Siyasal toplumsallaşma aracı olarak beden eğitimi ve spor; işçi sporları ve Türkiye'deki etkileri (1923-1938)

Abstract

Bu araştırma, iki Dünya Savaşı arası dönemde Dünyanın geniş bir coğrafyasında etkili olan ve siyasal toplumsallaşma bağlamında ulusların dönüştürülmesinde kullanılan işçi sporları hareketlerinin, aynı dönemde kurulan Türkiye Cumhuriyeti üzerindeki dolaylı veya doğrudan etkilerini ortaya koymak için hazırlanmış betimleyici bir çalışmadır. Araştırmanın başlangıcında siyasal toplumsallaşmanın teorik çerçevesi sunulmuş ve ardından İşçi Sporlarının üzerinde yükseldiği tarihi ve felsefi temeller tartışılarak, bu bağlamda İşçi Sporlarının modern sporla etkileşimi ve kendi içerisinde karşılaştığı ayrılıklar ve çelişkiler üzerinde durulmuştur. Bölümün devamında ise İşçi Sporları örgütlerini ele alınarak, ulusal ve uluslararası örgütlenme modelleri geniş bir biçimde tartışılmış, değişik yapılanma modelleri örneklendirilmiştir. Araştırmanın Türkiye'yi konu alan bölümünde, öncelikli olarak kuruluş dönemi Cumhuriyet Türkiye'sinin ideolojik temelleri ve bu temellerin üzerine yükseldiği toplumsal olgu ve kurumlar ele alınmış, ardından beden eğitimi ve spor politikalarının siyasal toplumsallaşma bağlamındaki etkileri üzerinde detaylı bir biçimde durulmuştur. Araştırmanın sonucunda Türkiye'de gerçek anlamda bir ulusal işçi sporları örgütlenmesi olmadığı tespit edilerek, buna rağmen işçi sporlarının güçlü bir toplumsal ve siyasal kültür hareketi olarak, Türkiye'deki beden eğitimi ve spor politikaları üzerinde çeşitli etkilerinin olduğu ortaya konulmuştur.

This qualitative research is focused on the use of Workers? Sport movement, which effected most parts of the world during the inter-war period in terms of political socialization, as a social change device of societies and its direct and indirect effects on Early Republican Turkey which was founded during the same period. At the beginning of the research the conceptual frame of political socialization is presented and afterwards the historical and philosophical foundations of Workers? Sport are brought into discussion. Thus the relationship between Workers? Sport and modern sport, the contradictions and internal conflicts of Workers? Sport movement is debated. In the second part of the research detailed information on national and international organizational models of Workers? Sport is presented. The second part of the research which focuses on Turkey starts with the discussions on the ideological foundations of Republican Turkey and the social facts and institutions on which these foundations are built, then the effects of physical education and sport policies with reference to political socialization process of the new nation is elaborated. At the end of the research it is pointed out that a real national level Workers? Sport organization has never occurred in Turkey, still workers? sport as a strong social and political cultural movement, had various effects on the Turkish physical education and sport policies.