Maveraünnehir'de astronomi ve Ulugbek mektebi

Abstract

Dünya medeniyet merkezlerinden biri olan Maveraünnehir’de ilim-fen ve düşüncenin gelişimi çok eski dönemlere dayanır ve özellikle Ortaçağ’da zirveye ulaşmıştır. Bu sunumda Mirzo Ulugbek’in (1393-1449) mektebi ve onun Maveraünnehir’de bilimin gelişmesine etkileri hakkında bilgi vermek amaçlanmaktadır. IX. yüzyıldan itibaren Maveraünnehir ve Horasan bölgelerinde Samaniler, Karahanlılar, Harezmşahlar ve Timuriler’in hüküm sürdüğü dönemlerde ilim-fen, özellikle de astronomi (Gökbilim) hızlı bir şekilde gelişme göstermeye başlamıştır. Bu dönemde gökbilimi cihazlar icat etme ve onları geliştirme, ilim merkezlerinin meydana gelişi ve astronomi biliminin geliştirilmesi, rasathanelerin inşası ve gökbilimsel deneyleri ile ilgili araştırmalar gerçekleştirilerek önemli neticeler elde edilmiştir.

The development of ilm-science and thought in Mā warāʼ al-Nahr, one of the World's centers of civilization is extended to ancient times and reached its peak in the Medieval. In this presentation, it is aimed to give information about the school of Mirzo Ulugbek (1393-1449) and its effects on the development of science in Mā warāʼ al-Nahr. From the IX. Century in Mā warāʼ al-Nahr and Khorasan regions under the reigns of Samanid, Karakhanid and Timurid dynasties science, especially astronomy has begun to develop rapidly. In this period significant results were obtained by inventing and developing astronomical devices, developing the science of astronomy and constructing the observatories, science centers