Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersi öğrenme ortamı algıları ve fen bilimlerini öğrenmeye ilişkin motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersi öğrenme ortamı algıları ve fen bilimlerini öğrenmeye ilişkin motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Aynı zamanda ortaokul öğrencilerinin öğrenme ortamı algıları ve fen bilimlerini öğrenmeye ilişkin motivasyonları cinsiyet ve sınıf seviyesi değişkenlerine göre de incelenmiştir. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modelinin alt türü olan ilişkisel tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırmanın amacı kapsamında 2019-2020 akademik yılında bahar döneminde Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde bulunan 18 ilimizde ortaokul seviyesindeki (5, 6, 7 ve 8. sınıf) benzer sosyokültürel ve sosyoekonomik yapıda olan 450 öğrenciden elektronik olarak veri toplanmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak "Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı Algıları Ölçeği", "Fen Bilimleri Motivasyon Ölçeği" ve araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Toplanan verilerin analizinde SPSS 22.0 paket programı kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre ortaokul öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarının öğrenme ortamı algıları, cinsiyet ve sınıf değişkeni bağımsız değişkenleri ile ilişkisi için öncelikle betimsel analizlere bakılmış daha sonra da aralarındaki ilişkinin anlamlılığı için çıkarımsal analizler yürütülmüştür. Çıkarımsal analizler için iki-yönlü varyans analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersindeki öğrenme ortamı algılarının yapılandırmacı öğrenme ortamına yakın olduğu belirlenmiştir. Analiz sonuçlarına göre ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersi öğrenme ortamı algılarında cinsiyet ve sınıf seviyeleri açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı bulunmuştur. Ortaokul öğrencilerinin öğrenme ortamına algıları alt boyutlar açısından analiz edildiğinde de cinsiyet ve sınıf seviyesi açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Benzer bulgular fen bilimlerini öğrenmeye ilişkin motivasyon puanlarından da elde edilmiştir. Hem toplam puan hem de faktör puanları cinsiyet ve sınıf seviyesi açısından analiz edildiği anlamlı farklılıklar tespit edilmemiştir. İki toplam değişken arasındaki katsayı 0.662 (p<.01) olarak bulunarak değişkenlerin anlamlı ve yüksek düzeyde ilişkili olduğunu göstermektedir. İki değişken seti arasında hesaplanan kanonik korelasyon katsayısı 0.72 ve açıklanan varyans %51.84 olarak bulunmuştur. Öğrenme ortamları yapılandırmacı oldukça öğrenciler daha demokratik ortamlarda fikirlerini rahatlıkça ifade edebildiklerinde, öğrendiklerini günlük hayat ile ilişkilendirdikçe öğrenme motivasyonları artmaktadır.

The purpose of this study is to determine the relationship between secondary school students' perceptions of the science learning environment and their motivation to learn science. Additionally, secondary school students' perceptions of their learning environment and their motivation to learn science were also examined according to gender and grade level variables. In this study, the relational survey model, which is a subtype of the survey model, was used among the quantitative research methods. Within the scope of this study, the data were collected electronically from 450 students at secondary school level (5th, 6th, 7th and 8th grades) with similar sociocultural and socioeconomic structures in 18 cities in various regions of Turkiye in the spring semester of the 2019-2020 academic year. "Constructivist Learning Environment Perceptions", "Science Motivation Scale" and a personal information form prepared by the researcher were used as data collection tools in this study. In order to analyze the data SPSS 22.0 package program was used. Based on the results of the analysis, descriptive analyzes were first determined for the relationship between the secondary school students' motivation to learn science and their perceptions of the learning environment considering gender and class level independent variables, and then inferential analyzes were carried out. Two-way analysis of variance was performed for inferential analyses. As a result of the analysis, it was found that secondary school students' perceptions of the learning environment in the science course were close to the constructivist learning environment. The results revealed that there was no statistically significant difference in the perceptions of the science learning environment of secondary school students in terms of gender and grade levels. When secondary school students' perceptions of the learning environment were analyzed in terms of factors, no statistically significant difference was found in terms of gender and grade level. Similar findings were also obtained from the motivation scores to learn science. No significant differences were found when both total score and factor scores were analyzed in terms of gender and grade level. Based on the post hoc analyzes, only fifth-grade female students' extrinsic motivation to learn science scores were significantly different from the eighth-grade female students' extrinsic motivation to learn science. The coefficient between the two total variables was found to be 0.662, indicating that the variables were significantly and highly correlated. The canonical correlation coefficient calculated between the two variable sets was 0.72 and the explained variance was 51.84%. As the learning environments are more constructivist, students can express their ideas easily in more democratic environments, and their learning motivation increases as they associate what they learn with daily life.