İstanbul'da uygulanan dikey bahçe örneklerinin sürdürülebilirliğinin değerlendirilmesi
Abstract
Kentlerdeki hızlı nüfus artışıyla beraber meydana çıkan yoğun yapılaşma ve kentleşme, kent içindeki yeşil alanların azalmasına sebep olmuştur. Bu durum sürdürülebilir kentlere ulaşmak için yapılan çalışmaları arttırmıştır. Bugüne kadar yapılan çalışmaların içinde dikey bahçeler önemli bir yer tutmaktadır. Araştırma kapsamında dikey bahçelerin işlevleri ekolojik, ekonomik, sosyal ve estetik açıdan değerlendirilerek, sürdürülebilirliğine katkı sağlayacak önerilerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Öncelikle konuya ilişkin literatür taramaları yapılmış ve İstanbul'da uygulanan dikey bahçe örnekleri incelenmiştir. Dünya genelinde uygulanmış, farklı örnekler de ele alınarak değerlendirmeler yapılmıştır. Bu kapsamda uygulanan dikey bahçelerin özellikleri tespit edilerek sürdürülebilirlik bağlamında kente sağladığı katkılar ortaya konulmuştur. Ayrıca uzmanlara ve kullanıcılara anket ve derin mülakat çalışmaları uygulanmıştır. Uzmanlara uygulanan derin mülakat çalışması ile dikey bahçelerde sürdürülebilirliğin yakalanması konusunda yapılacak çalışmalara yön vermek, kullanıcılara uygulanan anket çalışmasıyla da hem kullanıcıların örnek çalışmalarla ilgili görüşlerini almak hem de görsel peyzaj tercihlerini değerlendirmek amaçlanmıştır. İstanbul İli araştırma alanı olarak seçilmiştir. Araştırma alanının doğal ve kültürel peyzaj özellikleri tanımlandıktan sonra dikey bahçeler bulundukları yere göre üç başlık altında incelenmiştir. Daha sonra araştırmanın yöntemi açıklanmıştır. Bunlar; verilerin toplanması, verilerin değerlendirilmesi ve analizi ile verilere ait sonuç ve önerilerin sunulmasıdır. Veriler toplanırken, yerinde gözlemler, fotoğraflar, notlar, anket çalışmaları ve yüz yüze sözlü görüşmelerden yararlanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ise anket çalışması ve derin mülakat çalışmasından yararlanılmıştır. İstanbul Fatih İlçesi'nde 96 kişi ile anket çalışması yapılmıştır. 5 anahtar uzman kişi ile derin mülakat çalışması yapılmıştır. Anket formları EK-1 ve EK-2'de verilmiştir. Elde edilen veriler, SPSS-24 programı ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda anket ve derin mülakat çalışmalarına ait sonuçlar göz önüne alınmıştır. Elde edilen sonuçlar ile birlikte, İstanbul'da uygulanan dikey bahçe örnekleri, yurtdışı örnekleri ile karşılaştırılmıştır. Geliştirilmesi yönünde öneriler sunulmuştur. Sonuç olarak; dikey bahçelerin sürdürülebilir tasarımlar olabilmesi için ekolojik yönüne ağırlık verilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Dünya genelindeki sürdürülebilir uygulamalar örnek alınmalıdır. Sürdürülebilir peyzaj tasarımlarına katkıda bulunan dikey bahçelerin ilerleyen yıllarda gelişerek artacağı düşünülmektedir. Intensive construction and urbanization, which occurred with the rapid population increase in the cities, caused the green areas in the city to decrease. This has increased the efforts to reach sustainable cities. Vertical gardens have an important place in the studies carried out to date. Within the scope of the research, it is aimed to develop suggestions that will contribute to sustainability by evaluating the functions of vertical gardens in terms of ecology, economy, social and aesthetics. Firstly, literature scans related to the subject were made and vertical garden samples applied in İstanbul were examined. It has been applied worldwide and evaluations have been made by considering different examples. In this context, the characteristics of vertical gardens applied were determined and their contributions to the city in the context of sustainability were revealed. In addition, surveys and deep interviews were applied to experts and users. It is aimed to direct the studies to achieve sustainability in vertical gardens with the deep interview study applied to the experts, and to take the opinions of the users about the sample studies and to evaluate the visual landscape preferences. It was selected as the research area of Istanbul Province. After defining the natural and cultural landscape features of the research area, vertical gardens were examined under three headings according to their location. Then, the method of the research is explained. These; data collection, evaluation and analysis of data and presentation of results and suggestions. While collecting the data, on-site observations, photographs, notes, survey studies and face to face interviews were used. In the evaluation of the data, questionnaire study and deep interview study were used. A survey was conducted with 96 people in Fatih District of Istanbul. Questionnaire forms are given in ANNEX-1 and ANNEX-2. The data obtained were analyzed with SPSS-24 program. As a result of the research, the results of the survey and deep interview studies were taken into consideration. Along with the obtained results, vertical garden samples applied in Istanbul were compared with the overseas samples. Suggestions for its development have been presented. As a result; In order for vertical gardens to become sustainable designs, it has been determined that the ecological aspect should be emphasized. Sustainable practices worldwide should be taken as an example. Vertical gardens, which contribute to sustainable landscape designs, are expected to grow in the coming years.