Yerel Bellek Kurumları Olarak Halk Kütüphaneleri: Türkiye’de Durum
Abstract
Halk kütüphaneleri yerel kültür unsurlarının toplanması, düzenlenmesi, korunması, erişime sunulması ve gelecek kuşaklara aktarılmasında büyük sorumluluklar taşıyan önemli yerel bellek kurumlarıdır. Yerel kültür değerlerinin uzun süreli kalıcılığını ve erişimini sağlamak, halk kütüphanelerinin temel işlevleri arasındadır. Günümüzde halk kütüphaneleri yerel bellek işlevlerini dijitalleştirme, internet, sosyal medya gibi yenilik ve teknolojilerle destekleyerek, içinde bulunduğu yerel toplumun hem küresel dünya ile entegrasyonuna katkı sağlamakta hem de onların kültürel kimlik kazanımında ve aidiyet duygusunu pekiştirmekte önemli rol oynamaktadırlar. Bu çalışmada, halk kütüphanelerinin yerel kültür mirasının korunması, yerel kültür unsurlarının erişime sunulması ve yerel bellek kurumu olarak içinde bulunduğu toplumun hafızasının kalıcılığının sağlanmasındaki rolü ve fonksiyonları ele alınmıştır. Bu kapsamda çalışmada öncelikli olarak halk kütüphaneleri ve yerellik arasındaki ilişki irdelenmiş, ardından halk kütüphanelerinin yerel kültür belleği olma işlevi incelenmiştir. Halk kütüphanelerinin yerel bellek işlevleri ele alınırken önce “kültür”, “yerel kültür”, “kültürel miras” ve “kültürel bellek kurumları” kavramları tanımlanarak konunun kavramsal çerçevesi oluşturulmuş, sonrasında halk kütüphanelerinin yerel bellek kurumları olarak temel misyon ve sorumlulukları anlatılmıştır. Çalışmada ayrıca Türkiye’deki halk kütüphanelerinin yerel bellek işlevleri açısından genel bir değerlendirilmesi de yapılmıştır. Çalışmanın sonuç bölümünde ise halk kütüphanelerinin yerel niteliklerinin ve yerel bellek kurumu olma işlevlerinin önemine vurgu yapılarak, Türkiye’deki halk kütüphanelerinin yetersiz olan yerel niteliklerinin ve yerel bellek işlevlerinin güçlendirilmesine yönelik öneriler geliştirilmiştir.
