Coğrafi bilgi sistemleri ile arazi örtüsü ve kullanımında yaşanan değişimlerin incelenmesi (Akgöl orman işletme şefliği örneği)

Abstract

Karasal ekosistem içerisinde geniş yayılış alanına sahip orman ekosistemleri, barındırdığı fauna ve flora, sunduğu pek çok ürün ve hizmet ile var olduğu günden bugüne ayrı bir öneme sahiptir. Özellikle küresel iklim değişiminin yavaşlatılmasında önemli bir yere sahip olan ormanların korunması, iyileştirilmesi, genişletilmesi ve izlenmesi konusu ülkeleri ortak hareket etmeye zorunlu kılmıştır.Bu çalışmada Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü (OBM), Ayancık Orman İşletme Müdürlüğü (OİM)’ne bağlı Akgöl Orman İşletme Şefliği (OİŞ) sınırları içerisinde arazi örtüsü ve kullanımında yaşanan değişimler Coğrafi Bilgi Sistemleri ile incelenmiştir. Bu amaçla, ilgili plan ünitesine ait orman amenajman planları ve meşcere tipleri haritaları kullanılmıştır. ArcGISTMsürüm 10.6 kullanılarak 1970-1989 yıllarına ait meşcere tipleri haritası sayısallaştırılmış, 2008-2019 yıllarına ait sayısal meşcere tipleri haritası ise ilgili kurumdan temin edilmiştir.1970 yılından 2008’e kadar normal kapalı orman alanında 281,63 ha artış, boşluklu kapalı orman alanında 355,11 ha bir azalma, genel orman (normal + boşluklu) alanında ise 73,48 ha bir azalma olduğu belirlenmiştir. Genel orman alanı içerisindeki yapraklı orman alanı 144,6 ve ibreli orman alanı 231,92 ha azalırken, karışık orman alanı 658,15 ha artmıştır. Orman dışı alanlar sınıfında ise ağaçsız orman toprağı 290,05 ha artarken, ziraat alanı 255,17 ha azalmıştır. Ağaçsız orman toprağında yaşanan artışın ziraat alanındaki azalma miktarından fazla olması orman dışı alanların 34,88 ha artmasına sebep olmuştur.38 yıllık süreçte, yörede yaşanan göçler hem ziraat alanlarının azalmasına hem de orman alanları üzerindeki sosyal baskının hafiflemesine katkı sunmuştur. Boşluklu orman alanlarının normal orman alanına dönüşmesinde yaşanan göçlerin yanı sıra alanda yürütülen ormancılık çalışmalarının da katkısının olduğu bir gerçektir.

Forest ecosystems, which have a wide distribution area within the terrestrial ecosystem, and fauna and flora, have a significant importance since the day it has existed with its many products and services. In particular, the protection, improvement, expansion and monitoring of forests, which have an important place in slowing down global climate change, have made the countries obliged to act jointly.In this study, changes in the land cover and usage limits in the boundaries of Geographical Information Systems and Kastamonu Regional Directorate of Forestry (RDF) Akgöl Forest Operation Directorate (FOD) and Ayancık Forest Planning Unit were examined. For this purpose, forest management plans and stand types maps of the relevant plan unit were used. Using ArcGISTMversion 10.6, the map of the stand types for 1970-1989 was digitized and the digital stands map for the years 2008-2019 were taken from the relevant institution.From 1970 to 2008, productive forest area increased by 281.63 ha, sparse forest area decreased by 355.11 ha and the overall forest area (productive + sparse) decreased by 73.48 ha. Broad-leaved forest 144.6 and coniferous forest areas in the overall forest area decreased by 231.92 ha, while mixed forest area increased by 658.15 ha. In the non-forest land class, treeless forest land (TFL) increased by 290.05 ha, while the agricultural area decreased by 255.17 ha.In the 38-year periods, migrations in the region contributed to the reduction of agricultural areas and to the reduction of social pressure on forest areas. It is a fact that the forestry activities carried out in the field as well as the migrations experienced in the transformation of sparse forest areas into the productive forest area also contribute.