AB raporları üzerinden Ak Parti dönemi demokratikleşme politikalarının analizi

Abstract

Demokratik rejimlerde kamu politikalarının oluşturulması, uygulanması ve değerlendirilmesi şeffaf bir süreç içinde gerçekleşir. Bir sonraki dönemde devleti idare etme yetkisinin alınması, önceki dönemde uygulanan politikaların başarı düzeyi ile yakından ilgilidir. Bu sebeple iktidara talip olan siyasi partilerin kamuoyuna açıkladıkları parti programları ile milli iradeyi temsil etme hakkını kazanan partinin hükümet programı oldukça önemli politika araçları ve siyasi belgelerdir. Ancak uygulamaya konulan kamu politikalarının denetimi ve değerlendirmesi için yalnız başına parlamento yeterli değildir. Başta güçlü bir sivil toplum ve medya olmak üzere ihtisaslaşmış kurumlara ihtiyaç vardır. Ayrıca küresel ölçekte meşruiyeti resmen kabul edilen bir takım uluslararası kuruluşların takip ve değerlendirmeleri de kamu politikalarının sağlıklı değerlendirilmesine katkı sağlayabilir. Türkiye’de kamu politikalarının değerlendirilmesinde bu sayılanlara ilave olarak Avrupa Birliği üyelik sürecinde hazırlanan yıllık değerlendirme raporları da önemli bir fonksiyona sahiptir. Her ne kadar bu raporların objektifliği tartışma konusu olsa da hariçten bir bakışı yansıtması ve raporun kendisinin de eleştiriye açık olması açısından dikkate alınmasını önemli kılmaktadır. Bu çalışmada Türkiye tarihinde çok partili hayata geçtikten sonra en uzun süredir tek başına iktidar olan AK Parti Hükümetlerinin uyguladığı politikalar, hem parlamentoda güvenoyu alan hükümet programları, hem de bu programların uygulanmasını yakından izleyen Avrupa Komisyonunun yıllık ilerleme raporları üzerinden değerlendirilecektir. Değerlendirme, Hükümet Programları ve İlerleme Raporlarının kapsamı ve sektörel çeşitliliği dikkate alınarak sadece demokratikleşme süreci ile sınırlı tutulmuştur. Değerlendirmede açık politika belge ve raporları üzerinden kıyaslama ve analiz yöntemi kullanılacaktır. Benzer şekilde Türkiye’nin üyesi olduğu uluslararası kuruluşların demokratikleşme sürecine ilişkin raporları da yapılan analizde dikkate alınacaktır. Sonuç olarak Türkiye’nin yaklaşık olarak son 15 yıllık sürede demokratikleşmede kat ettiği merhale iç ve dış gözlemlerin örtüşme ve ayrışmaları üzerinden objektif olarak değerlendirilecektir.

Transparency is very significant in the process of public policies’ formulation, implementation and evaluation in democratic regimes. Correlation between the chance of taking the ruling authority for the state for the next term and success level for the previous term is high. Thus, the following two documents play a significant role in terms of being policy instruments and political documentaries. First, party doctrines represented to public by a political party which desires for governing the state. Second, government programs of a political party which wins the general elections. Yet, the parliament alone is not enough to control and evaluate public policies. It is also be required special institutions, notably, strong civil society and media. Additionally, international institutions whose legitimacy is proven at global level contribute to the process. Particularly, annual assessment reports of the EU also have important function in Turkey. Whether or not the objectiveness of these reports is at issue, they are also valuable for they reflect a view from outside and they are open for criticism. In this paper, the policies of AKP governments, come to the power without the support of a coalition partner for the longest time after the transition to a multi-party system in the history of Turkey, are evaluated through the party’s government programs and annual progress reports of the EU that watch the programs. Taking account of the governments’ programs and the progress reports’ content and their sectoral range, the evaluation is limited with only the democratization process. Reports and documentations of the policies are evaluated through comparing method and method of analysis. Similarly, reports of theinternational organizations, that the Republic of Turkey is a member of, on the democratization process are also considered in the analysis. In short, the mileage that the Republic of Turkey has gone on democratization about 15 years period objectively evaluated through inner and outer observations, in terms of their similarities and contrasts.