Bafra Kızılırmak nehri ve yakın çevresinde AHS tekniği ile alan kullanım planlaması

Abstract

Günümüz yaşam koşullarında nüfus artışı, bilinçsiz ve yoğun kentleşme, doğal ve kültürel peyzajlara zarar vermektedir. Bu sebeple korunan alanlar ve çevresindeki nitelikli kaynak değerleri bozulmaktadır. Peyzajların bozulmasının önüne geçmek, korunmasını ve sürdürülebilir kullanımını sağlamak amacıyla uluslararası platformda ortak yaklaşımlar benimsenmiştir. Bu yolda imzaya açılan Avrupa Peyzaj özleşmesi (APS) kapsamında peyzajların tanımlanması, sınıflandırılması, belirlenmesi ve yönetilmesi dayanakları bulunmaktadır. Peyzajların tanımlanması ve sınıflandırılmasının başladığı bu süreçte karakterini belirleme, değişimini takip etmede kullanılan Peyzaj Karakter Analizi (PKA) yaklaşımı dünyaca kabul görmektedir. Yapılan peyzaj planlama yaklaşımlarıyla, koruma-kullanma dengesi gözetilerek mevcut alanların azalan doğal kaynakları korumak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Doğru ve etkili kaynak yönetimi ve plan kararlarının alınabilmesi için, ekolojik yapıyı korumayı hedef alan optimal alan kullanımlarının hassas bir şekilde belirlenmesi gerekir. Bu bağlamda, bu çalışma kaynak açısından oldukça zengin olan Samsun/Bafra Kızılırmak Nehri ve yakın çevresinde, ekolojiye, araziye ve yöre hayatına uygun alan kullanım planlaması yapılarak optimal kullanımları belirlemek amacıyla yapılmıştır. Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile uygunluk analizleri oluşturulmuş ve yorumlanmıştır.

In the living conditions of our age, population growth, unconscious and intense urbanization damage natural and cultural landscapes. For this reason, qualified resource values in protected areas and their surroundings deteriorate. Common approaches have been adopted in the international platform in order to prevent the degradation of landscapes, to ensure their protection and sustainable use. In this way, there are bases for the definition, classification, determination and management of landscapes within the scope of the European Landscape Convention (APS) opened for signature. The Landscape Character Analysis (LCA) approach, which is used to determine the character and follow the change in this process when the definition and classification of landscapes begins, is accepted worldwide. With the landscape planning approaches made, this study was carried out in order to protect the diminishing natural resources of the existing areas by considering the protection-use balance.In order to make correct and effective resource management and plan decisions, optimal area uses aiming to protect the ecological structure should be determined precisely. In this context, in Samsun / Bafra Kızılırmak River and its close vicinity, which is very rich in resources, land use planning was made suitable for ecology, land and local life and to determine their optimal use. Compliance analysis has been created and interpreted with Analytic Hierarchy Process and Geographic Information Systems (GIS).