Öğrenci hemşirelerin klinik uygulamada mobbinge maruz kalma durumlarının incelenmesi: Kastamonu Üniversitesi örneklemi

Abstract

Amaç: Mobbing cinsiyet, yaş, tecrübe, eğitim, hiyerarşi gözetmeksizin, tüm kültürlerde ve tüm iş kollarında görülen dünya çapında alarm veren boyutlara ulaşan bir iş sağlığı konusudur. Bu araştırma, Kastamonu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünde öğrenim gören öğrencilerin klinik uygulamalarda mobbinge maruz kalma durumlarının belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Araştırma, Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünde öğrenim gören, çalışmaya katılmayı kabul eden, 1, 2, 3 ve 4. sınıfta staja devam eden 325 öğrenci ile yapılmıştır. Veriler literatür taranarak oluşturulan soru formu ile sınıflarda uygun oturma düzeni oluşturularak öğrencilere uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; ortalama, standart sapma, sayı yüzde hesaplamaları ve ki-kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 20.9±1.9 olup % 24.9’u birinci sınıfta okumaktadır, % 78.8’inin cinsiyeti kadındır. %37.8’i Anadolu Lisesi mezunu, % 1.2’si evlidir. Araştırmaya katılan öğrencilerin % 55.1’i klinik uygulamaları sırasında mobbinge uğradıklarını belirtmişlerdir. Öğrencilerin % 91.6’sı Devlet Hastanesinde mobbinge maruz kaldıklarını, en fazla mobing uygulayan kişilerin ise % 82.1 oranı ile klinikte beraber çalıştığı hemşireler olduğunu belirtmişlerdir. Öğrencilerin mobbinge uğrama nedenlerine bakıldığında öğrenciler birinci sırada (%43.0) nedensiz mobinge uğradıklarını belirtmişlerdir. Daha sonraki sebepler ise kıskançlık, eğitim durumu, öğrencinin stajdaki başarı ve başarısızlıkları olarak belirlenmiştir. Öğrenciler mobbing karşısında mobbing uygulayan kişiyi görmezden gelerek tepki vermektedir (%52.5). %43 oranında ise öğrenciler, uygulanan mobbinge sessiz kalmaktadır. Kız öğrencilerin %60.5’inin, erkeklerin ise %39.5’inin mobbinge maruz kaldığı belirlenmiş olup, aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). 1. sınıf öğrencilerinin %18.5’inin 4. sınıf öğrencilerinin ise %78.3’ünün mobbinge maruz kaldığı belirlenmiş olup, aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Araştırma sonucunda hemşirelik öğrencilerinin klinik uygulamada mobbinge maruz kaldıkları ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda okul hastane iş birliğinin geliştirilerek, hemşirelerin öğrenci hemşireleri benimsemeleri sağlanmalıdır. Buna yönelik olarak öğretim elemanlarının da iyi birer rol model olmalarının yararlı olacağı düşünülmektedir.

Aim: Mobbing is an occupational health issue observed in all cultures and business lines regardless of gender, age, experience, education level, and hierarchy that has reached at an alarming level around the world. This study aims to determine the exposure to mobbing of nursing students during clinical practice in Kastamonu University’s Faculty of Health Sciences. Method: The study was conducted with 325 intern students in the first (1th), second (2nd), third (3rd) and fourth (4th) years in the Faculty of Health Sciences’ Department of Nursing who agreed to participate in the study. The data were collected using a questionnaire developed by the researchers after a review of the literature. It was administered to the students in their classrooms. The data analysis was carried out using means, standard deviations, numbers, percentages and the chi-square test. Findings: The average age of the students was 20.9±1.9. Of them, 24.9% were in their first year, and 78.8% were females. Of the students, 37.8% graduated from Anatolian high schools, and 1.2% were married. Of them, 55.1% stated that they were exposed to mobbing during clinical practices. Of the students, 91.6% indicated that they were exposed to mobbing in public hospitals, and of them, 82.1% stated that they were exposed to mobbing by the nurses with whom they work, which was the highest rate. Most (43.0%) said that they were exposed to mobbing for no reason. The next most common reasons for mobbing were seen as jealousy, education level, and students’ success and failure during internship. The students’ (52.5%) reaction to mobbing was to ignore the person who was mobbing them. Of them, 43% kept quiet about the mobbing they were exposed to. Of the female students, 60.5%, and of the male students, 39.5%, were exposed to mobbing, and this difference by gender was statistically significant (p<0.05). Of the first-year students, 18.5%, and of the senior students, 78.3%, were exposed to mobbing. This difference was also statistically significant (p<0.05). Conclusion: This study indicated that nursing students were exposed to mobbing during clinical practice. School-hospital cooperation should be improved, and nurses’ embrace of student nurses should be ensured. It will be useful for academic staff to serve as good role models.