Necip Fazıl Kısakürek'in tiyatroları üzerine bir inceleme

Abstract

Türk Dili ve Edebiyatı bölümlerinde hazırlanan tezlerin büyük çoğunluğu şiir ve roman üzerinedir. Edebî bir tür olarak tiyatro üzerine hazırlanan tezler ve diğer akademik çalışmalar sayıca azdır. Bunda tiyatronun daha ziyade bir sahne sanatı olarak değerlendirilmesi önemli bir etkendir. Oysaki sahnelenmek amacıyla yazılan her tiyatro eseri aynı zamanda bir edebî metindir ve bu metinlerin edebî açıdan incelenmesi tiyatro sanatının önemli parçalarından biri olan "metin" boyutunun gelişimine ve tiyatro tarihine katkı sağlayacaktır. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önemli isimlerinden Necip Fazıl Kısakürek (1904-1983) daha çok şair ve düşünür olarak tanınmıştır. Hakkındaki çalışmaların büyük kısmı da yazarın bu yönleri üzerinedir. Bununla birlikte diğer edebî türlerde de eser veren Necip Fazıl'ın şiirden sonra en çok eser verdiği alan tiyatrodur. İkisi yarım kalmış, toplam on yedi tiyatro eseri olan yazarın tiyatroları üzerine yapılan çalışmalar hem sayıca az hem de bütüncül bir yaklaşımdan uzaktır. Tezimizde Necip Fazıl'ın tiyatro yazarlığının gelişimi ile tiyatro hakkındaki düşünceleri ortaya konulmuş, tiyatrolarının kaynakları irdelenmiş ve on yedi tiyatro eseri içerik ve yapı bakımından incelenmiştir. Böylece Necip Fazıl tiyatrosunun karakteristik özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır.

The majority of analyses in the Department of Turkish Language and Literature are dedicated to poetry and novels. The theses and other academic papers on theatre as a literary genre are few. One of the main reasons is that theatre is mostly seen as a stage art. However, every script written to be staged, is at the same time a literary text. The analysis of these texts from the literary point of view will undoubtedly contribute to the development of script as an important part of theatre art and to the comprehension of theatre history. One of the important figures of the Republican period in Turkish literature, Necip Fazil Kisakurek is mostly known as a poet and a thinker. The biggest part of the investigations on him is dedicated to these two aspects. Apart from that, Necip Fazil created works in other literary genres. In his creative heritage theatre scripts take the second place after poems. There are seventeen of them, two remained unfinished. The analyses on his theatre are both insufficient in number and far from being fundamental and systematic. The focus of the present analysis is the evolution of Necip Fazil's theatre and his views on the art of theatre. The sources of his theatre are investigated and his seventeen plays are analyzed from the structural and thematical point of view. Thus, the characteristic features of Necip Fazil's theatre are determined.