Seyyid Mustafa’nın Hakâ’ıku’l-beyân fî-tercemeti şakâ’iku’n-nu’mân tercümesi ve zamîme-i şakâ’iku’n-nu’mân adlı şakâ’ik zeyli

Abstract

Klasik Türk edebiyatı tarihinin temel kaynaklarından olan tezkireler, mühim bir başvurukaynağı olmasından dolayı cumhuriyet dönemi edebiyat araştırmacısının ilgisini cezbetmiş veüzerine birçok çalışma yapılmıştır. Bunun yanında Şakâ’iku’n - Nu’mâniyye ’nin oldukça geniş hacme sahip olan zeyilleri tezkireler k adar ilgi çekmemiş ancak son dönemde doktora tezlerine konu oluptenkitli neşirleri yapılmıştır. Şakâ’ik geleneği içerisinde zeyller kadar dikkat çekmeyen amaehemmiyeti haiz olan tercümeler de mevcuttur. Bunlardan birisi Seyyid Mustafa’nın Hakâ’iku’l - beyân fî - Tercemeti Şakâ’iku’n - Nu’mân

adlı tercümesi ve kendi dönemine kadar yaşayan âlimleri elealdığı Zamîme - i Şakâ’iku’n - Nu’mân

zeylidir. Bu çalışma, şu ana kadar kimi çalışmalarda varlığındanşüphe ile bahsedilen eserin bilinen tek nüshası üzerinden tanıtmayı amaçlamaktadır. Bu minvaldeöncelikle Şakâ’ik

tercüme geleneğinden bahsedilmiş ve daha sonra Seyyid Mustafa’nın bir “zeyl”niteliği de taşıyan eseri biyografilerin indeksi verilerek tanıtılmıştır. Seyyid Mustafa’nıntercümesinin yapısından kısaca bahsedilmiştir. Taşköprîzâde’nin Şakâ’ik adlı eserinin ve SeyyidMustafa’nın yazmış olduğu tercümenin biyografi sayıları tespit edilmiştir. Daha sonra iki eserde debulunan mevcut on tabaka göz önüne alınarak biyografi sayıları kıyaslanmıştır.

Tezkires, one of the main sources of classical Turkish literature history, attracted the attention of the Republican literature researcher because it was an important reference and many studies were done on it. In addition, Saka’iku’n-Nu’maniyye's additions, which have a very large volume, did not attract as much attention as "tezkires", but were recently subject to doctoral dissertations and were criticized. In the “şakâyık”tradition, there are also some remarkable translations even if they do not draw considerable interest like “zeyl”s. In this manner, Seyyid Mustafa’s translation namedHaka’iku’l-beyan fi-Tercemeti Saka’iku’n-Nu’manand his “zeyl” namedZamime-i Saka’iku’n-Nu’manare prominent examples. This study aims to introduce through the only known copy of the work which is mentioned with suspicion of existence in some studies so far. In this context, the tradition of Saka’ik translation was mentioned first, and thenSeyyid Mustafa's work, which also features a zeyl, was introduced by giving the index of biographies. The structure of Seyyid Mustafa's translation is briefly mentioned.