Bartın ilinde odun dışı orman ürünlerinin sosyoekonomik analizi

Abstract

Bu tez çalışmasında; Bartın ilinde yetişen ve ekonomik bir getirisi olan odun dışı orman ürünleri (ODOÜ) saptanmış, ODOÜ'lerin üretim ve pazarlanma konuları araştırılmış ve kırsal kalkınma açısından önemleri ortaya konulmuştur. Araştırma verileri, Bartın ve Ulus orman işletme müdürlüklerinin kayıtlarından, mahalli ürün pazarlarında, aktarlarda ve ilgili orman işletme müdürlüklerinde yapılan yarı-yapılandırılmış görüşmelerden elde edilmiştir. Veriler; sınıflandırma, sıralama, yüzde yöntemi, tablolar ve şekiller yardımıyla değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda Bartın ilindeki en önemli odun dışı orman ürünleri; kestane, ıhlamur, ceviz, kuşburnu, defne, kızılcık, mürdüm eriği, kekik, böğürtlen, kocayemiş, yaban mersini, istiridye mantarı, kanlıca mantarı ve acı mantar şeklinde belirlenmiştir. ODOÜ'lerin üretim ve pazarlama konuları açıklanmıştır. ODOÜ'lerin ekonomik katkısı kapsamında; Bartın ve Ulus orman işletmeleri 2016-2017 döneminde kanuni yollardan toplanan yıllık ortalama 6.083.119 kg ODOÜ'den toplam 486.185,79 TL gelir sağlamıştır. Ayrıca kanuni yollardan toplanan ODOÜ'lerden dolayı orman köylüleri yıllık 4.861.857,90 TL, aracı ve ihracatçılar 10.858.149,31 TL gelir elde etmiş ve dolayısıyla Bartın ili ekonomisine yıllık 16.206.193 TL ekonomik değer katılmıştır. Diğer yandan ODOÜ'lerin üretimi ve pazarlanması süreçlerinde katma değerler yaratıldığı, diğer sektörlere hammadde girdisi verildiği, orman idaresi-köylü ilişiklerini düzeltmeye katkı yapıldığı, kırsal alandan yapılan göçün önlediği, işsizliği önlemeye ve bu nedenle sürdürülebilir kırsal kalkınmaya olumlu katkılar yapıldığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda; ODOÜ'lerin toplanması, işlenmesi ve pazarlaması aşamalarının iyileştirilmesi ve sürdürülebilir kırsal kalkınmaya olan katkılarının artırılması amacıyla çeşitli öneriler ortaya konmuştur.

In this thesis study, it is aimed to determine the most important non-wood forest products (NWFP) in the Bartın province, to examine their production and marketing processes and thus to determine their contribution to sustainable rural development. In the study, the data obtained from the records of the Bartın and Ulus Forest Enterprises Directorate and the information obtained from the semi-structured interviews carried out in 2017 in the local product markets, herbs' sellers and forest management directorates were used as material. For data evaluation; ranking, percentage, classification, analysis and synthesis methods were used and some data were visualized and interpreted with the help of tables and figures. As a result of the study, the most important NWFPs, their production regions and their potentials, production and marketing processes were determined. According to this, it was determined that the most important NWFPs in the Bartın province were chestnut, linden, walnut, rosehip, laurel, cranberry, damson, thyme, blackberry, arbutus, blueberry, oyster mushroom, bloody mushroom and bitter mushroom. The forest enterprises in the Bartın province received a total of 486,185.79 TL (as of 2017) tariff income from the annual average of 6,083,119 kg NWFP legally collected by the forest villagers in the period of 2016-2017. Moreover, it was determined that the added value was created because of the collection, processing and sale of the NWFPs, input to many sectors, positive and above-average effects on forest-village relations, migration prevention, employment and rural development. According to the research findings, some suggestions have been developed to improve the production and marketing processes of NWFPs and to increase their impact on sustainable rural development.