Kentsel kimliğin inşası bağlamında toplumsal hafıza ve tarih yazımı bartın örneği

Abstract

Bu makale Batı Karadeniz kıyısında küçük bir kent olan Bartın’a ilişkin bir etnografk araştırmaya dayanmaktadır ve küçük bir liman kasabasının XIX. yüzyıldan XX. yüzyılın ortalarına kadar süren yaklaşık yüz yıllık ekonomik gelişiminin, 1980’lerden sonra küresel ölçekte değişen ekonomi-politikteknolojik koşulların etkisi altında yerel düzeyde de üretim ilişkileri, üretim tarzı ve üretim araçlarının dönüşme sürecinin günümüzde kentte yaşayanların anlatılarına nasıl yansıtıldığı hakkındadır. Resmi ve gayri resmi konumları işgal eden yerel aydınların Bartın’ın il olduğu 1991’den sonra giderek artan kent kimliği inşası olarak tanımlanabilecek entelektüel girişim ve çabaları kentin tarihi üzerine odaklanır ve ortak bir tarih ve kent imgesi oluşturmaya çalışılırken nelerin hatırlamaya değer olduğu, geçmişin hangi imgelerle hatırlandığı farklı mesleklerden, sınıflardan ve yaşlardan kentlilerin anlatımlarında bir ideolojik çeşitlilik oluşturmaktadır. Görüşmelerde ortaya çıkan, hatırlanmaya değer ve/veya anlamlı olana dair farklı yaklaşımlar, bir yandan sınıfsal ve eş zamanlı öte yandan kentin üretim ilişkileri ve tarzının dönüşümünü yansıtan, yani tarihsel/paradigmatik farklılaşmayı ortaya koymaktadır. Araştırmada, 19 Bartınlının tarihsel anlatıları bir araya getirildi ve kentsel imgelerin oluşturulması ve kimlik inşası bağlamında yorumlandı.

This article is based on an ethnographic research on Bartın, a small city on the West Black Sea coast. In the article, how a century of economic development of a little port town and its conditions prior to 1980 influence the local collective memory of Bartın is investigated. As has been pointed out in the studies on collective memory, questions such as what is memorable, or which historical images are remembered and registered can be answered with reference to actors’ ages, classes and/or occupations. In this research, we found that different approaches about what is memorable or meaningful are based on social stratification, on the one hand and the city’s production and transformation process, that is to say, economic-historical factors on the other. In the research, narratives of 19 Bartınese were collected and interpreted in the context of the construction of the urban identity and the urban self-image.