Çevrimiçi proje tabanlı öğrenmede paylaşılan e-liderlik yaklaşımının öğrencilerin motivasyonuna, öz-düzenleme becerilerine ve grup işbirliği süreçlerine etkisi

Abstract

Mobil cihazlar ve internet kullanımının yaygınlaşması, öğrenenlerin sınıf dışında da istenilen yer ve zamanda birbiri ile iletişim ve etkileşim kurmalarına, bilgi paylaşmalarına olanak sağlamıştır. Bu da çevrimiçi işbirlikli öğrenme uygulamalarının gerçekleştirilebilirliğini artırmaktadır. Bununla birlikte alanyazın incelendiğinde çevrimiçi işbirlikli öğrenme bağlamında araştırılması gereken birçok nokta olduğu görülmektedir. Bunlardan biri de çevrimiçi işbirlikli öğrenme sürecinde grup liderliğinin sabit kalmasının ya da grup üyeleri arasında paylaşılmasının öğrenme süreç ve sonuçları üzerine olan etkileri ile ilgilidir. Bu araştırmanın amacı çevrimiçi proje tabanlı öğrenmede grup liderinin sabit kalmasının (sabit e-liderlik yaklaşımı) ya da grup üyeleri arasında liderliğin uzmanlığa göre paylaşılmasının (paylaşılan e-liderlik yaklaşımı) öğrenenlerin motivasyonuna, öz-düzenleme becerilerine ve grup işbirliği süreçlerine (grup uyumu, grup atmosferi, grubun geçişken bellek sistemi) olan etkisini incelemektir. Araştırma öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desene göre yürütülmüştür. Araştırma deney ve kontrol gruplarına rastgele atanan 41 üniversite öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak; öz-düzenleme ölçeği, güdülenme ve öğrenme stratejileri ölçeği, geçişken bellek ölçeği, grup uyumu ve grup atmosferi ölçekleri kullanılmıştır. Araştırma kapsamında deney ve kontrol grubundaki öğrenciler çevrimiçi proje tabanlı öğrenme bağlamında 3-5 kişilik alt gruplara ayrılarak, wiki ortamında işbirlikli bilgi yapılandırması gerçekleştirmişlerdir. Deney grubundaki alt gruplarda, grup liderliği öğrencilerin uzmanlıkları göz önünde bulundurularak grup üyeleri arasında paylaştırılmıştır. Kontrol grubundaki alt gruplarda ise, grup liderliği grup üyelerince belirlenen bir öğrenciye verilmiş ve tüm süreç boyunca aynı öğrenci grup liderliğini sürdürmüştür. Araştırmadan elde edilen bulgular; çevrimiçi proje tabanlı öğrenmede grup liderliğinin sabit kalmasının ya da grup üyeleri arasında paylaşılmasının öğrenenlerin öz-düzenleme becerileri, motivasyonları ile grubun geçişken belleği, grup uyumu ve grup atmosferi üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturmadığını göstermektedir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda araştırmacılara ve uygulayıcılara yönelik olarak çeşitli önerilerde bulunulmuştur.