Braudel’i tarihsel sosyoloji bağlamında okumak

Abstract

Tarihsel sosyoloji 1980’lerde kurumsallaşmasına karşın, kökü 1950’lere dayanan, sosyolojinin bir alt disiplinidir. Sosyal bilimlerin kendini yeniden inşa etme çabası içerisine girdiği 2. Dünya Savaşı sonrası süreçte, tarih ve sosyoloji disiplinleri arasındaki etkileşimin sonucu olarak filizlenmeye başlamıştır. Bu dönem, 19. Yüzyıl sosyal bilimler anlayışının yarattığı, disiplinler arasındaki keskin sınır çizgilerinin sorgulanmaya başlandığı bir dönemdir. Yapılan sorgulamalar, 1950’lerden itibaren sınırların esnemesini ve disiplinler arası çalışmaları gündeme getirmiştir. Bu bağlamda tarihsel sosyolojinin ortaya çıkışı, hem tarih hem de sosyoloji disiplinlerinin mevcut atmosferden etkilenerek yaptıkları iç-sorgulamalara dayanmaktadır. Makalemizde iki disiplinin yaşadığı dönüşümün mahiyeti üzerinden tarihsel sosyolojinin ortaya çıkışı ele alınacaktır. Bu noktada, Annales Tarih Okulu’nun önde gelen üyelerinden biri olan Fernand Braudel önemli bir figürdür. Braudel, hem sahip olduğu zaman algısı hem de oluşturduğu Üç Katmanlı Zaman kurgusu ile iki disiplin arasında kurulan iletişime önemli katkılarda bulunmuş bir tarihçidir. Tarih ve sosyoloji disiplinleri arasındaki mesafenin azaltılması ve bir işbirliği içerisinde bulunmaları gerektiği yönündeki fikirleri, onu aynı zamanda tarihsel sosyolojinin kaynaklarından biri haline getirmektedir. Bu noktada makalemizde Braudel’in zaman algısı ve ürettiği model üzerinden tarihsel sosyolojiye yaptığı katkılar ortaya konulmaya çalışılacaktır. Anahtar

The basis of historical sociology as a sub-discipline of sociology dates back to the 1950s, although it is institutionalized in the 1980s. When social sciences were reconstructed in the aftermath of World War II, historical sociology was emerged as a result of the interaction between history and sociology disciplines. During this period, the sharp boundary lines based on the dominant approach of social sciences in the 19th century are come under question. Thus, the boundaries between different social science disciplines were come loose, and interdisciplinary studies were acquired currency. Within this context, the emergency of historical sociology is based on the internal debates amenable to the mentioned atmosphere in both sociology and history disciplines. In this paper, the emergency of historical sociology will be analysed in the context of the transformation and interaction in sociology and history disciplines. At this point, Fernand Braudel, a leading representative of the Annales School, is a key figure. Braudel has a significant contribution to the communication between these two disciplines by his ideas based on the approach of time perception and three tiers of time. His ideas on promoting the collaboration and reduction the distance between history and sociology make him one of the main sources of historical sociology. At this point, Braudel’s time perception and via this model, his contributions to historical sociology will be analysed in the article.