Fen bilimleri dersinde zihin haritaları tekniği kullanımının akademik başarı ve tutuma etkisi

Abstract

Fen Bilimleri öğretim programıyla, öğrencileri fen okuryazarlığı kazanmış bir şekilde yetiştirmek önemlidir. Bu amaçla yetişen bir birey, bilimin doğasını ve gelişimsel olaylarını anlar; temel kavram, kural, ilke, yasa ve teorilerini kavrar ve süreç içinde kullanır. Problemlerin çözümünde ve karar aşamasında da bilimsel süreçleri kullanır. Bilim ve teknoloji, bilim ve çevre ilişkisini toplumsal olarak da kurar; daha zengin ve tatmin edici bir yaşama yol açan ilgilere sahip olur. Bu becerilerin kazanılmasında, görsel ve düşünsel yapılarını harekete geçirebilecek öğretim aktivitelerinden olan zihin haritaları tekniğinin önemi çok fazladır. Bu çalışmanın amacı ise, Fen Bilimleri dersinde zihin haritası tekniğinin uygulanmasının öğrencilerin akademik başarı ve tutumlarına etkisini araştırmaktır. Araştırmanın modeli olarak, nicel yöntemlerden yarı deneysel desen ve nitel yöntemlerden görüşme ve gözlem teknikleri kullanımı amaçlandığından karma desen benimsenmiştir. Çalışmada deney ve kontrol grubu olmak üzere on altışar kişiden oluşan iki grupla uygulama yapılmıştır. Yapılan bu çalışmada veri toplama araçları olarak eş zamanlı ve aynı ortamda, kontrol grubuna yüz yüze sadece ön ve son test uygulanırken; deney grubunda bulunan öğrencilere ise, uygulama öncesinde yüz yüze ön test, sonrasında son test, çevrim içi ortamlarda Fen Bilimleri dersine yönelik tutum ölçeği ve yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Her iki grupta da yapılan uygulamalar araştırmacı tarafından yapılmış ve deney grubuna verilen zihin haritaları tekniği eğitimi araştırmacı tarafından verilmiştir. Yapılan çalışma ile öğrencileri not alma konusunda, süregelen alışkanlıklarından, defterlerine uzun cümlelerle notların olduğu gibi yazdırılmasından sıyrılması sağlanmış; zihin haritaları gösterilerek konu ile ilgili kavramlar tanıtılmaya çalışılmıştır. Aynı zamanda süreç içerisinde öğrencilerinde konu ile ilgili zihin haritaları çizmeleri sağlanarak ölçme ve değerlendirme de yapılmıştır. Deney grubuna ait veriler incelendiğinde uygulama öncesinde ve sonrasında uygulanan testlerin analizlerine göre ortalamaların arasında 15,9375 değerinde büyük bir fark olduğu, p değerinin yaklaşık 0,000165 ve p<0,005 olmasından dolayı da iki uygulama arasında anlamlı bir fark görülmektedir. Bu farklılığın en önemli faktörü, gruba zihin haritaları tekniğinin uygulanmasıdır. Öğrenciler daha önceden yanlış öğrendiği ve yapılandırdığı kazanımları, görsel ve anlamlı öğrenme ile destekleyerek düzenlemiş ve bu konulardaki hata yapma ihtimallerini minimuma indirgemiştir. Yapılan tutum ölçeği ile zihin haritası yapımında öğrencilerin en çok resim, iş birlikçi çalışma, bilgiyi kâğıda dökmek, uygulama aşamasında serbest çalışma, kavram bulma ve bu kavramları renklendirmeden keyif aldığı belirlenmiştir. Deney grubuna uygulanan yarı yapılandırılmış görüşme formundaki verilerden yola çıkarak, zihin haritası tekniği ile öğrenenler, bilgilerin görselleşmesini, var olan bilgi ile zihne yeni katılan bilginin sentezlenmesini, öğrenme sırasında sağ ve sol beyni bir arada kullanılmasını başarıyla gerçekleştirmektedir. Anlamlı öğrenmeyi gerçekleştiren zihin haritaları tekniği kullanımı ile dersin tekdüzeliğini giderebileceği ve ders katılımında öğrencilerin daha aktif olacağı gibi durumlar göz önünde bulundurulursa, öğrenciler ve öğretmenler sadece Fen Bilimleri dersinde değil diğer derslerde de kullanabilirler. Çoklu zekâ kuramının birçok alanına hizmet ettiğinden, kavramlar arasında bağ kurabilmek için şemalaştırma, renklendirme, sembolleştirme gibi özelliklerin pekişmesini sağlayan zihin haritalama tekniği kullanımı hususunda, yalnızca ortaokul seviyesinde değil; okul öncesinden başlayıp, üniversite ve sonrasına da zihin haritalama ile ilgili eğitimler verip, hayatın hemen hemen her alanında bu tekniğin kullanımı ile ilgili öğrenciler teşvik edilmelidir.

With the science education program, it is important to train future science literacy in an acquired way. Growing up with this goal will tell about the nature and developmental phenomena of science; understands the basic concepts, rules, principles, laws and theories and is comprehensive in the process. Problems are in the solution and the decision is in the preparation phase. Science and technology also imagine science and the environment; A richer and more sophisticated lifestyle gains interests. From this visual, visual maps, which are one of the activities where they can review their visual and intellectual structures, will be shown to a lot of young people. The purpose of this product is to investigate the academic success and course of the course of the education plan of Science. As a model of the research, it is done by applying and applying quantitative applications fully. In the study, the application was carried out with two groups of sixteen people, the experimental and the control group. In this study, as data collection tools, only the pre-test and post-test were applied face-to-face to the control group simultaneously and in the same environment; On the other hand, the students in the experimental group were administered a face-to-face pre-test, a post-test after the application, an attitude scale towards Science lesson in online environments and a semi-structured interview form. The applications in both groups were made by the researcher and the mind mapping technique training given to the experimental group was given by the researcher. With the study, it was ensured that the students got rid of their ongoing habits of taking notes, writing the notes in their notebooks as they are in long sentences; by showing mind maps, the concepts related to the subject were tried to be introduced. At the same time, measurement and evaluation were made by making students draw mind maps about the subject during the process. When the data of the experimental group are examined, it is seen that there is a big difference of 15.9375 between the averages according to the analyzes of the tests applied before and after the application, and a significant difference between the two applications is observed due to the p value being approximately 0.000165 and p<0.005. The most important factor of this difference is the application of the mind map technique to the group. The students organized the gains that they had learned and structured incorrectly before, by supporting them with visual and meaningful learning, and they minimized the possibility of making mistakes in these subjects. With the attitude scale, it was determined that the students most enjoyed painting, collaborative work, putting information on paper, free work during the application phase, finding concepts and coloring these concepts in mind map making. Based on the data in the semi-structured interview form applied to the experimental group, learners successfully perform the visualization of the information, the synthesis of the existing knowledge with the newly added knowledge, and the use of the right and left brain together during learning, with the mind map technique. Considering the situations such as the use of the mind maps technique, which realizes meaningful learning, can eliminate the uniformity of the course and the students will be more active in the course participation, students and teachers can use it not only in the Science course, but also in other courses. Since it serves many areas of the theory of multiple intelligences, the use of mind mapping technique, which reinforces features such as schematization, coloring and symbolization in order to establish a connection between concepts, is not only at the secondary school level; Students should be encouraged to use this technique in almost every area of life, starting from pre-school, giving training on mind mapping to university and beyond.