Çağdaş Türk yazı dillerinde art zamanlı söz başı ünlü düşmesi üzerine

Abstract

Söz başı ünlü düşmesi sıklıkla karşılaşılan bir ses olgusu olmadığın-dan gerek yurt içi gerekse de yurt dışı Türkoloji’de kapsamlı bir şekilde ele alınan bir konu olmaktan çoğunlukla uzak kalmıştır. Bu konuya tarihî ve çağdaş Türk yazı dilleri kapsamında eğilen ve konuyla ilgili hatırı sa-yılır örneği dikkatlere sunan ilk önemli çalışma 2003 yılında Vahit Türk tarafından kaleme alınmıştır. Ne var ki o döneme kadarki söz başı ünlü düşmesi konusuyla ilgili literatürün söz konusu çalışmaya yeterince ak-settirilemediği düşünüldüğü için bu konuyla ilgili bir çalışma yapma ge-rekliliği hissedilmiştir. Bu makalede söz başı ünlü düşmesiyle ilgili genel görüşler bir araya getirilerek konunun çağdaş Türk yazı dillerindeki ör-nekleri gözler önüne serilmeye çalışılmıştır. Ardından bu ses olgusuyla il-gili çeşitli gözlem ve tespitler ortaya konulmuştur. Bu makalenin Türk’ün (2003) çalışmasını tamamlaması ve söz başı ünlü düşmesi meselesiyle ilgili alanında bir boşluğu doldurması amaçlanmaktadır.

Having being a rare phonological phenomenon, word-initial vowel deletion has been deprived of attention in Turkish Turkology literature as well as outside Turkey. The first significant work to peruse the phenomenon along with a large number of instances elicited from early and modern Turkic languages is the paper of Vahit Türk, which was published in 2003.The paper, however,lacks earlierliterature concerning the phenomenon. Because of this omission we felt ourselves obliged to complete this shortcoming. Our paper aims to gather all views, absent in Türk (2003), regarding the phenomenon and to present examples of the phenomenon in modern Turkic languages. In addition, we put forward our observations on word-initial vowel deletion mechanism or tendency. This paper is considered to complete the work of Türk and contribute to the phenomenon in Turkology literature