"Okul” kelimesi, “ekol”den mi geliyor?

Abstract

1930’lu yıllar, dilde sadeleşme çalışmalarının yoğun olduğu dönemdir. Bizzat Atatürk’ün liderlik ettiği, yönlendirdiği bu çalışmalar sonucunda Türkçeye birçok yeni kelime kazandırılmış, yazı dili ile konuşma dili birbirine yaklaşmıştır. Yabancı kelimelere karşılık bulma sırasında zaman zaman aşırıya kaçıldığı; anlamı herkesçe bilinen ve Türkçeye iyice yerleşmiş olan kelimelerin de dilden atılmaya çalışıldığı görülmüştür. Bu dönemde Türkçenin kurallarına uygun yeni kelimeler yapıldığı gibi Türk dilinin kelime türetme kurallarına uymayan örneklerle de karşılaşmak mümkündür. Türkçe karşılığı aranan kelimelerden biri de mektep’tir. Bu kelimeye karşılık olarak kabul edilen okul kelimesi üzerinde çok fazla tartışma yaşanmıştır. Bazı araştırmacılar, kelimeyi savunmuş ve doğru türetme olduğunu söylemiş; bazısı Fransızca ekol kelimesinin aynen Türkçeye aktarıldığını belirtmiş; kimisi de Fransızca etkisi ile Türkçe kökten türetildiğini söylemiştir. Bu görüşlerde araştırmacıların genel olarak “okul” kelimesinden hareket ettiği görülmektedir; mektep için önerilen ve okul’un önceki şekilleri olan “okulağ, okula” kelimeleri üzerinde durulmamıştır. Oysa okul kelimesinin yapısını doğru bir şekilde ortaya koymak için “okulağ, okula” kelimelerinden hareket etmek gerekir. Bu çalışmada, okul kelimesinin ortaya çıkış süreci ve dile yerleşmesi kronolojik olarak anlatılacak; okulağ, okula kelimeleri ile okul arasındaki ilişki vurgulanacaktır. Ayrıca çalışmada ortaya konan görüşleri desteklemek için dönem gazetelerinden alıntılar yapılacaktır.

In the 1930s, the language simplification of the work of the intensive. As a result of these studies led by Atatürk himself, many new words have been added to the Turkic language, and the writing and speaking languages are close to each other. Foreign words to correspond from time to time during discovery, taken to the extreme; the meaning of the words that are ingrained thoroughly into Turkish well known and even the language were attempted to be taken from. In this period, as is done in accordance with the rules of the Turkish language Turkish words which do not conform to the rules of the derivation of the word examples, it is possible to. Turkish correspondence was searched in word “mektep”. There has been much debate over the word “okul”, which is regarded as the provision of Turkish language. Some researchers have defended the word and have said that it is the correct derivation. Some researchers have defended the word and have said that it is the correct derivation. Some said that the French word ecole was translated into Turkish. Some researchers have suggested that this word is derived from the root of Turkish by French affect. It is evident that researchers generally moved from the word "okul" when examining the subject. The words "okulağ, okula" have not been studied sufficiently, but these words have also been used in response tomektep speech. However, in order for the structure of the “okul” to be studied correctly, it is necessary to act from the words "okulağ, okula". In this study, the emergence process and language placement of the “okul” word will be explained chronologically, the relationship between the “okul” word and the “okulağ, okula” words will be emphasized. In addition, the newspapers published at that time will be quoted to support the views expressed in the study.