Sahâbenin model davranışlarının (İ’tidâl) oluşumunda Hz. Peygamberin (s.a.s.) rolü

Abstract

İ’tidâl kelimesinin sözlük ve terim anlamlarına temas ettik. Kur’ân-ı Kerîm’de ve Peygamberimizin (s.a.s.) hadislerinde geçen i’tidâlin hangi anlamlarda kullanıldığını ele aldık. Peygamberimiz, Allah’a itaatte, ibadetlerde, ferdin ve toplumun hayatında ideal ve seviyeli diyebileceğimiz i’tidâlli davranışlar sergilemiş ve bu tür davranışlar sergileyen sahâbe-i kirâmı övmüş, aşırı tutum ve davranışlarına engel olmuştur. İ’tidâle davet eden model diye tavsif ettiğimiz orta yolu öneren davranışlar yapmalarını öğütlemiştir. Kur’ân-ı Kerîm’de ve hadislerde i’tidâlli davranışların nasıl ele alındığını araştırdık. İ’tidâl olarak tavsif edilen bu ölçülerin nasıl bir insicâm içinde uygulanması gerektiğine dair bazı örnekler sunduk. Peygamberimizin (s.a.s.) ashâb-ı kirâm’ın yanlış tavır ve davranışları karşısında onlara i’tidâlli davranışlar diye tavsif ettiğimiz model davranışlarının oluşumunda nasıl bir metot izlediğini ve bu metotlarla aşırılığa giden hâl ve davranışları nasıl örnek gösterilecek davranışlar haline getirdiğini ele aldık.