ve üniversite öğrencilerinin e-öğrenmeye hazırbulunuşluk ölçeği olmak üzere 3 farklı ölçekten faydalanılmış olup, öğretmen adaylarına ait demografik bilgiler araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu ile elde edilmiştir. Ölçekler öğretmen adaylarına çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencilerinden Bilgisayar I dersini alan, çalışmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 346 birinci sınıf öğrencisi çalışmanın katılımcılarını oluşturmaktadır. Betimsel tarama modelinin kullanıldığı bu çalışmada elde edilen verilerin normal dağılım göstermesi sonucu analizlerde parametrik testler olan t-testi, ANOVA ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının yarıdan fazlasının kadınlardan oluştuğu görülmektedir. Yaşam boyu öğrenme ölçek toplam puanlarının cinsiyete göre dağılımına bakıldığında kadın öğretmen adayları ile erkek öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme tutumları arasında anlamlı farklılık vardır. Kadın öğretmen adaylarının tutumu erkek öğretmen adaylarından daha yüksek olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. Öğretmen adaylarının düzenli internet erişimine sahip olma durumlarına bakıldığında katılımcıların büyük çoğunluğunun evet cevabı verdikleri gözlenmiştir. Öğretmen adaylarının internet erişiminde tercih ettikleri aygıt ile ilgili analiz sonuçlarına bakıldığında da büyük çoğunluğunun mobil aygıt tercih ettiği belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının kişisel bilgisayar sahibi olma durumlarına bakıldığında yaşam boyu öğrenme tutumları ve dijital vatandaşlık algılarında anlamlı farklılık gözlenmemiştir. Yani kişisel bilgisayar sahibi olan veya olmayan öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme tutumları ve dijital vatandaşlık algıları arasında hiçbir fark olmadığı belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının e-öğrenmeye hazırbulunuşluk ölçeğinden aldıkları toplam puanlarında kişisel bilgisayara sahip olma durumlarına göre anlamlı fark gözlenmiştir. Bu bulguya göre kişisel bilgisayarı olan öğretmen adayları ile kişisel bilgisayara sahip olmayan öğretmen adaylarının e-öğrenmeye hazırbulunuşluk düzeyleri arasında anlamlı farklılık vardır. Kişisel bilgisayarı olan öğretmen adaylarının e-öğrenmeye hazırbulunuşluk düzeylerinin daha yüksek olduğu söylenebilir. Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme tutumlarını çeşitli değişkenler açısından inceleyen çalışma sonuçlarına göre de öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme tutumlarının yüksek düzeyde yani gelişmiş olduğu olduğu sonucuna varılmaktadır. Çalışma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının e-öğrenmeye hazırbulunuşluk düzeylerinin ise yüksek, bir diğer ifadeyle gelişmiş olduğu söylenebilir. Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme tutumları ile e-öğrenmeye hazırbulunuşlukları arasında orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişki olduğu söylenebilir. Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme tutumları ile dijital vatandaşlık algıları arasında orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişki olduğu söylenebilir. Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık algıları ile e-öğrenmeye hazırbulunuşlukları arasında ise yüksek düzeyde pozitif bir ilişki olduğu görülmektedir. Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık algılarının yaşam boyu öğrenme tutumları ve e-öğrenmeye hazırbulunuşlukları üzerindeki etkisi aynı anda ölçülmeye çalışılmıştır. Bu sayede alanyazına katkılar sağlayacağı, ilerde bu konuda çalışma yapacak olan araştırmacılara fikir vermesi ve öneriler sunması yönüyle de önemlidir.

As a result of the dominance of internet technologies all over the world, services, information and opportunities have diversified accordingly. There are differences between the older generations and the contemporary generations in terms of collecting and accessing information. Significant differences are noteworthy especially in terms of working life. The aim of this study is to evaluate prospective teachers' digital citizenship perceptions in terms of lifelong learning attitudes and readiness for e-learning. In the data collection phase of the study, three different scales were used: lifelong learning attitude scale, digital citizenship scale and university students' e-learning readiness scale and demographic information of the participants were collected through personal information form which is developed by the researcher. The scales were administered online to prospective teachers. The participants of the study consisted of 346 freshman students who took Computer I course from Bartın University Faculty of Education and accepted to voluntarily participate in the study. In this study, where descriptive scanning model was used, t-test, ANOVA and Pearson correlation analysis were used as parametric tests as the data shows a normal distribution. According to the findings of the study, it has been observed that more than half of the prospective teachers are women. When the distribution of lifelong learning scale total scores by gender is examined, there is a significant difference between lifelong learning attitudes of female teacher candidates and male teacher candidates. The attitude of female teacher candidates is higher than male teacher candidates. When the prospective teachers asked about their opportunities for regular internet access, it was observed that the majority of the participants answered yes. When the analysis of the pre-service teachers' preferred device for internet access were examined, it was determined that the majority of them preferred to use Internet on mobile devices. There was no significant difference in lifelong learning attitudes and perceptions of digital citizenship when the prospective teachers' ownership of a personal computer was examined. In other words, there is no difference between lifelong learning attitudes and digital citizenship perceptions of pre-service teachers with or without personal computers. There was a significant difference between the total scores of the prospective teachers' e-learning readiness scale according to their ownership of a personal computer. According to the results of the study examining the prospective teachers 'lifelong learning attitudes in terms of various variables, it is concluded that the prospective teachers' lifelong learning attitudes are highly developed. According to the results of the study, it can be stated that the pre-service teachers' level of readiness for e-learning is high, in other words, it is developed. It can be stated that there is a positive relationship at moderate level between prospective teachers' lifelong learning attitudes and their readiness for e-learning. It can be stated that there is a moderate-level positive relationship between prospective teachers' lifelong learning attitudes and their perception of digital citizenship. It is seen that there is a high positive relationship between pre-service teachers' perception of digital citizenship and their readiness for e-learning. The effect of pre-service teachers' digital citizenship perceptions on lifelong learning attitudes and e-learning readiness was tried to be measured simultaneously. Therefore, it is also important that the study will contribute to the literature and give ideas and suggestions to the researchers who will work on this subject in the future.