Türkiye Türkçesinde kapalı gövde örnekleri

Abstract

Günümüz Türkiye Türkçesinde yaygın olarak kullanılan bazı kelimelerin morfolojik yapısını ilk bakışta çözümlemek zordur. Özellikle kök veya ek bakımından arkaik unsur içeren kelimelerin morfolojisi ancak etimolojik araştırmalarla açıklanabilmektedir. Yeni kelime türetirken dil bilgisi kurallarına uyulmaması da morfolojisi açık olmayan yapılar ortaya çıkarmaktadır. Çözümlenebilmesi art zamanlı bazı araştırmalar gerektiren dil birimleri “kapalı biçim birim” olarak adlandırılmaktadır. Yapısı hemen çözümlenemeyen kelimeler de bir çeşit kapalı biçim birimdir. Kök, gövde ve kelime arasında morfolojik, semantik ilişki yoksa veya bu ilişki zayıflamışsa kelimenin yapısını çözümlemek zorlaşmaktadır. Sıkça kullanılan ancak yapı veya anlam bakımından yeterince açık olmayan kelimeler, yapı bilgisi öğretimini de zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada kökü ve son şekli açık olan ancak ara yapısı tam olarak belirli olmayan kelimeler üzerinde durulacaktır. Söz konusu ara yapılar, “kapalı gövde” olarak adlandırılacak ve bu kapalı gövdelernin yapısı, anlamı açıklanacaktır. Çalışma, gövdesi kapalı olan kelimelerle sınırlıdır, diğer kapalı birimler üzerinde durulmayacaktır. Mesela becerikli, olumlu kelimeleri ve bu kelimelerin kökleri olan becer-, ol- fiilleri bugün tek başına kullanılmaktadır ama gövde niteliğindeki becerik, olum kelimeleri bugün tek başına kullanılmamaktadır. Çalışmanın konusunu, tek başına yaygın olarak kullanılmayan bu “kapalı gövde”ler oluşturmaktadır.

Morphological analysis of some commonly used words in Turkish today cannot be easily done. Especially the morphology of the words with root or affix archaic can be explained by the etymological researches. The fact that the rules of linguistic knowledge are not observed while deriving new words also reveals structures that morphology is not clear. Morphemes that require diachronic research to explain are called “closed morphemes”. Morphological analysis of words that cannotbe done immediately is a kind of closed morphemes. If there is no morphological, semantic relationship between root, stem, and word or if this relationship is weakened, it is difficult to perform morphological analysis of the word. Words that frequently used but are not clear enough in terms of morphology or semantics make it difficult to teach morphology. This study will focus on words whose root and derived form is open but whose intermediate structure cannot be easily analyzed. These intermediate forms will be called “closed stem” and the morphological structure and meaning of the closed stems will be explained. The work is limited to words whose stem is closed. It will not be focused on other closed morphemes. For example, becerikli, olumlu words and the roots of these words (becer-, ol-verbs) are used as independent today. But the becerik, olum which has stems of these words, is not used as an independent word today. The subject of the study is these “closed stem”which are not widely used as an independent word today