Çağdaş Arap edebiyatı ve dijital dönüşüm: Bir modeli olarak dijital şiir

Abstract

Çağdaş Arap Edebiyatının deneme, yenilenme ve gelişme yolculuğunda başta şairler, romancılar ve hikâyeciler olmak üzere bazı yazarlar; toplum fertleri arasında görselliğin önemli bir bileşen hâline gelmesinden hareketle, kültürün önemli bir aktörü olan bilgisayar enerjisine yatırım yapma eğiliminde olmuşlardır. Hâlbuki toplum üyelerinin kültürü bu bileşenlerin en önemlisidir; çünkü internet, günümüz teknolojik devrimi ışığında gerçek dünyadan bağımsız olarak bireye ihtiyaç duyduğu tüm kültür, bilgi ve zevki sağlayan sanal bir dünya hâline gelmiştir. Bu sanal dünya; metinleri, kitapları, gazeteleri, ansiklopedileri, müzikleri, filmleri, resimleri, haberleri, oyunları bireye gösterdiği için onun, işini başarmasına, boş zamanlarından keyif almasına, yeteneklerini geliştirmesine ve hobilerini tatmin etmesine yardımcı olur. Yine bu dünya; sohbet iletişimi, e-posta, doğrudan sohbet, video gibi birçok iletişim aracını da bireye sağlar. Böylece bilgisayar ve internet dünyası, hızla gelişen ve tüm bunlara rağmen kozmik boyutlarda bir multimedya dünyası hâline gelmiştir. Bu sanal dünya düşük maliyetlidir ve çok büyük ve üstün depolama kapasitelerine sahiptir. Tüm bunlar, elektronik kültürün ve onun yaygınlığının matbaa kültüründen liderliği almasına ve yaygınlığının pekişmesine yardımcı olarak elektronik kitabın, basılı kitabın tahtını sarsmasına sebep olmuştur. Bu da şiire, bu alanda bir yer bulma arayışını vazgeçilmez bir hâle getirmiştir. Yeni sanal dünyada şiirin elektronik kültürdeki yerini korumak amacıyla dijital şiir; çağdaş görsel kültür ışığında edebiyat ve teknolojinin hayırlı bir birlikteliği, edebî sanat ile teknoloji sürecini birleştiren yeni bir metin türü olarak dijital edebiyat türünün uzamında doğmuştur. Buradan hareketle bu çalışmanın ele aldığı araştırma probleminin; bu çağda kendisini tüm insanlığa dayatan dijital dönüşüm ışığında Çağdaş Arap edebiyatının inşasının önemli bir parçası hâline gelen dijital edebiyat için bir model olarak dijital şiir olduğu söylenebilir. Araştırma, burada; dijital şiiri tanımlamanın ve onun önemini belirtmenin yanı sıra özelliklerini, gereklerini, dayandığı teknikleri ve bu tekniklerin şiirin anlamını zenginleştirmedeki etkisini açıklama yoluyla ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu araştırma kapsamında, dijital şiir dünyasına güçlü bir şekilde giren üç şairin bazı dijital şiirleri üzerine tatbikat yapılacaktır. Bu üç şair Iraklı şair Müştak Abbas Main, Faslı şair Mun'im Al-Azraq ve Mısırlı şair Ali Al-Dimashawi’dir. Araştırmada dijital şiirin tanımı, önemi, dijital şiirin gerekleri ve özellikleri, dijital şiir teknikleri, multimedya teknolojisi ve bu teknolojinin Mun'im el-Ezrak şiirindeki uygulamaları, hipermetin teknolojisi ve uygulamaları konuları yer almaktadır. Ayrıca Ali Damshawi'nin şiirinde hiper-medya teknolojisi ve bu teknolojinin onun şiirindeki uygulamaları üzerinde de durulacaktır.

The In the journey of contemporary Arabic literature with experimentation, renewal and development, some writers, including poets, novelists, and storytellers, tended to invest the energies of the computer, which has become an essential actor in culture, and a major component of the visual culture of the members of society. Rather, it is the most important of these components; because in light of the Internet revolution, it has become a virtual world that is independent of the real world, and provides the individual with all the culture, knowledge, and pleasure he needs. It helps him to accomplish his work, enjoy his spare time, develop his talents, and satisfy his hobbies. Because it shows him texts, books, newspapers, encyclopedias, music, movies, pictures, news, and games; it allows him many means of communication, such as chat communication, e-mail, direct chatting, and video. Thus, the world of computers and the Internet has become a multi-media world, cosmic dimensions, rapidly developing, and despite all this, it is of low cost, and has huge and superior storage capacities. All of this helped to consolidate the electronic culture and its prevalence until it took the lead from the culture of the printing press, and the electronic book shook the throne of the printed book, which strongly reinforced the search for a place for the poem in this new virtual world. To keep the electronic poem of poetry its place in the new culture. Hence, in the light of contemporary visual culture, an auspicious marriage between literature and technology resulted in the birth of a new type of text that combines the art of literature and the process of technology, called digital literature, and in the space of this type of literature, the digital poem appeared. Based on the foregoing, it can be said that the research problem or problem that this study addresses is the digital poem as a model for digital literature, which has become an important part of the construction of contemporary Arabic literature in light of the digital transformation that imposes itself on all humanity in this era. The research aims here to define the digital poem, and to indicate its importance, in addition to explaining its characteristics, requirements, and the techniques on which it is based, and the impact of these techniques in enriching the meaning of the poem, through the application on some digital poems of three of the poets who entered the world of digital poems strongly, they are the poet The Iraqi: Mushtaq Abbas Maan, the Moroccan poet: Munim Al-Azraq, and the Egyptian poet: Ali Al-Dimashawi. The research included the following topics: the definition of the digital poem, its importance, the requirements and characteristics of the digital poem, and the techniques of the digital poem.