Aktif yurttaşlık öz-yeterlik ölçeği: Bir geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Bu çalışmanın amacı aktif yurttaşlık öz yeterliği ile ilgili bir ölçme aracı geliştirmektir. Öz-yeterlik kişinin bir işi başarmada kendi kendisine yönelik algı inancını yansıttığı için olası davranışlar üzerine nedensel ve motivasyonel bir etkiye sahiptir. Bu nedenle, aktif yurttaşlık davranışlarını öz-yeterlik aracılığıyla ölçmek yurttaşlık davranışlarını anlamada önemlidir. Çalışmada Aktif Yurttaşlık Öz-yeterlik Ölçeği (AYÖYÖ) geliştirilerek psikometrik özellikleri tanıtılmıştır. Ölçek, 18 soru ve üç boyuttan meydana gelen bir ölçme aracıdır. Araştırmanın katılımcıları 326’sı kadın; 88’i erkek olmak üzere 414 üniversite öğrencisidir. Elde edilen verilere açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılarak ölçeğin geçerliliği test edilmiştir. Açıklayıcı faktör analizinde ölçeğin üç faktörlü yapısının toplam varyansı açıklama oranının % 57,17 olduğu görülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizinde kikare değeri anlamlı bulunmuştur; uyum indeksleri ise RMSEA = .070, GFI = .90, CFI = .97, NFI =.95, RFI = .95, AGFI = .87, IFI = .97 ve NNFI = .96 olarak tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, ölçeğin yapı geçerliğinin sağladığını göstermektedir. AYÖYÖ’nin tüm maddeler için Cronbach alpha güvenirlik katsayısı .90, alt boyutlar için ise .84, .82. ve .86 olarak tespit edilmiştir. Yurttaşların öz-yeterlik düzeylerinin tespit edilmesi yurttaşlık eğitimi ve uygulamalarının sonuçlarını görme açısından önemli olduğundan bu ölçme aracının yurttaşlık araştırmalarında yaygın kullanım potansiyeline sahip olduğunu düşünüyoruz.