2015 ve 2017 sosyal bilgiler öğretim programlarının somut olmayan kültürel miras unsurları açısından değerlendirilmesi

Abstract

Somut olmayan kültürel miras, bir topluma kendini diğer toplumlardan ayıran özellikler kazandırmaktadır. Bu nedenle bu kültürün korunması ve geleceğe taşınabilmesi için ulusal veya uluslararası anlaşmalar yapılmaktadır. Bu anlaşmalardan biri de UNESCO öncülüğünde 2003 yılında imzalanan somut olmayan kültürel mirasın korunması sözleşmesidir. Bu sözleşmede kültürün korunması için eğitime özel bir yer verilmiştir. Eğitim ortamlarında somut olmayan kültürel mirasa yönelik çalışmaların yapılması ve kültürel mirasın araştırılması kültürel değerlerin bir sonraki kuşağa geçişinin sağlanması için oldukça önemlidir. Millî Eğitim Bakanlığı 2004 Sosyal Bilgiler öğretim programını 2015 yılında önemli değişiklikler yaparak uygulamaya koymuştur. Bu programda ise kültür öğeleri “Kültürel Miras” öğrenme alanında toplanmıştır. Ancak, program tam anlamıyla olgunlaşmadan 2017 yılına gelindiğinde Millî Eğitim Bakanlığı tarafından “En iyi eğitim, herkes için iyi olan eğitimdir.” sloganı eşliğinde tüm eğitim kademelerine yönelik olarak yeni bir müfredat programı yayınlamıştır. Yenilenen programlardan biri de sosyal bilgiler öğretim programıdır. Taslak olarak hazırlanan sosyal bilgiler öğretim programı, diğer programlar gibi, tüm kamuoyuna açık hale getirilmiş, böylece her kesimden görüş alınması sağlamış ve bu görüşler neticesinde gerekli değişiklikler yapılarak uygulamaya konulmuştur. Hazırlanan taslak öğretim programının da daha önceki programlar gibi toplumun sahip olduğu kültürel değerler odağında hazırlandığı söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, 2017 yılında yenilenen sosyal bilgiler öğretim programının felsefesini, amacını ve kazanımlarını somut olmayan kültürel miras açısından incelemektir. Nitel araştırma yöntemlerine bağlı olarak yürütülen bu çalışmada veriler “doküman incelemesi” ile toplanmıştır. Araştırmada veri kaynağı olarak ilköğretim 2015 ve 2017 sosyal Bilgiler programları kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bazı bulgulara göre, sosyal bilgiler programının temel felsefesi ve amaçları bireyin kendini ve içinde yaşadığı dünyayı tanıma odağında hazırlanmıştır. Programın temel felsefesinde öğrencilerin sanatsal, kültürel ve edebi yönden gelişimlerinin önemine dikkat çekilmiştir. 2017 programında öğrencilerin içinde yaşadıkları toplumun kültürel değerlerine yönelik gerekli farkındalıkları kazanması, böylece hem kendi kültürüne hem de dünya kültürüne yönelik koruyucu bir tutum geliştirmeleri beklenmektedir. 2015 programında kültürel değişmeler bilgi ve teknolojide yaşanan hızlı gelişmeler ile ilişkilendirilmiş ve kültürel değişmelerin sınır tanımadan tüm toplumlarda kendini gösterdiği belirtilmiştir. Değişen dünyaya uyumlu öğrencilerin yetiştirilmesinin sosyal bilgilerin temel amaçları arasında yer aldığı vurgulanmıştır.