Kur’an-ı Kerimde zamirlerin kullanımı bağlamında belagat “Semantik bir çalışma”

Abstract

Bu çalışma, Kur’an-ı Kerim’in dil ve üslup açısından mucizevi bir kitap olduğu ve Kur’anî söylemin dil ve retorik açıdan analiz edilmesinin Kur’anî kavramları açıklamada, birçok sırrını ortaya koymada, güzelliklerini belirtmede, sorun ve konuları birbirine bağlamaya çalışması açısından en önemli yöntemlerden birisi olması yönündeki fikirden hareketle ortaya konulmuştur. Tevhit, mârifetullah, Allah’ın isim ve sıfatları Kur’an-î söylemin ele aldığı, açıklamaya, ispat etmeye ve muhatabını ikna etmeye çalıştığı en önemli meselelerden birisidir. Bu çalışma, dilsel analizler ve semantik boyutla ilgilenen dilbilimsel yöntemleri esas alarak Kur’anda geçen “Allah” kelimesini ve bu kelimeyle ilişkili olan uluhiyet ve tevhit gibi kavramları “Allah” lafzıyla kullanılan zamirlerden yola çıkarak retorik yönden analiz etmektedir. Bu çalışma giriş ve yedi bölümden oluşmaktadır. Bölümler şu şekildedir: 1: “Allah” lafzı yerine müfred mütekellim (أنا) zamirinin mübteda olarak kullanımı. 2: “Allah” lafzı yerine mütekellim çoğul (نحن) zamirinin mübteda olarak kullanıması. 3: “Allah” lafzı yerine Muhatap (أنت) zamirinin mübteda olarak kullanılması. 4: “Allah” lafzı yerine gaib (هو) zamirinin mübteda olarak kullanılması ve haberinin isim olarak gelmesi. 5: “Allah” lafzı yerine gaib (هو) zamirinin mübteda olarak kullanılması ve haberinin (الذي) olarak gelmesi. 6: “Allah” lafzı yerine gaib (هو) zamirinin mübteda olarak kullanılması ve haberinin fiil cümlesi şeklinde gelmesi. 7: “Allah” lafzı yerine gaib (هو) zamirinin gizli mübteda olarak kullanılması. Bu çalışmada ulaşılan sonuçlardan bazıları şunlardır: Kur’an-ı Kerimde kelimeler özenli bir şekilde kullanılmıştır. Her kelime yerini başka kelimelerin daha iyi bir şekilde tutamayacağı tarzda yerli yerince kullanılmıştır. Bu durum “Allah” lafzı yerine kullanılan munfasıl zamirlerin kullanımında kendini göstermektedir. Bu da Kur’a-ı Kerim’in İcazının hem lafız da hem de manada olduğunu göstermesi bakımından önemlidir. Şayet icaz sadece manada olsaydı Kur’an-ı Kerim sadece mana ile ilgilenir ve lafızlara bu kadar önem vermezdi. Kur’an-ı Kerim Allah-ü Teala’dan, tevhit ve onun uluhiyetinden bahsederken çokça zamir kullanmıştır. Ayrıca kullanılan zamirlerde farklılığa gitmiş ve tek bir zamir ile yetinmemiştir. Bazı ayetlerde farklı zamirler kullanılarak akılları harekete geçirmek ve dikkat çekmek için kullanılan iltifat sanatına başvurulmuştur. Zamirlerin ifade ettikleri anlamlar muhataba ve zamirin geldiği bağlama göre farklılık kazanmıştır. Bu çalışmada, Kur’anî söylemi anlamada ve analiz etmede esas meseleyi bağlamın teşkil ettiği ve Kur’anî söyleme dair bağlamın göz ardı edilmesi suretiyle yapılan herhangi bir analizin muhataba kayda değer bir şey sunmayacağını ortaya konulmuştur.

This study stems from the conviction that the holy Qur’an is a miraculous book in its language and style and that the linguistic and rhetorical decomposition of the Qur’anic discourse is one of the most important approaches that clarify the concepts of the Qur’an, show many of its secrets, reveal its aesthetics, and work on linking its issues and themes. The issues of monotheism and knowledge of God, His names and attributes are one of the most important issues that the Qur’anic discourse has taken care of in clarifying, proving and persuading its recipients. This study analyzes the eloquence of the Qur’anic style in talking about the name of His Majesty and the related issue of divinity and monotheism through the use of the Qur’anic method of pronouns with the word God, relying on linguistic approaches that are concerned with linguistic analysis and its significance. The study includes an introduction and seven sections, as follows: 1. The first person singular pronoun (I) replaces the word “majesty” as a subject; 2. The pronoun of the speaker is the plural (we) in place of the word “majesty” as a subject; 3. The subject pronoun (you) is in place of the word “majesty” as a subject; 4. The third person pronoun (he) is in place of the word majesty as a subject, and a predicate (noun); 5. The third person pronoun (he) is in place of the word majesty as a subject, and a predicate (who); 6. The third person pronoun (he) replaces the word majesty as a subject, and a predicate (verb phrase); 7. The third person pronoun (he) is in place of the word majesty as an omitted subject. The study concludes with important results. The first result is related to the accuracy of the Qur’an in its use of its vocabulary. Thus, every word in it comes in its place that no one else performs better than it, and this is clearly evident from the accuracy of the Qur’an’s use of separate prominent pronouns in the place of the word Majesty (God), which confirms that the Qur’anic miracle is in the meanings and expressions. If it were in the meanings only, the speech would have been concerned with the meaning without that care, accuracy, and extreme eloquence in the pronunciation. Another result is that most of the Qur’anic discourse in its talk about God and the affirmation of His oneness and divinity uses pronouns with the word God, and it diversifies in that use, and does not stop at one pronoun. In addition, the pronouns vary in some verses, creating what is called turning around, which moves the mind and arouses attention. The connotations of pronouns differ according to the addressee and the context in which the pronoun is mentioned. The study also shows that the context represents the first issue in the analysis and understanding of the Quranic discourse, and that any analysis outside the discursive context of the Quran does not provide anything significant. Furthermore, the pronouns come with the word majesty to confirm the oneness of God, and to prove to the addressees His divinity, the Mighty and Majestic. In this respect, the pronoun of the speaker (I) is mentioned in the context of monotheism, whether it is monotheism of Lordship or monotheism of divinity. The speaking pronoun (we) is multifaceted in terms of the nature of the news; sometimes the predicate is given as a noun, sometimes it is a derivative noun (a noun of preference), and sometimes it is a verbal sentence with a past tense, and it may be present, and when it comes with God the Almighty, it means prestige, awe, glorification and encompassment. It is also mentioned - often - related to the actions of God the Almighty. As for the verbs that take place in the predicate of the pronoun of the speaker (we), they revolve between the meanings of division, creation, appreciation, sustenance, knowledge, and revival. And since only the great is capable of these verbs, the pronoun of the speaker (we) is mentioned in the subject area, denoting all those meanings, which only the Creator, the Almighty, is characterized by. Finally, the lack of speech with the pronoun (you) referring to the Lord Almighty in the case of the apparent separate is attributed to the situations that necessitate the existence of this pronoun because this pronoun is invoked when addressing the Truth, Glory be to Him, either in this world by supplicating and pleading to God, Glory be to Him, or in the Hereafter. It is less recurring in the context of the separate pronoun.