Ortaokul öğrencilerinin bilgi güvenliği ve etik farkındalığı

Abstract

Ortaokul öğrencilerinin bilgi güvenliği ve etik farkındalığı üzerine yapılan bu araştırmanın amacı ortaokul seviyesinde yer alan öğrencilerin bilgi güvenliği ve etik farkındalıklarının hangi düzeyde olduğunu ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak ortaokul öğrencilerinin bilgi güvenliği ve etik farkındalıklarını belirleyebilmek için bir ölçek geliştirilmiştir. İkinci aşamada ise tarama modeli kullanılarak geliştirilen Bilgi Güvenliği ve Etik Farkındalığı Ölçeği (BGEFÖ) kullanılarak ortaokul öğrencilerinin bilgi güvenliği ve etik farkındalık düzeyleri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bilgi Güvenliği ve Etik Farkındalığı Ölçeği’nin geliştirilmesi için hazırlanan madde havuzu uzman görüşüne sunularak gerekli değerlendirmeler ve düzeltmeler yapılarak uygulama aşamasına geçilmiştir. BGEFÖ, gerekli izinler alındıktan sonra 2022-2023 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde Bartın ilinin Merkez ilçesindeki ortaokullarda okuyan 621 öğrenciye uygulanmıştır. Ölçek geliştirme çalışmasının birinci aşamasında açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin; Kullanıcı Güvenliği, Veri Güvenliği ve Etik olmak üzere üç alt boyut altında ve 17 maddeden oluştuğu belirlenmiştir. Ölçek geliştirme çalışmasının ikinci aşamasında doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılarak ölçeğin üç faktörlü yapıda olduğu doğrulanmıştır. BGEFÖ için hesaplanan Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı .896 olarak bulunmuştur. Bu çalışmanın ölçek geliştirme aşaması sonucunda ortaokul öğrencilerinin bilgi güvenliği ve etik farkındalık düzeylerini belirlemek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmiştir.Araştırmanın tarama aşamasında bağımsız değişkenler hakkında bilgi toplayabilmek için araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ve BGEFÖ kullanılmıştır. MEB’den gerekli izinler alınarak, 2022-2023 eğitim öğretim yılının ikinci döneminde Bartın ilinin Merkez ilçesindeki ortaokullarda okuyan 921 öğrenciye kişisel bilgi formu ve ölçek uygulanmıştır. Araştırmada ortaokul öğrencilerinin bilgi güvenliği ve etik farkındalıklarının hangi düzeyde olduğunu belirlemek için ölçeğin faktör puanları ve ölçek toplamına ilişkin betimsel istatistikler hesaplanmıştır. İki grup arasında karşılaştırma yapılırken ilişkisiz örneklemler t-testi, ikiden fazla grubun karşılaştırması yapılırken Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır.Ölçek genelinden elde edilen puanlar incelendiğinde ortaokul öğrencilerinin bilgi güvenliği ve etik farkındalıklarının yüksek düzeyde olduğu, kullanıcı güvenliği farkındalığının ve etik farkındalığının yüksek düzeyde olduğu fakat veri güvenliği farkındalığının orta düzeyde olduğu görülmüştür. Ölçeğin tamamından alınan puanlar dikkate alındığında cinsiyete göre anlamlı bir fark ortaya çıkmamıştır. Fakat etik alt boyutu incelendiğinde ise kızların erkeklere oranla farkındalıklarının daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmaya katılan 11, 12, 13 ve 14 yaş grupları kendi aralarında karşılaştırılmış olup farkındalık düzeyi en yüksek 11 yaş grubunda olduğu görülmüştür. Sınıf seviyelerine göre karşılaştırmalar yapıldığında da 5 ve 6. Sınıf öğrencilerinin farkındalıklarının diğer sınıf seviyelerinden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Anne eğitim düzeyi öğrencilerin kullanıcı güvenliği ve veri güvenliği alt boyutlarını etkilemediği görülmüştür. Anne eğitim düzeyi ile öğrencilerin etik farkındalığı arasında anlamlı bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Baba eğitim düzeyi öğrencilerin veri güvenliği alt boyutunu etkilemediği görülmüştür. Baba eğitim düzeyi ile öğrencilerin kullanıcı güvenliği farkındalığı ve etik farkındalığı arasında anlamlı bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir.

The purpose of this research is to reveal the level of middle school students’ knowledge security and their ethical awareness. First of all, a scale was developed to determine middle school students’ information security and their ethical awareness in line with this purpose.Secondly, the Information Security and Ethical Awareness Scale (ISEAS) was applied to uncover middle school students’ information security and their ethical awareness by using a screening model.The item pool prepared for developing ISEAS was presented to experts for their opinions, and adjustments were made based on expert evaluations before moving on to the implementation phase. After obtaining the permissions, ISEAS was administered to 621 students studying at middle schools in the central district of Bartın province during the second semester of the 2022-2023 academic year.In the first stage of scale development, exploratory factor analysis (EFA) was conducted. As a result of EFA, the scale was found to consist of three sub-dimensions: User Security, Data Security, and Ethics, comprising a total of 17 items. In the second stage, confirmatory factor analysis (CFA) was performed, confirming that the scale had a three-factor structure. The calculated Cronbach's alpha reliability coefficient for ISEAS was found to be .896. As a result, a valid and reliable scale was developed, and it can be used to determine the level of information security and ethical awareness among middle school students.In the screening phase of the research, a personal information form prepared by the researcher and ISEAS were used to gather information about the independent variables. With the permissions obtained from the Ministry of National Education, a personal information form and scale were administered to 921 students studying at middle schools in the central district of Bartın province during the second semester of the 2022-2023 academic year. In the research, descriptive statistics were calculated for the factor scores of the scale and the total scale score to determine the level of middle school students’ information security and their ethical awareness. When comparing two groups, independent samples t-test was used, and for the comparison of more than two groups, a One-Way Analysis of Variance (ANOVA) was employed.When examining the scores obtained from the scale, it was observed that middle school students had a high level of information security and ethical awareness. The scores from sub dimensions showed middle school students had a high level of user security awareness and ethical awareness but a moderate level of data security awareness. When considering the scores obtained from the entire scale, no significant difference emerged based on gender. However, when the ethical subscale was examined, it was concluded that girls had a higher level of awareness compared to boys. The participating age groups of 11, 12, 13, and 14 years old were compared among themselves, and it was observed that the awareness level was highest in the 11-year-old group. When comparisons were made according to grade levels, it was found that the awareness of 5th and 6th-grade students was higher than students in other grade levels. The mother’s education level was observed not to affect the students' user security and data security sub-dimensions. A significant relationship was found between the mother’s education level and students' ethical awareness. The father’s education level was observed not to affect the students' data security sub-dimension. However, a significant relationship was found between the father’s education level and students' user security awareness and ethical awareness.