İskoçya'da yaşayan Türklerin dil kullanımı ve dil tercihlerinde bireysel etmenler

Abstract

Bu araştırma İskoçya’da yaşayan Türklerin dil kullanımları ve dil tercihlerindeki bireysel etmenlerin rolünü belirlemek üzere yapılmıştır. Araştırmanın amacı, dil kullanımının bireysel etmenlerle nasıl bir ilişki içinde olduğunu belirlemektir. Bu çalışma İskoçya örnekleminde yapılan ilk çalışma olması açısından özgündür. Araştırmada Yağmur (1997) tarafından geliştirilen Dil Kullanımı ve Tercihi ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçekteki “dil kullanımı, farklı durumlarda dil tercihi, farkı konularla ilgili dil tercihi, başkalarıyla konuşulan dil ve Türkçeye verilen önem” alt boyutları araştırmanın bağımlı değişkenlerini oluşturmuştur. Kuşak, cinsiyet, eşin ana dili, eğitim düzeyi, yapılan iş ve İskoçya’da yaşanan süre bağımsız değişkenler olarak ele alınmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama yöntemi ile konu ele alınmıştır. Araştırmaya İskoçya’da yaşayan 154 göçmen Türk katılmıştır. Çalışma sonucunda İskoçya’da yaşayan Türklerin dil kullanımı ve tercihinde kuşak, eşin ana dili, eğitim düzeyi, yapılan iş ve yaşanan süre değişkenlerinin önemli bir belirleyici olduğu; cinsiyet değişkeninin ise anlamlı bir fark yaratmadığı belirlenmiştir. İkinci kuşakta, eşinin ana dili İngilizce olanlarda, eğitim düzeyi lise ve üniversite olanlarda, profesyonel meslekler yapanlarla öğrencilerde ve uzun süredir İskoçya’da yaşayanlarda İngilizce eğiliminin daha fazla olduğu görülmüştür. Türkçeye verilen önem boyutunda birinci kuşağın, erkeklerin, kendi işini yapanların ve ücretli çalışanların Türkçeyi daha önemli bulduğu belirlenmiştir. Eşin ana dili, eğitim düzeyi ve İskoçya’da yaşanan süre değişkenleri Türkçeyi önemli bulmada anlamlı bir fark göstermemektedir.

This study was conducted to determine the role of individual factors on the language use and preferences of Turks living in Scotland. The purpose of the study is to establish a relationship in which their language use and individual factors relationships.The study is unique in being the first illustration of the samples in Scotland. The study used The Language Use, Choice and Preference Scale developed by Yağmur (1997). The “language use,language preference, language choice across topics,language register spoken with different interlocutors, and private value of Turkish” sub-sections were used as dependent variables for this study. Generation, gender, mother tongue of spouse, level of education, occupation and amount of time spent living in Scotland were used as independent variables. The research was conducted using the relational screening method, a quantitative approach. 154 Turkish immigrants in Scotland participated in the study. Results showed that for variables language usage and preference, the generation, mother tongue of spouse, level of education, occupation and time spent in Scotland were significant determinatives for Turks living in Scotland, whereas the gender variable yielded no significant differences. It was seen that therewas a trend of slipping toward English language use in second-generation immigrant Turks, people with a native English-speaking spouse, an education at upper secondary or university level, a professional occupation or studentship, as well as people with asubstantial history of living in Scotland. In terms of the private value of Turkish, first generation Turks, males, business owners and paid workers were found to value the Turkish language higher. The mother tongue of the spouse, level of education and duration of life in Scotland variables are not yield any significant alterations in valuing the Turkish language.