Yeni İstanbul Uluslararası Öğrenciler için Türkçe kitaplarındaki okuma metinlerinin okunabilirlik düzeyleri

Abstract

Yabancı dil öğretiminde ders kitapları dilin işleyişini, söz varlığını ve kültürünü ders ortamına taşıyan en önemli materyallerdir. Ders kitaplarındaki okuma metinleri dilin öğrenilmesi için gerekli girdiyi sağlar. Bu girdi, öğrencilerin üretici dil becerilerinde akıcılığın, sesletimin, doğruluğun alt yapısını oluşturur. Ders kitaplarındaki metinlerin dil becerilerini geliştirmede etkili olabilmesi için düzeye uygun olması gerekmektedir. Metinlerin düzeye uygun olmasını belirleyen çeşitli ölçütler vardır. Metnin konusu, gerçek yaşam durumlarını içermesi, türü, sözcüklerin temel anlamda veya mecaz anlamda kullanılması, dil bilgisi unsurları, okunabilirliği düzeylere göre farklı özellikler göstermektedir. Okunabilirlik, bir metni okumaya devam etmeyi sağlayan unsurlardan biridir. Hatta araştırmalar metinlerin okunabilir olmasının anlama açısından etkili olduğunu göstermektedir. Düzeye göre kolay metinler öğrencinin ilgisini çekmeyebilir, zor metinler de öğrencinin dili öğrenmekten vazgeçmesine yol açabilir. Bu nedenle ders kitaplarının okunabilirlik açısından incelenmesi önemlidir. Bu araştırmada Yeni İstanbul Uluslararası Öğrenciler İçin Türkçe ders kitaplarının okunabilirlik açısından betimlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma doküman incelemesi yöntemiyle yürütülmüştür. Okuma metinlerinin analizinde Ateşman Formülü kullanılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda kitapların kendi içinde metinlerin kolaydan zora doğru sıralanmadığı, ancak düzeylere göre metinlerin kolaydan zora doğru yoğunlaştığı belirlenmiştir. Ortalama okunabilirlik puanları A1’de çok kolay, A2’de ve B1’de kolay, B2’de ve C1’de orta düzeydedir. Öğretimin ilkelerinden biri de basitten karmaşığa doğru gitmektir. Bu doğrultuda metinler hazırlanırken okunabilirlik durumunu dikkate almak önerilmektedir.

In foreign language teaching, textbooks are the most important materials that bring the functioning of the language, vocabulary and culture to the classroom environment. Reading texts in textbooks provide the necessary input for language learning. This input forms the basis of fluency, pronunciation and accuracy in students' productive language skills. The texts in the textbooks should be suitable for the level in order to develop language skills. There are various criteria that determine whether the texts are suitable for the level. The subject of the text, including real-life situations, type, use of words in the basic or metaphorical sense, grammar elements, readability show different characteristics according to the levels. Readability is one of the elements that allows to continue reading a text. In fact, studies show that the readability of the texts is effective in terms of comprehension. Easy texts may not attract attention, and difficult texts may lead to giving up learning the language. For this reason, it is important to examine the textbooks in terms of readability. In this research, it is aimed to describe the new Istanbul Turkish for International Students textbooks in terms of readability. The research was carried out by document analysis method. Ateşman Formula was used in the analysis of reading texts. As a result of the examination, it was determined that the texts in the books were not ordered from easy to difficult, but the texts were concentrated from easy to difficult according to the levels. Average readability scores are very easy in A1, easy in A2 and B1, moderate in B2 and C1. One of the principles of teaching is to go from the simple to the complex. In this direction, it is recommended to consider the readability status while preparing the texts.