Fortune 500 Türkiye şirketlerinin kurumsal sosyal sorumluluğu üzerine bir içerik analizi

Abstract

Günümüzde küreselleşmeye bağlı olarak meydana gelen hızlı değişimler ve toplumun bilinçlenmesi neticesinde işletmelerin kar sağlamak için mal ve hizmet üretmek dışında sadece hissedarlara değil, tüm paydaşları kapsayan geniş bir gruba karşı sorumlulukları vardır. İşletmeler hızlı değişimlerin olduğu rekabet ortamında başarılı olabilmek ve uzun vadede yaşamlarını sürdürebilmek için toplumsal fayda sağlayacak uygulamalar gerçekleştirmektedirler. Stratejik yönetim sürecinde yapılan iç ve dış çevre analizleri işletmelerin kurumsal sosyal sorumluluk açısından tüm paydaşlarını tanımalarına ve onlara karşı sorumluluklarını anlamalarına imkân vermektedir. Bu çalışmanın amacı, Fortune 500 Türkiye listesine girebilmeyi başaran işletmelerin kurumsal sosyal sorumluluk yaklaşımlarını misyon, vizyon ve kurumsal sosyal sorumluluk başlıkları altında ele almak, bu yaklaşımın ön plana çıkan boyutlarını gösterebilmek ve bugün gelinen noktayı stratejik bakış açısıyla ortaya koymaktır. Araştırmada Fortune 500 Türkiye listesindeki işletmelerin seçilme nedeni, Türkiye'de farklı sektörlerde faaliyet gösteren en yüksek gelire ve dolayısıyla toplumsal fayda sağlayacak kaynaklara sahip olmalarıdır. Çalışma sonucunda kurumsal web sitelerinde misyon ve vizyon açıklamalarına yer vermeyen işletmelerin sayısının oldukça fazla olması, bu açıklamaların stratejik açıdan öneminin birçok işletme tarafından dikkate alınmadığını göstermiştir. İşletmelerin misyon ve vizyon açıklamalarında kurumsal sosyal sorumluluğun boyutlarına ilişkin yapılan analizde hem ekonomik boyutun toplumu ilgilendiren yönünün, hem de sosyal ve çevresel boyutun oldukça düşük seviyelerde olduğu tespit edilmiştir. İşletmelerin kurumsal sosyal sorumluluk açıklamalarına bakıldığında ise açıklama yapmayan işletmelerin sayıca fazla olması sahip oldukları kurumsal sosyal sorumluluk bilincinin ortaya konmasında oldukça pasif kaldıklarını göstermiştir.

Today, as a result of the rapid changes that occur due to globalization and the awareness of the society, businesses have responsibilities not only to the shareholders, but also to a wide group that includes all stakeholders, apart from producing goods and services to make profit. Businesses implement practices that will provide social benefits in order to be successful in a competitive environment with rapid changes and to survive in the long run. Internal and external environmental analyzes made in the strategic management process allow businesses to know all their stakeholders in terms of corporate social responsibility and to understand their responsibilities towards them. The aim of this study is to examine the corporate social responsibility approaches of the companies that have been able to enter the Fortune 500 Turkey list under the headings of mission, vision and corporate social responsibility, to show the prominent dimensions of this approach and to present the point reached today from a strategic point of view. The reason why the companies in the Fortune 500 Turkey list were selected in the research is that they have the highest income and thus the resources that will provide social benefit, operating in different sectors in Turkey. As a result of the study, the fact that the number of businesses that do not include mission and vision statements on their corporate websites is quite high, which shows that the strategic importance of these statements is not taken into account by many businesses. In the analysis of the dimensions of corporate social responsibility in the mission and vision statements of the enterprises, it has been determined that both the economic aspect of the society and the social and environmental dimension are at very low levels. When we look at the corporate social responsibility disclosures of the businesses, the fact that the companies that do not make any disclosures are more in number shows that they remain quite passive in revealing their corporate social responsibility awareness.